იხილეთ წყარო გვერდისთვის ვეჰიბ-ფაშა

[[File:Vehib Pasha.jpg|thumb|]]
'''მეჰმედ ვეჰიბ-ფაშა''' ({{lang-tr|Kaçı Vehip Paşa }} დ. [[1877]] — გ. [[1940]]) — [[ალბანელები|ალბანური]] წარმომავლობის [[ოსმალები|ოსმალო]] სამხედრო მოღვაწე, გენერალ-ლეიტენანტი, თურქეთ-იტალიის (1911), ბალკანეთის (1912-13), [[პირველი მსოფლიო ომი]]სა და იტალია-აბისინიის (1935-36) ომების აქტიური მონაწილე.

==ბიოგრაფია==
1899 წელს ამთავრებს სამხედრო-საინჟინრო სკოლას, შემდეგ იმპერიის სამხედრო კოლეჯს. კაპიტნის ჩინით სამსახურს იწყებს იემენში დისლოცირებულ ოსმალოთა მე-4 არმიაში. 1909 წელს სამსახურს აგრძელებს იმპერიის სამხედრო სამინისტროში. იმავე წელს იღებს მაიორის წოდებას და ინიშნება კადეტთა სკოლის უფროსად. ბალკანური ომების დროს მსახურობდა თავისი უფროსი ძმის, გენერალ ესად ფაშას, საარმიო კორპუსის შემადგენლობაში. 1913 წლის 20 თებერვალს ბერძნებთან ბრძოლის დროს ტყვედ ვარდება. ტყვეობიდან გათავისუფლების შემდეგ იგზავნება ჰიჯაზის არმიაში, სადაც იღებს პოლკოვნიკის სამხედრო წოდებას. პირველ მსოფლიო ომში მონაწილეობდა [[გალიპოლის ბრძოლა]]ში, სადაც სარდლობდა XV საარმიო კორპუსს, შემდეგ მე-2 არმიას. აქვე იღებს ბრიგადის გენერლის წოდებას. 1917 წლისთვის ოსმალთა კავკასიის ფრონტის სარდალი და გენერალ-ლეიტენანტია. კავკასიის არმიათა ჯგუფში გაერთიანდა მე-9 (გენერალი იაყუბ შევქი ფაშა), მე-3 (გენერალი ესად ფაშა) და მე-6 (გენერალი [[ჰალილ ქუთი|ჰალილ ფაშა ქუთი]]) არმიები. 1918 წლის თებერვალ-მარტში წარმატებული [[კავკასიის კამპანია|შეტევითი კამპანიის]] შედეგად იღებს პირველი მსოფლიო ომის მსვლელობაში რუსული შენაერთების მიერ დაკავებულ [[ერზინჯანი|ერზინჯანს]], [[არზრუმი|არზრუმსა]] და [[ტრაპიზონი|ტრაპიზონს]]. იმავე წლის აპრილს-მაისში მისი არმიების შენაერთები ახდენენ [[არტაანი]]ს, [[ყარსი]]ს, [[ბათუმი]]ს და [[ალექსანდროპოლისი]]ს ოლქების და [[ახალციხე|ახალციხისა]] და [[ახალქალაქი]]ს მაზრების, [[ოზურგეთი]]ს ოკუპაციას. 1918 წლის ივნისში წამოიწყო შეტევა [[თბილისი|თბილისზე]], რაც ეწინააღმდეგებოდა ოსმალეთის იმპერიასა და [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|საქართველოს დრ-ს]] შორის გაფორმებულ [[ბათუმის ხელშეკრულება (1918)|ბათუმის სამშვიდობო ხელშეკრულებას]]. ამის გამო გადაყენებულ იქნა თანამდებობიდან. ვეჰიბ-ფაშა კონსტანტინოპოლში არ დაბრუნებულა, დარჩა ბათუმში. აქედან ის [[სოჭის კონფლიქტი]]ს დროს შეეცადა [[აფხაზეთი]]ს აღებს 800 კაციანი დესანტით. 1918 წლის ოქტომბრიდან ინიშნება სრუტეების რაიონში გაშლილი ოსმალთა 1-ლი არმიის სარდლად. პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ ბრიტანელები აპატიმრებენ, მაგრამ ახერხებს ციხიდან გაქცევას და ემიგრაციაში მიდის საზღვარგარეთ. თავს აფარებს ჯერ [[იტალია]]ს, შემდეგ გადადის [[გერმანია]]ში, [[რუმინეთი|რუმინეთში]], [[საბერძნეთი|საბერძნეთსა]] და [[ეგვიპტე]]ში. ოპოზიციაში უდგება გენერალ [[მუსტაფა ქემალი]]ს მიერ ანატოლიაში დაწყებულ წინააღმდეგობის მოძრაობას. აქტიურად მონაწილეობდა იტალია-აბისინიის ომში (1935-36) [[აბისინია|აბისინიელთა]] მხარეს. ომის დასრულების და იტალიური ოკუპაციის შემდეგ ტოვებს [[ეთიოპია]]ს და გადადის ეგვიპტეში. 1938 წელს ათათურქის გარდაცვალების შემდეგ ბრუნდება თურქეთში და ფუძნდება სტამბოლში. გარდაიცვალა 1940 წელს.

==რესურსები ინტერნეტში==
{{Commonscat|Vehib Pasha}}
*[http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=947 Who is who] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120228213533/http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=947 |date=2012-02-28 }} {{tr icon}}

{{DEFAULTSORT:ვეჰიბ-ფაშა, მეჰმედ}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1877]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1940]]
[[კატეგორია:თურქი სამხედრო მოღვაწეები]]
[[კატეგორია:პირველი მსოფლიო ომის მონაწილეები]]