იხილეთ წყარო გვერდისთვის კარკასონი

{{ინფოდაფა დასახლება
| სტატუსი = ქალაქი
| რეგიონის ტიპი = რეგიონი
| რეგიონი = ლანგედოკი-რუსილონი
| რაიონის ტიპი = დეპარტამენტი
| რაიონი = ოდის დეპარტამენტი
}}
'''კარკასონი'''<ref>{{ორთოგრაფიული ლექსიკონი|საზღვარგარეთის|87}}</ref> ({{lang-fr|Carcassonne}}) — ქალაქი [[საფრანგეთი|საფრანგეთში]], [[ლანგედოკი-რუსილონი|ლანგედოკ-რუსილონის]] რეგიონში, [[ოდის დეპარტამენტი|ოდის დეპარტამენტის]] ადმინისტრაციული ცენტრი. 46 513 მცხოვრები (2018). მდებარეობს [[სამხრეთის არხი|სამხრეთის არხსა]] და მდინარე [[ოდი (მდინარე)|ოდზე]]. ტურიზმის მსხვილი ცენტრია.<ref name="დრე" />

სავარაუდოდ ძვ. წ. I საუკუნეში [[რომის იმპერია|რომაელებმა]] [[კელტები|კელტების]] დასახლების ადგილზე დააარსეს კოლონია '''იულია-კარკასო''' (Julia Carcaso). დაახლ. ახ. წ. 300 წელს კარკასონი მოექცა ციხესიმაგრის კედლებში. 418 წელს დაიპყრეს [[ვესტგუთები|ვესტგუთებმა]]. VI საუკუნის ბოლოდან ეპისკოპოსის რეზიდენციაა. 725–750 წლებში [[არაბთა დაპყრობითი ომები|არაბთა]] ბატონობის ქვეშ იყო, 752 (ან 759) წელს შევიდა [[ფრანკთა სახელმწიფო|ფრანკთა სახელმწიფოს]] შემადგენლობაში. [[კაროლინგების დინასტია|კაროლინგების]] დროს ამავე დასახელების საგრაფოს ცენტრი იყო; XI საუკუნის შუა ხანებიდან — ვიცე-საგრაფოსი, რომელიც [[ტრანკაველები|ტრანკაველების]] სამეფო საგვარეულოს მიეკუთვნებოდა. XI საუკუნის ბოლოს – XII საუკუნეში ქალაქზე დაუფლებისათვის დავა მიდიოდა [[ბარსელონის საგრაფო|ბარსელონისა]] და [[ტულუზის საგრაფო|ტულუზის საგრაფოებს]] შორის. 1209 წელს [[ალბიგოური ჯვაროსნული ლაშქრობა|ალბიგოური ლაშქრობის]] დროს 2-კვირიანი ალყის შემდეგ აიღეს ჯვაროსნებმა, 1229 წლის შემდეგ შევიდა ახლადდაარსებულ ლანგედოკის პროვინციაში, რომელიც [[საფრანგეთის სამეფო|საფრანგეთის]] გვირგვინს ეკუთვნოდა. როგორც ციხე-სიმაგრე, მნიშვნელოვან როლს ასრულებდა საფრანგეთ-არაგონის ომის პერიოდში. პირენეს სამშვიდობო შეთანხმების გაფორმების შემდეგ (1659) ფაქტობრივად დაკარგა სამხედრო მნიშვნელობა. XVIII საუკუნის დასაწყისიდან ლანგედოკის შალის ქსოვილების წარმოების ცენტრია.<ref name="დრე">{{დრე წიგნი |სათაური=Каркасон |ტომი=13 |გვ=162 |id=2047136}}</ref>
