ლებედინის ბრძოლა
| ლებედინის ბრძოლა | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ჩრდილო-აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანია და რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)-ის ნაწილი | |||||
| თარიღი | 26 თებერვალი - 2022 წლის 4 აპრილი (1 თვე, 1 კვირა და 2 დღე) | ||||
| მდებარეობა | ლებედინი,სუმის ოლქი, უკრაინა | ||||
| შედეგი |
იკრაინელების გამარჯვება
| ||||
| მხარეები | |||||
| |||||
| ძალები | |||||
| |||||
| დანაკარგები | |||||
| |||||
.svg){kind=small}
ლებედინის ბრძოლა-შეტაკებების სერია, რომელიც დაიწყო 2022 წლის 26 თებერვალს, ქალაქ ლებედინში, სუმის რაიონში, სუმის ოლქში.ლებედინის ბრძოლა არის 2022 წლის რუსეთის უკრაინაში შეჭრის ნაწილი.
ბრძოლის განვითარება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
26-27 თებერვალი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
26 თებერვალს საღამოს უკრაინულმა ძალებმა რუსული ჯარები ქალაქის გარეუბანში გაატარეს. გავრცელებული ინფორმაციით, რუსებმა მნიშვნელოვანი ზარალი განიცადეს. 22:45 საათზე დაიწყო ბრძოლა კამიანში.[1] 27 თებერვალს დილით ლებედინის საავადმყოფოებში ხუთი ჯარისკაცი მიიყვანეს. თითქმის ყველა მათგანი ბატიუტენკოს ქუჩაზე და მის მიმდებარედ დაიჭრა. გადაუდებელი დახმარებისა და კატასტროფების მედიცინის რეგიონული ცენტრის ცნობით, დაჭრილი მშვიდობიანი მოქალაქე არ მისულა.[2]27 თებერვლის ღამეს ლებედინის ბრძოლაში დაიღუპა 37 წლის ალექსანდრე სმილიანი, დაბადებული კაპუსტინცში.[3]
28 თებერვალი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დღის მეორე ნახევარში რუსული სამხედრო მანქანების კოლონა ლებედინის მიმართულებით ტროსტიანეცისკენ გაემართა. დაახლოებით 18:00 საათზე უკრაინულმა ჯარებმა Bayraktar TB2 უპილოტო საფრენი აპარატით გაანადგურეს რუსული სამხედრო ბაზა კულიჩკაში, ლებედინის მახლობლად. გავრცელებული ინფორმაციით, მათ გაანადგურეს 96 ტანკი, 20 „გრადის“ ზალპური ცეცხლის რეაქტიული სისტემა და რვა სატვირთო მანქანა. ამ მხარეში მშვიდობიანი მოსახლეობა არ იყო.[4][5] შტეპივკაში ადგილობრივი მამაკაცი დაიღუპა მიტოვებულ სამხედრო მანქანაში ჩაჯდომის მცდელობისას, რომელიც დანაღმული იყო.[6]
1-3 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
1 და 2 მარტის ღამეს, უკრაინულმა ძალებმა განაცხადეს, რომ გაანადგურეს დაახლოებით 100 რუსული სამხედრო მანქანა, ძირითადად ტანკები და ჯავშანტრანსპორტიორი (APC), ლებედინის მახლობლად მდებარე სოფელ ბიშკინში.[7]
3 მარტის შუადღისას, 93-ე დამოუკიდებელმა ხოლოდნი იარის მექანიზებულმა ბრიგადამ გაანეიტრალა რუსული ჯარები მოსკოვსკი ბობრიკში, ლებედინის რაიონში.[8] მწყობრიდან გამოვიდა რამდენიმე T-72B3 და T-80U ტანკი და APC. სოფელში ყოფნისას რუსებმა გაძარცვეს ადგილობრივი მაღაზიები და კერძო სახლები, დაწვეს სოფლის უფროსის მანქანა.[9]
3 მარტის დაახლოებით 21:00 საათზე, რუსულმა ჯარებმა განაახლეს სუმის და სუმის ოლქის სხვა ადგილების დაბომბვა, კერძოდ, ნედრიჰაილივი, ბორომლია, ბეზდრიკი და ლებედინი.[9][10][11]
4-7 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
4 და 5 მარტს ლებედინს ელექტროენერგია მთლიანად გაითიშა. 5 მარტს, დილის 7 საათზე, მშვიდობიანმა მოქალაქეებმა გაიგეს საჰაერო თავდასხმის განგაში ლებედინში. რუსებმა დაიწყეს ქალაქის დაბომბვა.[11] აფეთქებებმა მრავალსართულიანი შენობების ფანჯრები ააფეთქეს. საარტილერიო დაბომბვა მთელი დღის განმავლობაში მიმდინარეობდა.[8] რუსული დაბომბვის შედეგად განადგურდა ელექტრო ქვესადგური, ლებედინის საცხობი და ბენზინგასამართი სადგური.[12]
