იხილეთ წყარო გვერდისთვის სურია ბაჰადურ თაპა

{{ინფოდაფა ლიდერი|სახელი=სურია ბაჰადურ თაპა|სურათი=Surya Bahadur Thapa 2005-11-24.jpg|წარწერა სურათის ქვეშ={{lang-ne| सूर्य बहादुर थापा}}|რიგი={{დროშა|ნეპალი}}ს [[პრემიერ-მინისტრი]]|თანამდებობა დატოვა=[[ 3 ივნისი]] [[ 2004]]|თანამდებობა დაიკავა=[[5 ივნისი]] [[ 2003]]|მონარქი=[[გიანენდრა]]|წინამორბედი=[[ლოკენდრა ბაჰადურ ჩანდი]]|მემკვიდრე=[[შერ ბაჰადურ დეუბა]]|თანამდებობა დატოვა2=[[15 აპრილი]] [[1998]]|რიგი2={{დროშა|ნეპალი}}ს [[პრემიერ-მინისტრი]]|თანამდებობა დაიკავა2=[[7 ოქტომბერი]] [[1997]]|მონარქი2=[[ბირენდრა]]|წინამორბედი2=[[ლოკენდრა ბაჰადურ ჩანდი]]|მემკვიდრე2=[[გირიჯა პრასად კოირალა]]|რიგი3={{დროშა|ნეპალი}}ს [[პრემიერ-მინისტრი]]|თანამდებობა დატოვა3=[[12 ივლისი]] [[1983]]|თანამდებობა დაიკავა3=[[30 მაისი]] [[1979]]|მონარქი3=[[ბირენდრა]]|წინამორბედი3=[[კირტი ნიდჰი ბისტა]]|მემკვიდრე3=[[ლოკენდრა ბაჰადურ ჩანდი]]|რიგი4={{დროშა|ნეპალი}}ს [[პრემიერ-მინისტრი]]|თანამდებობა დატოვა4=[[7 აპრილი]] [[1969]]|თანამდებობა დაიკავა4=[[26 იანვარი]] [[1965]]|რიგი5={{დროშა|ნეპალი}}ს [[პრემიერ-მინისტრი]]|თანამდებობა დატოვა5=[[ 26 თებერვალი]] [[1964]]|თანამდებობა დაიკავა5=[[23 დეკემბერი]] [[1963]]|მონარქი5=[[მაჰენდრა]]|მონარქი4=[[მაჰენდრა]]|რიგი6={{დროშა|ნეპალი}}ს საგარეო საქმეთა მინისტრი|თანამდებობა დატოვა6=[[3 მარტი]] [[2004]]|თანამდებობა დაიკავა6=[[4 ივნისი]] [[ 2003]]|წინამორბედი6=[[ნარენდრა ბიკრამ შაჰი]]|მემკვიდრე6=[[ბეჰ ბაჰადურ თაპა]]|რიგი7={{დროშა|ნეპალი}}ს საგარეო საქმეთა მინისტრი|თანამდებობა დატოვა7=[[1981]] — [[1982]]|წინამორბედი7=კ. ბ. შაჰი|მემკვიდრე7=[[პადმა ბაჰადურ ჰათრი]]|დაბადების თარიღი=[[21 მარტი]] [[1928]]|დაბადების ადგილი=დჰანკუტა, 1-ლი პროვინცია, [[ნეპალი]]|გარდაცვალების თარიღი=[[15 აპრილი]] [[2015]] (87 წელი)|გარდაცვალების ადგილი=[[ნიუ-დელი]], [[ინდოეთი]]|პარტია=რასტრია ჯანამუქტი (ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია)|შვილები=ვაჟი და 3 ქალიშვილი|განათლება=ალაჰაბადის უნივერსიტეტი|რელიგია=[[ინდუიზმი]]}}

'''სურია ბაჰადურ თაპა''' ([[ინგლისური ენა|ინგლ.]] ''Surya Bahadur Thapa'', [[ნეპალური ენა|ნეპ.]] '''सूर्य बहादुर थापा'''; დ. [[21 მარტი]], [[1928]], მუგა, დხანკუტას რაიონი, [[ნეპალის სამეფო]]  — გ. [[15 აპრილი]], [[2015]], [[დელი|დელი,]] [[ინდოეთი|ინდოეთი)]] — [[ნეპალი|ნეპალის]] სახელმწიფო მოღვაწე, ხუთჯერ ეკავა [[ნეპალი|ნეპალის]] [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრის]] პოსტი; მისი პოლიტიკური კარიერა 50 წელზე მეტ ხანს გაგრძელდა.<ref>Ian Preston (2001)[https://books.google.ge/books?id=TtwTXyM65J4C&redir_esc=y . ''A Political Chronology of Central, South and East Asia''.] Psychology Press. p. 204. [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/9781857431148|<bdi>9781857431148</bdi>.]] Retrieved 2015-04-19.</ref>  