[[ფაილი:Cathars expelled.JPG|220პქ|მინი|მარცხნივ|ჯვაროსნები 1209 წელს ქალაქიდან აძევებენ [[კათარები|კათარებს]].]]
კარკასონში შემორჩენილია შუა საუკუნეების ფრანგული ციხე-ქალაქის იერი და თავისი ამ უნიკალური შემორჩენილი იერის წყალობით შესულია [[მსოფლიო მემკვიდრეობა|მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში]] (იხ. [[კარკასონის ციხესიმაგრე]]). მდინარის მარჯვენა ნაპირზეა [[კარკასონის ციხესიმაგრე|ზედა (ძველი) ქალაქი]], რომელსაც შემორტყმული აქვს გალავნის 2 წრე: შიდა წრე სიგრძით 1100 მეტრია და აგებულია V საუკუნის ბოლოს – VI საუკუნეში, ნაწილობრივ გადაკეთდა XIII საუკუნეში; გარე წრე სიგრძით 1500 მეტრია, აგებულია XIII საუკუნეში, სიმაღლე 6–7 მეტრია. ციხეს აქვს ორი გამაგრებული კარიბჭე (ნარბონის და ოდის) და 52 გეგმით ნახევარწრიული, მრგვალი ან კვადრატული [[კოშკი]], 4 [[ბასტიონი]], სენ-ნაზერის [[რომანული არქიტექტურა|რომანულ]]-[[გოტიკური არქიტექტურა|გოტიკური]] ტაძარი ([[ნავი (არქიტექტურა)|ნავი]] თარიღდება 1096 წლით, [[ტრანსეპტი]] 1269–1330 წლებით; ინტერიერში არის XIII–XVI საუკუნეების ქანდაკებები, საფლავის ქვები, ვიტრაჟები), ხიდი (XIV საუკუნიდან). ოდის კარიბჭის ჩრდილოეთიდან კედლის შიდა სარტყელს უერთდება ციხესიმაგრე შატო-კონტალი (1120–1150; გამაგრებულია თხრილით, კედლებით, მძლავრი ცილინდრული კოშკებითა და [[ბარბიკანი|ბარბიკანით]]; დღეს — ქანდაკებების საცავი). მარცხენა ნაპირზე, ქვედა ქალაქში (დაარსდა 1247 წელს, რეგულარული დაგეგმარებით) არის: სენ-მიშელისა (XIII საუკუნის ბოლო) და სენ-ვენსანის (XIII საუკუნის ბოლო – XVIII საუკუნე) გოტიკური ეკლესიები, ნოტრ-დამ-დე-ლა-სანტეს კაპელა (1525), შუა საუკუნეების საავადმყოფო, ნეპტუნის შადრევანი (1770) და სხვ. ნაგებობათა უმეტესობა [[ეჟენ ვიოლე-ლე-დიუკი|ეჟენ ემანუელ ვიოლე-ლე-დიუკის]] მიერაა რესტავრირებული (1844 წლიდან; სამუშაოები XX საუკუნეში გაგრძელდა). ქალაქში მდებარეობს სახვითი ხელოვნებისა და სამხატვრო მუზეუმი (სენ-ნაზერის ტაძარში). განვითარებულია [[მეღვინეობა]]; საფეიქრო ნაწარმისა და ფეხსაცმლის წარმოება.<ref name="დრე" />

