აღმონაცენი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია

აღმონაცენიმცენარის განვითარების ფაზა; თესლიდან, გორგლიდან, ბოლქვიდან და გამრავლების სხვა ორგანოებიდან ღივის გამოჩენა ნიადაგის ზედაპირზე. აღმონაცენის გამოჩენამდე ღივი იკვებება თესლის (გორგლის, ბოლქვის) საკვები ნივთიერებით, ხოლო შემდეგ, ფოთოლში ასიმილაციური მოვლენების განვითარებასთან ერთად, მცენარე იწყებს ორგანული ნივთიერებათა სინთეზს და მის ხარჯზე იზრდება.

აღმონაცენი გარეგნულად მრავალნაირია. მარცვლოვანებში თესლის გაღივების დროს გარეთ გამოდის პირველადი ფოთოლი, რომელსაც წვეტიანი ჟიჟო აქვს და კოლეოპტილე ეწოდება. ორლებნიანი მცენარეების აღმონაცენი მეტწილად ლებნებიანი ღეროსაგან ან ღეროსა და პირველადი ფოთლებისაგან შედგება. აღმონაცენის მიხედვით შეიძლება დადგინდეს მცენარის სახეობა, ზოგჯერ სახესვაობა და ჯიშიც კი. აღმონაცენის ამოჩენის დრო და მისი მდგომარეობა დამოკიდებულია თესლის სისხოზე, თანაბრობაზე, გაღივების ენერგიაზე, თესვის სიღრმესა და ვადებზე, ტემპერატურაზე, ნიადაგის აერაციასა და სხვა პირობებზე.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]