ასტრახანის კრემლი
| ასტრახანის კრემლი | |
|---|---|
 | |
| 46°20′58″ ჩ. გ. 48°01′52″ ა. გ. / 46.349500° ჩ. გ. 48.031111° ა. გ. | |
| დაარსდა | 1562-81 |
| ქვეყანა |
 რუსეთი |
| მდებარეობა | ასტრახანი |
| ოფიციალური საიტი | https://astmuseum.ru/ru/museums/istoriko-arkhitekturnyy-kompleks-astrakhanskiy-kreml-J6ns/ |
 | |
ასტრახანის კრემლი (რუს. Астраханский кремль) - ისტორიული და არქიტექტურული კომპლექსი, ასტრახანის მუზეუმ-ნაკრძალის სახელმწიფო კულტურის სახელმწიფო საბიუჯეტო დაწესებულების ფილიალი, ციხე ასტრახანში, აგებული პირველი სიმაგრეების ადგილზე, რომელიც გამოჩნდა ქალაქის გადაცემასთან დაკავშირებით 1557-1558 წლებში გუბერნატორის ი. ჩერემისინოვის მიერ[1]. ასტრახანის კრემლის კომპლექსი არის თავდაცვის არქიტექტურის, რელიგიური და სამოქალაქო არქიტექტურის ძეგლების განუყოფელი ანსამბლი და მოიცავს მე -16 საუკუნიდან მე –20 საუკუნის დასაწყისამდე 22 ობიექტს. მინისტრთა საბჭოს ბრძანებულებით, ასტრახანის კრემლი მიღებულ იქნა სახელმწიფო დაცვის მიზნით, როგორც ფედერალური მნიშვნელობის ისტორიისა და არქიტექტურის ძეგლი.
ასტრახანის კრემლი მდებარეობს კუნძულზე, რომლისთვისაც ნაცნობია ვოლგის, კუტუმის და ცარევის ერიკის წყლები, მის ყველაზე მაღალ ბორცვზე - კურდღლის გორაზე. მშენებლობა განხორციელდა 1580-1620 წლებში მიხაილ ველიამინოვისა და დეი გუბასტის მიერ.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
თავდაპირველად, შესასვლელის ნაცვლად, ეს ადგილი დაიკავა კრემლის სამხედრო გადასასვლელის კოშკმა, აღმოსავლეთის კარიბჭით, რომელიც მიემართებოდა ციხისკენ. ხალხმა ამ ჭიშკარს კაბაცკი უწოდა. ტავერნაში დიდი ხანია წინა კუთხეში არის მაცხოვრის ხატი, რომელიც ხელით არ არის შექმნილი. ლეგენდის თანახმად, ის ასტრახანში მიიყვანა ცარის ვოევდომ შემიაკინ-პროონსკიმ და აღმოჩნდა კაბაცკაიას ქოხში. შემდეგ გადაწყდა ტავერნიდან ხატის ამოღება და კრემლის მთავარი კარიბჭის ზემოთ მდებარე ნიშში დაბრძანება. კარიბჭეს ეწოდა მაცხოვრის კარი.
მე -17 საუკუნის პირველ ნახევარში, მარინა მნიშეკისა და ივან ზარუცკის ასტრახანიდან განდევნის ხსოვნისადმი, კარიბჭის ეკლესია ღვთისმშობლის ყაზანის ხატის სახელით აშენდა მთავარ აღმოსავლეთ გადასასვლელ კოშკზე. მას შემდეგ კრემლის მთავარ კარიბჭეს ეწოდა პრეჩისტენსკი, ღვთისმშობლის ერთ -ერთი ეპითეტის - უწმინდესი ღვთისმშობლის სახელის მიხედვით.
მიძინების ტაძრის მშენებლობის შემდეგ, 1710 წელს, ამ კარიბჭის ეკლესიის ადგილზე, აშენდა პირველი საკათედრო სამრეკლო არქიტექტორ დოროფეი მინეევიჩ მიაკიშევის ხელმძღვანელობით. მასზე დაყენებული იყო არა მხოლოდ ზარები, არამედ საათიც, რაც დიდი სიახლე იყო ქალაქისთვის.