5 მარტის საღამოსთვის რუსებმა გაიგეს, რომ ტყვედ აიყვანეს მოქალაქეები, რომლებიც მანქანებით მოძრაობდნენ სოფლად. სამხედრო ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა დმიტრო ჟივიცკიმ განაცხადა, რომ ხალხი ამ მომენტში ვერ ტოვებს ლებედინს, სუმის, ოხტირკას და ტროსტიანეცს, რადგან „რუსული ჯარები ძარცვავენ და ხანდახან ესვრიან მშვიდობიანი უკრაინელების მანქანებს“
5 მარტის საღამოს, რუსული ტანკების კოლონა მივიდა ლებედინში. მათ გზად ტროსტიანეცის მახლობლად სოფელი სტანოვე დაიპყრო. ცენტრალური და გვერდითი ქუჩების გასწვრივ ყველა ეზოში ტანკები მოათავსეს. სამხედრო ადმინისტრაციის უფროსის დიმიტრო ჟივიცკის თქმით, რუსებმა ხალხს მობილური ტელეფონები წაართვეს. ისინი შეიჭრნენ სახლებში და ითხოვდნენ საჭმელსა და აბაზანას. ამგვარად, ისინი თითქმის მთელი დღის განმავლობაში იცავდნენ თავს ადამიანების ფარით.[13]
სამხედრო ადმინისტრაციის ცნობით, რუსეთის საარტილერიო დაბომბვამ და 6 მარტის საჰაერო თავდასხმებმა ლებედინის ბევრი მკვიდრი ელექტროენერგიის გარეშე დატოვა. პროკურატურამ დაიწყო წინასწარი გამოძიება რუსული სამხედრო თვითმფრინავების დარტყმის შედეგად ლებედინის საცხობის დანგრევის ფაქტზე.[8]
7 მარტს ლებედინს ელექტროენერგიის მიწოდება ნაწილობრივ აღუდგა.[8]
8-9 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
8-დან 9 მარტის ღამეს რუსეთის საჰაერო ძალებმა შეუტიეს ლებედინს. შევჩენკას ქუჩაზე ორი სახლი დაინგრა. ნამსხვრევებიდან ხუთი ადამიანი, მათ შორის ორი ბავშვი ამოიყვანეს. ადგილზე 9 მარტის 01:45 საათიდან მუშაობდნენ მე-5 სახელმწიფო სახანძრო-სამაშველო ბრიგადის თანამშრომლები, რომლებიც იმ ღამეს ხელმძღვანელობდნენ.[13]
10-11 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
10 მარტისთვის ლებედინის რაიონის სოფელი ვოროჟბა ოკუპირებული იყო რუსული ძალების მიერ. სამხედრო ადმინისტრაციის უფროსის დმიტრო ჟივიცკის თქმით, რუსი ჯარისკაცებმა ხალხი ქუჩებში გამოიყვანეს, ძარცვავდნენ მათ, ძარცვავდნენ და ცეცხლს უკიდებდნენ ადგილობრივ სახლებს. რუსებმა ხალხი სარდაფებიდანაც გამოიყვანეს, სადაც ბევრი იმალებოდა. „ისინი მშვიდობიან ადგილობრივებთან ერთად იცავენ თავს ბაირაქტარებისგან“ - თქვა ჟივიცკიმ.[8]
11 მარტის ღამეს რუსეთის ჯარებმა დაბომბეს სახლები ქერდილივშინაში, რის შედეგადაც დაიღუპა ორი ადგილობრივი - ვასილ მასლიუკი და ვალერი სუხანოვი.[13]
12-13 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სუმის ოლქში 12 მარტს ამოქმედდა ევაკუაციის გეგმა „მწვანე დერეფნები“. ხალხს შეეძლო სუმიდან, ტროსტიანეციდან, კონოტოპიდან, ლებედინიდან, ველიკა პისარივკადან და კრასნოპილიიდან რომნის გავლით პოლტავაში წასვლა. სამხედრო ადმინისტრაციის უფროსის დიმიტრო ჟივიცკის თქმით, მათ საბოლოოდ შეძლეს შეთანხმების მიღწევა ლებედინის შესახებ, რომელსაც იმ მომენტში ელექტროენერგია და კომუნიკაცია არ ჰქონდა. 9:00 საათზე ლებედინის საკრებულოში კერძო ტრანსპორტისა და ავტობუსების კოლონა შეიკრიბა. მარშრუტი იყო ლებედინიდან შტეპივკას, ნედრიჰაილივის, კოროვინცის, რომნის, ანდრიაშივკას, ლოხვიციას, ლუბნის და პოლტავას გავლით. მთლიანობაში, ლებედინი დატოვა 28 მანქანამ 83 მშვიდობიანი მოსახლეობით და ოთხმა ავტობუსმა 52 მშვიდობიანი მოსახლეობით.[14][15]
13 მარტის მდგომარეობით სუმის ოლქში 22500 მშვიდობიან მოქალაქეს ელექტროენერგია არ ჰქონდა. სამხედრო ადმინისტრაციის ცნობით, დაბომბვამ დააზიანა ელექტროგადამცემი ხაზები ოხტირკაში, ტროსტიანეცში, ლებედინსა და სუმიში.[16]
