ნიორი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
მ r2.7.2+) (Robot: Modifying fa:سیر (گیاه) to fa:سیر |
მ Bot: 108 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q23400 |
||
| ხაზი 25: | ხაზი 25: | ||
{{Link GA|pl}} |
{{Link GA|pl}} |
||
[[am:ነጭ ሽንኩርት]] |
|||
[[an:Allium sativum]] |
|||
[[ar:ثوم]] |
|||
[[ast:Ayu]] |
|||
[[ay:Ajusa]] |
|||
[[az:Sarımsaq]] |
|||
[[ba:Һарымһаҡ]] |
|||
[[bcl:Bawang]] |
|||
[[be:Часнок]] |
|||
[[bg:Чесън]] |
|||
[[bi:Galik]] |
|||
[[bn:রসুন]] |
|||
[[bo:སྒོག་ལོག]] |
|||
[[br:Kignen]] |
|||
[[bs:Bijeli luk]] |
|||
[[ca:All]] |
|||
[[ckb:سیر]] |
|||
[[co:Aglia]] |
|||
[[cs:Česnek kuchyňský]] |
|||
[[cv:Ыхра]] |
|||
[[cy:Garlleg]] |
|||
[[da:Hvidløg]] |
|||
[[de:Knoblauch]] |
|||
[[dsb:Pšawy kobołk]] |
|||
[[dv:ލޮނުމެދު]] |
|||
[[el:Σκόρδο]] |
|||
[[en:Garlic]] |
|||
[[eo:Ajlo]] |
|||
[[es:Allium sativum]] |
|||
[[et:Küüslauk]] |
|||
[[eu:Baratxuri]] |
|||
[[fa:سیر]] |
[[fa:سیر]] |
||
[[fi:Valkosipuli]] |
|||
[[fr:Ail cultivé]] |
|||
[[fur:Ai]] |
|||
[[gl:Allo]] |
|||
[[gu:લસણ]] |
|||
[[gv:Garleid]] |
|||
[[ha:Tafarnuwa]] |
|||
[[he:שום]] |
|||
[[hi:लहसुन]] |
|||
[[hr:Češnjak]] |
|||
[[hsb:Prawy kobołk]] |
|||
[[ht:Lay]] |
|||
[[hu:Fokhagyma]] |
|||
[[hy:Սխտոր]] |
|||
[[id:Bawang putih]] |
|||
[[io:Alio]] |
|||
[[is:Hvítlaukur]] |
|||
[[it:Allium sativum]] |
|||
[[ja:ニンニク]] |
|||
[[jv:Bawang]] |
|||
[[kk:Сарымсақ]] |
|||
[[km:ខ្ទឹមស]] |
|||
[[ko:마늘]] |
|||
[[ky:Сарымсак]] |
|||
[[la:Allium sativum]] |
|||
[[lb:Knuewelek]] |
|||
[[lbe:Лаччи]] |
|||
[[lt:Valgomasis česnakas]] |
|||
[[lv:Ķiploks]] |
|||
[[mk:Лук]] |
|||
[[ml:വെളുത്തുള്ളി]] |
|||
[[mr:लसूण]] |
|||
[[ms:Bawang putih]] |
|||
[[my:ကြက်သွန်ဖြူ]] |
|||
[[nah:Caxtillān xōnacatl]] |
|||
[[ne:लसुन]] |
|||
[[nl:Knoflook]] |
|||
[[no:Hvitløk]] |
|||
[[nv:Tłʼohchin díchʼííʼí]] |
|||
[[oc:Alh cultivat]] |
|||
[[or:ରସୁଣ]] |
|||
[[os:Нуры]] |
|||
[[pam:Bawang]] |
|||
[[pl:Czosnek pospolity]] |
|||
[[pnb:لسن]] |
|||
[[ps:هوږه]] |
|||
[[pt:Alho]] |
|||
[[qu:Ahus]] |
|||
[[ro:Usturoi]] |
|||
[[ru:Чеснок]] |
|||
[[sa:लशुनम्]] |
|||
[[sc:Azu]] |
|||
[[scn:Agghia]] |
|||
[[sh:Češnjak]] |
|||
[[simple:Garlic]] |
|||
[[sk:Cesnak kuchynský]] |
|||
[[sl:Česen]] |
|||
[[sq:Hudhra]] |
|||
[[sr:Бели лук]] |
|||
[[su:Wortel]] |
|||
[[sv:Vitlök]] |
|||
[[sw:Kitunguu saumu]] |
|||
[[ta:பூண்டு (வெள்ளைப்பூண்டு)]] |
|||
[[te:వెల్లుల్లి]] |
|||
[[tg:Сирпиёз]] |
|||
[[th:กระเทียม]] |
|||
[[tl:Bawang]] |
|||
[[tr:Sarımsak]] |
|||
[[uk:Часник]] |
|||
[[ur:لہسن]] |
|||
[[vep:Künz'lauk]] |
|||
[[vi:Tỏi]] |
|||
[[wa:A (plante)]] |
|||
[[yi:קנאבל]] |
|||
[[zh:蒜]] |
|||
[[zh-classical:蒜]] |
|||
[[zh-min-nan:Soàn-thâu]] |
|||
22:20, 11 მარტი 2013-ის ვერსია
| ნიორი | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||
| Allium sativum | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
ნიორი (Allium sativum), ერთწლოვანი ბოლქვიანი მცენარე შროშანისებრთა ოჯახისა. ველურად გვხვდება შუა აზიის მთებში, სამხრეთ ყაზახეთში, კავკასიაში. აქვს მუქი მწვანე, ვიწრო და ლანცეტისებრი ფოთოლი. ბოლქვი 2-50-მდე კბილისაგან შედგება. კბილი დაფარულია თხელი აპკით, ხოლო მთლიანად ბოლქვი — 2-8 მბზინავი აპკით ან ქერქლით. ნიორის ზოგი ჯიში ივითარებს 60-150 სმ სიმაღლის საყვავილე ყლორტს, ყვავილში 60-450-მდე პატარა საჰაერო ბოლქვაკია. ნიორი თესლს არ იძლევა, მრავლდება კბილით და ბოლქვაკით. ბოლქვსა და მწვანე მასას იყენებენ საჭმელად, კულინარიასა და საკონსერვო მრეწველობაში. ნიორის კბილი შეიცავს 35-42% მშრალ ნივთიერებას, 6,0-7,9% ნედლ ცილას, 7,0-28,8 მგ C ვიტამინს, 0,5% რედუცირებულ შაქარს, 20-27% პოლისაქარიდებს და სხვა. ნიორს სპეციფიკურ გემოსა და სუნს აძლევს ეთერზეთი (0,23-0,74%), რომელიც ფიტოციდს შეიცავს (ამიტომ მას იყენებენ ფარმაკოლოგიაში). საქართველოში ნიორის ჯიშია გორული, იმერული და იმერული 23.
ლიტერატურა
- რობაქიძე თ, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 441.