პრეჩისტენსკაიას სამრეკლო საკმაოდ მაღალი იყო, მაგრამ მშენებლობის დროს ფონდის სიძლიერე არ იყო გათვალისწინებული. სტრუქტურამ დაიწყო ჩამოშლა. 1765 წელს, გუბერნატორის ვ. ბ. ბეკეტოვის დროს, სამრეკლო დაიშალა. პრეჩისტენსკის კარიბჭე ჩამოშლილი იყო თითქმის ნახევარი საუკუნის განმავლობაში - 44 წელი, სანამ არ აღმოჩნდა ასტრახანის გულუხვი მკვიდრი, რომელმაც გადაწყვიტა აეშენებინა ახალი საკათედრო სამრეკლო თავისი ხარჯებით ქალაქისათვის. 1809 წელს დაიდგა ახალი სამრეკლო. ამის შესახებ ინფორმაცია შეიცავს 1978 წელს კრემლის ეზოში აღმოჩენილ მარმარილოს ფილა ბერძნულ და რუსულ ენებზე. "ეს ტაძრის სამრეკლო აშენდა ქვის შენობაზე ასტრახანის მცხოვრების, ბატონი სასამართლოს მრჩეველისა და რაინდ ივან ანდრეევიჩ ვარვაციას შრომისმოყვარეობისა და მხარდაჭერის წყალობით, კუნძულ ფსარას ბერძენიდან, არქიპელაგზე." ვარვაციმ სამრეკლოს პროექტი პეტერბურგის არქიტექტორ ლუიჯი რუსკას მიანდო, რომელიც იმ დროს რუსეთში კარგად იყო ცნობილი. 1813 წელს სამრეკლოს მშენებლობა დასრულდა.
1896 წელს, სამრეკლომ მიიპყრო ქალაქის მოსახლეობის ყურადღება. დიდი ხნის განმავლობაში, სამრეკლო იყო დახრილ მდგომარეობაში და ასტრახანში ისეთივე ცნობილი იყო, როგორც ევროპაში პიზის კოშკი. მეწარმემ ასტრახანელმა ფოტოგრაფებმა დაიწყეს ღია ბარათების დაბეჭდვა მისი გამოსახულებით და წარწერით: "ასტრახანის საკათედრო ტაძრის სამრეკლოს დაცემა". ვარვაციევსკაიას სამრეკლო იდგა დაახლოებით 100 წელი და შესანიშნავად ჯდებოდა ასტრახანის კრემლის ანსამბლში, რაც ხაზს უსვამდა მიძინების ტაძრის საოცარ სიდიადეს.
მიუხედავად ამისა, ის დაიშალა და მის ადგილას 1910 წელს გამოჩნდა კიდევ უფრო გრანდიოზული, მდიდრულად მორთული, ოთხსართულიანი სამრეკლო, რომელიც აშენდა ასტრახანის ეპარქიის არქიტექტორის ს.ი.კარიაგინის პროექტის მიხედვით. კლასიკური და უძველესი რუსული არქიტექტურული ტრადიციების სულისკვეთებით სტილიზებული, კრემლის ბოლო სამრეკლო ძალიან შთამბეჭდავია თავისი დეკორატიული დეკორაციით და წარმოადგენს ქალაქის არქიტექტურული ანსამბლის განუყოფელ ნაწილს. ის გაცილებით მაღალია, ვიდრე სამრეკლოები, რომლებიც წინ უსწრებდნენ.
1910 წელს F. Winter საათების ქარხანამ (პეტერბურგში) შეატყობინა ქალაქის საბჭოს ელექტრო კოშკის საათის ასაშენებლად მზადყოფნის შესახებ. 1912 წელს სამრეკლოზე გამოჩნდა საათი ელექტროძრავით, ოთხი შუშის ციფერბლატით, მექანიზმებით და საბრძოლო ბრტყელი ზარით, წარმოებული F.W. Winter- ის ქარხანაში. დღეისათვის ზარის მელოდიები უკრავს გლინკას მელოდიას "დიდება" დღეში ორჯერ, 12 და 18 საათზე. გარდა ამისა, ისინი სცემენ ყოველ მეოთხედ საათს და ყოველ საათს.
1990 წელს 7-მეტრიანი ჯვარი აღმართეს მიძინების ტაძრის სამრეკლოზე ვერტმფრენით, ხოლო 1992 წელს ტაძრის პრეჩისტენსკაიას სამრეკლო დაუბრუნდა ასტრახანის ეპარქიას.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Воробьев А. В. Астраханский кремль. Астрахань, 1958.
- Марков А. С., Львов С. Астрахань на старинных открытках.- Астрахань, 1999.
- Павловский А. Я. По историческим местам Астрахани. Волгоград, 1966.
- Путеводитель по Астрахани (под редакцией Девочкина Н. И.) — Волгоград, 1970.
- Путеводитель по Астрахани и области (под редакцией Смирнова Ю. С.) — Волгоград, 1979.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Успенский кафедральный собор დაარქივებული 2021-09-26 საიტზე Wayback Machine.
- Страница Астраханского кремля на портале «Культура.рф»
- Астраханского кремль, реставрация დაარქივებული 2016-04-18 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Л.Е. Веренин. Присоединение Нижнего Поволжья к Русскому Государству. Начало строительства русской Астрахани.. — Астрахань, 1958.