15 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
15 მარტს ჰუმანიტარული დერეფნები სუმის რეგიონში მუშაობდა ხუთ მარშრუტზე - სუმიდან, ტროსტიანეციდან, ლებედინიდან, კონოტოპიდან და შოსკადან. ყველა მარშრუტის საბოლოო დანიშნულება იყო - ლუბნი პოლტავის რეგიონში.[17]
17 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
17 მარტიდან 25 მარტამდე ოკუპირებული იყო სოფელი მალი ვისტოპე. იქ რუსმა სამხედროებმა გაანადგურეს როგორც საცხოვრებელი კორპუსები, ასევე კერძო სახლენი. ადგილობრივ კოლეჯს მნიშვნელოვანი ზიანი მიადგა. 25 მარტს სოფელში მცხოვრებმა ტანკებს ესროლა.[18]
18 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ჰუმანიტარული დერეფნები სუმის რეგიონში 18 მარტს მუშაობდა. შესაძლებელი იყო დიდი პისარივკას, ტროსტიანეცის, კრასნოპილიას, სუმის, ლებედინსკის და კონოტოპის თემების დატოვება.[19] ლებედინს შეეძლო პირადი ტრანსპორტით და ავტობუსებით გამგზავრება დილის 9 საათიდან საკრებულოს მახლობლად მდებარე მოედნიდან. ქალაქიდან ჯარი მოძრაობდა შტეპივკას, ნედრიჰაილოვის, კოროვინცის, რომნის, ანდრიაშივკას და შემდგომ პოლტავას რეგიონში ლოხვიცას გავლით ლუბნოვში.[20] კოლონას ტრადიციულად წითელი ჯვრის საერთაშორისო ორგანიზაციის წარმომადგენლები ახლდნენ. სამხარეო სამხედრო ადმინისტრაციის ცნობით, 17:00 საათის მდგომარეობით ლებედინიდან გაემგზავრა: 4 ავტობუსი - 50 მოქალაქე.[21]
19-26 მარტი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
სოფელ სტებლიანკა სუმის რაიონის სოფელი 19 მარტიდან 26 მარტამდე ოკუპირებული იყო რუსი სამხედროების მიერ - იყო 26 ერთეული რუსული სამხედრო ტექნიკა. ისინი ადგილობრივ მცხოვრებთა სახლში შევიდნენ, რომლებიც იმ დროს სახლში არ იმყოფებოდნენ. დამპყრობლებმა გამოიყვანეს სახლებიდან, სადაც მფლობელები არ იყვნენ, გამოიტანეს ყველაფერი რაც ნახეს. სოფელში სინათლე და წყალი არ იყო.[22]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Христенко, Лілія (2022-02-27). „Ворожа техніка через Сумщину продовжує курс на Київ. Тривають бої/მტრის ტექნიკა სუმის ოლქის გავლით აგრძელებს კურსს კიევისკენ. ბრძოლა გრძელდება“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Скрипняк, Анна (2022-02-27). „До Лебединської лікарні на Сумщині госпіталізували п'ятьох військових/ხუთი სამხედრო მოსამსახურე სუმის ოლქის ლებედინის ჰოსპიტალში გადაიყვანეს“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Марковська, Юлія (2022-02-28). „У бою під Лебедином загинув військовий з Роменщини/რომანშჩინის ჯარისკაცი დაიღუპა ლებედინის მახლობლად გამართულ ბრძოლაში“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-05). „В Охтирці продовжують розбирати завали обстріляної ТЕЦ/ოხტირკაში დაბომბული თბოელექტროსადგურის ნანგრევების დემონტაჟი გრძელდება“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Zaxid.net. ЗСУ знищили на Сумщині базу росіян із 96 танків і 20 "Градів". ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-08). „21 людина загинула від авіаудару в Сумах - обласна прокуратура/სუმის რეგიონულ პროკურატურაში ავიაიერიშის შედეგად 21 ადამიანი დაიღუპა“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-03). „Військове вторгнення Росії в Україну: що відбувається на Сумщині. ОНЛАЙН/რუსეთის სამხედრო შეჭრა უკრაინაში: რა ხდება სუმის ოლქში. ონლაინ“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 Суспільне (2022-03-10). „Військове вторгнення