== პოლიტიკური კარიერა ==
სურია ბაჰადურ თაპას პოლიტიკური კარიერა დაიწყო [[1950]] წელს, როგორც მეფესთან დაახლოებული პოლიტიკური ფიგურის მიერ  <nowiki/>[[რანას დინასტია|რანას ოჯახის]] რეჟიმის წინააღმდეგ მიმდინარე სტუდენტური მოძრაობის ჩახშობით.<ref>Bhuwan Lal Joshi & Leo E. Rose (1966). [https://books.google.com/books?uid=112540465222123722116&hl=en "Democratic Innovations in Nepal: A Case Study of Political Acculturation"]. University of California Press. pp. 434–441. Retrieved 2015-04-16.</ref>

რვა წლის შემდეგ, [[1958]] წელს, სურია ბაჰადურ თაპა''' '''  აირჩიეს სამეფო საბჭოში.

[[1960]] წელს იგი დაინიშნა სოფლის მეურნეობის, ბუნებრივი რესურსების და მრეწველობის მინისტრად ახლად შექმნილ [[პანჩაიატის]] მთავრობაში. ხსენებული პოსტი ორი წლის განმავლობაში ეკავა.  შემდეგ  ეკონომიკისა და ფინანსთა მინისტრი გახდა. ერთი წლის შემდეგ დაინიშნა მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარედ, ანუ [[ნეპალი|ნეპალის]] [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]]. [[1960-იანები|1960-იან]] წლებში ორჯერ ეკავა ეს თანამდებობა —<nowiki/>[[1964]] წლიდან [[1965]] წლამდე მცირე ხნით მისი ადგილი დაიკავა [[ტულსი გირიმ]].<ref>[https://www.nepalresearch.com/history/background/govts_pancha_period.htm "Nepalresearch"]. Retrieved April 20, 2015.</ref>

[[1972]] წელს მან წინადადება წამოაყენა სამეფო რეზოლუციის მიღების თაობაზე, რომელიც შეიტანდა გარკვეულ დემოკრატიულ ცვლილებებს არსებულ სისტემაში. თუმცა ეს წინადადება არ მიიღეს, პოლიტიკოსი დააკავეს და ციხეში ჩასვეს, სადაც ხუთი წელი გაატარა. [[1974]] წელს მან დაიწყო შიმშილობა ქვეყანაში პოლიტიკური რეფორმების მოთხოვნით, რომელიც 21 დღე  გაგრძელდა.<ref>Michelle Kergoat (2008). [https://books.google.ge/books?id=G-rdT7on5ZgC&redir_esc=y ''Histoire politique du Népal – Aux origines de l'insurrection maoïste''.] KARTHALA Editions. p. 130. [[ISBN]] <bdi>[[:en:Special:BookSources/9782811142391|9782811142391]]</bdi>. Retrieved 2015-04-19.</ref>

[[1979]] წელს მასობრივი დემოკრატიული დემონსტრაციების შემდეგ იგი კვლავ დაინიშნა [[ნეპალი|ნეპალის]] [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]].  იმ დროს ის ერთადერთი სახელმწიფო მოღვაწე იყო, ვინც გაუძლო არსებულ პოლიტიკურ ვითარებას — დასუსტებული იყო [[პანჩაიატის სისტემა]], მის წინააღმდეგ სტუდენტური მოძრაობები კი პირიქით, მძაფრდებოდა.  სურია ბაჰადურ თაპას, რომელსაც სტუდენტური არეულობის ჩახშობის გამოცდილება [[1950]] წლიდან ჰქონდა,  მოახერხა არა მხოლოდ პროტესტის განეიტრალება, არამედ აღმოფხვრა მათი წარმოშობის მიზეზი თავად [[პანჩაიატის სისტემა|პანჩაიატის სისტემის]] მოდერნიზაციით. ეს მისი მესამე ვადა გახლდათ, რომელიც ყველაზე გრძელია და ყველაზე ეფექტურად ითვლება.