== ჰავა ==
{{Weather box
|location = კარკასონი (1981–2010)
|metric first = Y
|single line = Y
|width = auto
|Jan record high C = 21.1
|Feb record high C = 23.6
|Mar record high C = 27.3
|Apr record high C = 31.0
|May record high C = 35.2
|Jun record high C = 39.8
|Jul record high C = 40.2
|Aug record high C = 41.9
|Sep record high C = 36.4
|Oct record high C = 31.0
|Nov record high C = 26.2
|Dec record high C = 22.4
|year record high C = 41.9
|Jan high C = 9.7
|Feb high C = 11.1
|Mar high C = 14.4
|Apr high C = 17.0
|May high C = 21.0
|Jun high C = 25.4
|Jul high C = 28.6
|Aug high C = 28.3
|Sep high C = 24.5
|Oct high C = 19.3
|Nov high C = 13.5
|Dec high C = 10.2
|year high C = 18.6
|Jan low C = 3.1
|Feb low C = 3.5
|Mar low C = 5.6
|Apr low C = 7.7
|May low C = 11.4
|Jun low C = 14.8
|Jul low C = 17.2
|Aug low C = 17.0
|Sep low C = 14.0
|Oct low C = 11.2
|Nov low C = 6.6
|Dec low C = 3.8
|year low C = 9.7
|Jan record low C = -12.5
|Feb record low C = -15.2
|Mar record low C = -7.5
|Apr record low C = -1.6
|May record low C = 0.9
|Jun record low C = 6.0
|Jul record low C = 8.4
|Aug record low C = 8.2
|Sep record low C = 2.9
|Oct record low C = -2.0
|Nov record low C = -6.8
|Dec record low C = -12.0
|year record low C = -15.2
|precipitation colour = green
|Jan precipitation mm = 69.3
|Feb precipitation mm = 54.1
|Mar precipitation mm = 54.3
|Apr precipitation mm = 73.1
|May precipitation mm = 56.7
|Jun precipitation mm = 45.9
|Jul precipitation mm = 28.5
|Aug precipitation mm = 42.6
|Sep precipitation mm = 42.5
|Oct precipitation mm = 59.5
|Nov precipitation mm = 59.5
|Dec precipitation mm = 62.5
|year precipitation mm = 648.5
|Jan precipitation days = 9.4
|Feb precipitation days = 7.9
|Mar precipitation days = 8.0
|Apr precipitation days = 9.5
|May precipitation days = 7.5
|Jun precipitation days = 5.0
|Jul precipitation days = 4.1
|Aug precipitation days = 5.5
|Sep precipitation days = 5.4
|Oct precipitation days = 7.8
|Nov precipitation days = 8.7
|Dec precipitation days = 8.8
|year precipitation days = 87.5
|Jan snow days = 2.1
|Feb snow days = 2.1
|Mar snow days = 0.9
|Apr snow days = 0.3
|May snow days = 0.0
|Jun snow days = 0.0
|Jul snow days = 0.0
|Aug snow days = 0.0
|Sep snow days = 0.0
|Oct snow days = 0.0
|Nov snow days = 0.6
|Dec snow days = 1.4
|year snow days = 7.4
|Jan humidity = 82
|Feb humidity = 79
|Mar humidity = 74
|Apr humidity = 74
|May humidity = 72
|Jun humidity = 69
|Jul humidity = 64
|Aug humidity = 68
|Sep humidity = 73
|Oct humidity = 80
|Nov humidity = 82
|Dec humidity = 84
|year humidity = 75.1
|Jan sun = 97.2
|Feb sun = 119.6
|Mar sun = 172.6
|Apr sun = 188.1
|May sun = 214.7
|Jun sun = 239.7
|Jul sun = 275.4
|Aug sun = 260.4
|Sep sun = 212.9
|Oct sun = 144.6
|Nov sun = 102.5
|Dec sun = 91.6
|year sun = 2119.3
|source 1= ''Météo France''<ref name= Météo>{{cite web
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/carcassonne/11069001/normales
| title = Données climatiques de la station de Carcassonne
| publisher = ''Meteo France''
| language = fr
| accessdate = 2021-12-15
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20200801164745/http://www.meteofrance.com/climat/france/carcassonne/11069001/normales
| archivedate = 2020-08-01
}}</ref><ref name=MFclimat2>{{cite web
| url = http://www.meteofrance.com/climat/france/languedoc-roussillon/regi91/normales
| title = Climat Languedoc-Roussillon
| publisher = ''Meteo France''
| language = fr
| accessdate = 2021-12-15
| archiveurl = https://web.archive.org/web/20190611111112/http://www.meteofrance.com/climat/france/languedoc-roussillon/regi91/normales
| archivedate = 2019-06-11
}}</ref>
|source 2 = ''Infoclimat.fr'' (ტენიანობა და თოვლიანი დღეები, 1961–1990)<ref name=Infoclimat>{{cite web
| url = http://www.infoclimat.fr/climatologie-07635-carcassonne-salvaza.html
| title = Normes et records 1961–1990: Carcassonne-Salvaza (11) – altitude 126m
| language = fr
| publisher = ''Infoclimat''
| access-date = 7 იანვარი, 2016}}</ref>
}}

== რესურსები ინტერნეტში ==
{{მინიდაფა
| ვიკისაწყობი = Category:Carcassonne
}}
{{ოფიციალური|http://www.carcassonne-tourisme.com/}}

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

[[კატეგორია:საფრანგეთის ქალაქები]]