ბლიცარი
ასტრონომიაში ბლიცარი არის ნეიტრონული ვარსკვლავის ჰიპოთეტური ტიპი, კონკრეტულად პულსარი, რომელიც სიჩქარის შენელების თანავე შავ ხვრელებად კოლაფსირდება. ჰეინო ფალკემ და ლუჩიანო რეცოლამ 2013 წელს ივარაუდეს ამ ვარკსლვავების არსებობა, როგორც სწრაფი რადიო აფეთქებების ახსნა.
მიმოხილვა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ვარაუდობენ, რომ ეს ვარსკვლავები, თუ ისინი არსებობენ, ვარაუდობენ, იწყებენ ნეიტრონული ვარსკვლავის მასით, რომელესაც შეუძლია მისი შავ ხვრელად კოლაფსი, თუ ის საკმარისად სწრაფად არ იბრუნებდა. თუმცა, ნეიტრონული ვარსკვლავი ისე სწრაფად ტრიალებს რომ ცენტრიდანული ძალა გრავიტაციას ლახავს. ეს აქცევს ნეიტრონულ ვარსკვლავს ტიპურ, მაგრამ განწირულ პულსარს, რომლის ძლიერი მაგნიტური ველი ასხივებს ენერგიას და ანელებს მის ბრუნვას.
საბოლოოდ შესუსტებული ცენტრიდანული ძალა ვეღარ აჩერებს პულსარს შავ ხვრელად კოლაფსში. კოლაფსის მომენტში, პულსარის მაგნიტური ველის ნაწილი შავი ხვრელის გარეთ მოულოდნელად წყდება მის წყაროს. ეს მაგნიტური ენერგია მაშინვე გარდაიქმნება ფართო სპექტრის რადიო ენერგიად. [3] 2015 წლის იანვრის მდგომარეობით, აქამდე გამოვლენილია შვიდი რადიო მოვლენა, რომლებიც შესაძლოა წარმოადგენდნენ ასეთ შესაძლო კოლაფსებს; ვარაუდობენ, რომ ისინი ყოველ 10 წამში ერთხელ ხდება დაკვირვებად სამყაროში. იმის გამო, რომ მაგნიტურმა ველმა ადრე გაწმინდა მიმდებარე სივრცე გაზისა და მტვრისგან, არ არსებობს ახლომახლო მასალა, რომელიც მოხვდება ახალ შავ ხვრელში. ამრიგად, არ არსებობს რენტგენის ან გამა გამოსხივების აფეთქება, რაც ჩვეულებრივ ხდება ხოლმე სხვა შავი ხვრელების წარმოქმნის დროს.
თუ ბლიცარები არსებობენ, მათ შეუძლიათ შემოგვთავაზონ ახალი გზა შავი ხვრელის წარმოქმნის დეტალებზე დასაკვირვებლად. [4]
- ↑ „Mysterious radio flashes may be farewell greetings from massive stars collapsing into black holes“. ScienceDaily (პრეს-რელიზი). July 2013.
- ↑ „Cosmic radio bursts point to cataclysmic origin“. ScienceDaily (პრეს-რელიზი). July 2013.
- ↑ Thornton, D.; Stappers, B.; Bailes, M.; Barsdell, B.; Bates, S.; Bhat, N.D.R.; et al. (5 July 2013). „A population of fast radio bursts at cosmological distances“. Science. 341 (6141): 53–56. arXiv:1307.1628. Bibcode:2013Sci...341...53T. doi:10.1126/science.1236789. PMID 23828936. S2CID 206548502.
For a popular summary see[1][2] - ↑ Blitzars: Fast radio bursts from supramassive rotating neutron stars. ციტირების თარიღი: 8 July 2013