[[1983]] წელს, პრემიერ-მინისტრის პოსტის დატოვების შემდეგ, იგი კვლავ [[ნეპალი|ნეპალის]] პოლიტიკურ ასპარეზზე დარჩა,  კომენტარებს აკეთებდა ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე . ის საკმაოდ პოპულარული პოლიტიკური ფიგურა გახდა [[1990]] წელს, როდესაც ნეპალმა გადასვლა დაიწტო მრავალპარტიულ სისტემაზე, შექმნა და ხელმძღვანელობდა მონარქისტულ Ratril Prahanta პარტიას. 

[[1994]] წელს ამ პარტიიდან მან პირველად მიიღო მონაწილეობა დემოკრატიულ არჩევნებში, რის შედეგადაც გახდა პარლამენტის ქვედა პალატის დეპუტატი, ხოლო სამი წლის შემდეგ ([[1997]]) კვლავ დაინიშნა პრემიერ-მინისტრის პოსტზე. თუმცა, [[1998]] წელს მან განცხადება გააკეთა თანამდებობიდან გადადგომის შესახებ და არჩევნებისთვის დაიწყო მზადება. [[1999]] წელს კვლავ აირჩიეს ქვედა პალატაში, მაგრამ ამჯერად ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიიდან (Rastriya Prajatantra).
[[ფაილი:Surya bahadur thapa.jpeg|მარცხნივ|მინი|სურია ბაჰადურ თაპა აღნიშნავს 86-ე დაბადების დღეს]]
[[2003]] წლის ივნისში კვლავ დაინიშნა [[ნეპალი|ნეპალის]] [[პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრად]], ამავე დროს იყო თავდაცვის, შინაგან საქმეთა და საგარეო საქმეთა მინისტრი. მას შემდეგ, რაც მაოისტებმა უარი თქვეს შერიგების გეგმაზე, რომელიც მოიცავდა 75 პუნქტს, მან განაგრძო სამხედრო მოქმედებები [[ნეპალში სამოქალაქო ომი|ნეპალში სამოქალაქო ომის]] დროს. მისი ხელისუფლების სათავეში ყოფნის ეს პერიოდი გამოირჩევა ნეპალის აქტიური მონაწილეობით მსოფლიო პოლიტიკურ ცხოვრებაში, მათ შორის [[მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაცია|მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში]] გაწევრიანებაში.

[[2004]] წლის მაისში, მას შემდეგ, რაც პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ერთ წელზე ნაკლები პერიოდი  დაჰყო, სურია ბაჰადურ თაპამ  მეხუთე და საბოლოო  განცხადება გააკეთა გადადგომაზე. მიუხედავად ამისა, იგი სიცოცხლის ბოლომდე აქტიურად მონაწილეობდა ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში , მაგრამ უკვე როგორც თავისი ახალი პარტიის — ეროვნული დამოუკიდებლობის პარტიის (Rastriya Janashakti) წარმომადგენელი.<ref>Ekantipur Staff (16 April 2015). [https://ekantipur.com/2015/04/16/top-story/ex-pm-thapa-dies-in-delhi-hos "Ex-PM Thapa dies in Delhi Hospital"]{{Dead link|date=დეკემბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }}. Ekantipur.com. Retrieved April 16, 2015. ([[ნეპალური ენა|ნეპალ.]])</ref><ref>[http://archive.nepalitimes.com/blogs/thebrief/2015/04/15/former-pm-thapa-passe "Former PM Thapa passes away".]{{Dead link|date=დეკემბერი 2022 |bot=InternetArchiveBot }} Nepal Times.com. Retrieved April 16, 2015.</ref>

== რესურსები ინტერნეტში ==

* [https://web.archive.org/web/20110606102909/http://www.hinduonnet.com/fline/fl2013/s Despite stiff opposition from major political parties, King Gyanendra replaces Prime Minister Lokendra Bahadur Chand with another royalist, sparking fresh protests]

== სქოლიო ==
[[კატეგორია:დაბადებული 21 მარტი]]
[[კატეგორია:დაბადებული 1928]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 15 აპრილი]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 2015]]
[[კატეგორია:ნეპალელი პოლიტიკოსები]]
[[კატეგორია:ნეპალის პრემიერ-მინისტრები]]
[[კატეგორია:ნეპალის საგარეო საქმეთა მინისტრები]]
[[კატეგორია:ნეპალის ფინანსთა მინისტრები]]