Росії в Україну: події на Сумщині. Тиждень другий. Онлайн/რუსეთის სამხედრო შეჭრა უკრაინაში: მოვლენები სუმის ოლქში. კვირა მეორე. ონლაინ“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ 9.0 9.1 Суспільне (2022-03-03). „Біля Московського Бобрику на Сумщині артилерія знищила танкову колону РФ/არტილერიამ გაანადგურა რუსეთის ფედერაციის სატანკო კოლონა მოსკოვის ბობრიკის მახლობლად სუმის ოლქში“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ "Територія пекла". Окупанти почали масове бомбардування Сумської області/"ჯოჯოხეთის ტერიტორია". ოკუპანტებმა დაიწყეს სუმის რეგიონის მასობრივი დაბომბვა. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ 11.0 11.1 Суспільне. (2022-03-08) Сумчани допомагають українським бійцям облаштовувати блокпости/სუმის მოსახლეობა უკრაინელ მებრძოლებს საგზაო ბლოკების მოწყობაში ეხმარება. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Casualties in battle near Sumy/Casualties in battle near Sumy. ციტირების თარიღი: 2022-03-31.
- ↑ 13.0 13.1 13.2 Суспільне (2022-03-06). „Російські війська окупували Тростянець на Сумщині: що відбувається в місті/რუსეთის ჯარებმა დაიკავეს ტროსტიანეც სუმის რეგიონში: რა ხდება ქალაქში“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-20). „Закупи у Сумах: що можна придбати на ринках міста“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-12). „Понад 10 тисяч людей поїхали з Сумщини "зеленим коридором" 12 березня/10 000-ზე მეტმა ადამიანმა იმოგზაურა სუმის რეგიონიდან "მწვანე დერეფნის" გასწვრივ 12 მარტს“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Суспільне (2022-03-16). „Військове вторгнення Росії : що відбувається на Сумщині. Тиждень третій. Онлайн/სამხედრო შეჭრა რუსეთში: რა ხდება სუმის ოლქში. კვირა მესამე. ონლაინ“. Суспільне | Новини. ციტირების თარიღი: 2022-03-29.
- ↑ Евакуація із Сум 15 березня: як усе відбувається/სუმიდან ევაკუაცია 15 მარტს: როგორ ხდება ყველაფერი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 25 March 2022. ციტირების თარიღი: 2022-09-18.
- ↑ Суспільне. "Вся вулиця без заборів, без вікон", — жителі села на Сумщині про наслідки від російської окупації/"მთელი ქუჩა არის ღობეების გარეშე, ფანჯრების გარეშე", - სუმის ოლქის სოფლის მცხოვრებლები რუსული ოკუპაციის შედეგებზე. ციტირების თარიღი: 2022-06-10.
- ↑ Вторгнення Росії в Україну: що відбувається на Сумщині. Тиждень четвертий. Онлайн/რუსეთის შეჭრა უკრაინაში: რა ხდება სუმის ოლქში. მეოთხე კვირა. ონლაინ. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 April 2022. ციტირების თარიღი: 2022-04-04.
- ↑ На Сумщині 18 березня працюватимуть гуманітарні коридори для евакуації людей/18 მარტს სუმის ოლქში ადამიანების ევაკუაციისთვის ჰუმანიტარული დერეფნები იმუშავებს. ციტირების თარიღი: 2022-04-04.
- ↑ Майже 4 тисячі людей евакуювали із Сум 18 березня "гуманітарним коридором"/18 მარტს სუმიდან "ჰუმანიტარული დერეფნის" გავლით 4000-მდე ადამიანის ევაკუაცია განხორციელდა. (2022-03-18). ციტირების თარიღი: 2022-04-04.
- ↑ Суспільне. (2022-04-14)Спали сидячи й топили сніг. Жителі села Стеблянки на Сумщині розповіли, як пережили окупацію/მსხდომთ ეძინათ და თოვლს დნებოდნენ. სუმის რაიონის სოფელ სტებლიანკას მაცხოვრებლები ყვებოდნენ, როგორ გადაურჩნენ ოკუპაციას. ციტირების თარიღი: 2022-06-07.