გველგესლასებრნი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
მ თარგი, ლიტერატურა |
მ ტაქსოდაფა |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{ტაქსოდაფა * |
{{ტაქსოდაფა * |
||
| სახელი = გველგესლასებრნი |
| სახელი = გველგესლასებრნი |
||
| სურათის ფაილი = |
| სურათის ფაილი = Vipera-aspis-aspis-1.jpg |
||
| სურათის სახელი = |
| სურათის სახელი = გველგესლასებრნი |
||
| სურათის აღწერა = Vipera aspis aspis |
|||
| სამეფო = ცხოველები |
| სამეფო = ცხოველები |
||
| ტიპი = |
| ტიპი = [[ქორდიანები]] |
||
| კლასი = [[ქვეწარმავლები]] |
|||
| ქვეტიპი = |
|||
| რიგი = [[ხვლიკისნაირნი]] |
|||
| კლასი = |
|||
⚫ | |||
| რიგი = |
|||
| ოჯახი = '''გველგესლასებრნი''' |
|||
⚫ | |||
| ოჯახი = |
|||
| ქვეოჯახი= |
|||
| გვარი = |
|||
| სახეობა = |
|||
| ლათ = Viperidae |
| ლათ = Viperidae |
||
| ვიკისახეობები = |
| ვიკისახეობები = |
||
ხაზი 19: | ხაზი 16: | ||
| არეალის ლეგენდა = |
| არეალის ლეგენდა = |
||
}} |
}} |
||
'''გველგესლასებრნი''' (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აქვთ მოკლე, მოძრავად შესახსრებული ზედა ყბის ძვალი და მის წინა კიდეზე ერთი ან ორი დიდი კბილი, რომელთა მილები შხამიან ჯირკვლებს უკავშირდება. უმრავლესობის თვალის გუგა ვერტიკალურია. სუნთქვის ორგანოა ე. წ. ტრაქეული ფილტვი. ცნობილია გველგესლასებრთა 10 გვარი, რომელშიც გაერთიანებულია 60-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში (მადაგასკარის გარდა). ცხოვრობენ მიწაზე, ხეებსა და სოროებში. აქტიურობენ მეტწილად საღამო ხანს და ღამით. გაღიზიანებულები სპირალურად ეხვევიან, იბერებიან, ძლიერ სისინებენ და ელვის სისწრაფით ესხმიან თავს მსხვერპლს. გველგესლასებრნი ძირითადად იკვებებიან მცირე ზომის მღრღნელებით, პატარა ფრინველებით და ხვლიკეპბით, ზოგნი |
'''გველგესლასებრნი''' (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აქვთ მოკლე, მოძრავად შესახსრებული ზედა ყბის ძვალი და მის წინა კიდეზე ერთი ან ორი დიდი კბილი, რომელთა მილები შხამიან ჯირკვლებს უკავშირდება. უმრავლესობის თვალის გუგა ვერტიკალურია. სუნთქვის ორგანოა ე. წ. ტრაქეული ფილტვი. ცნობილია გველგესლასებრთა 10 გვარი, რომელშიც გაერთიანებულია 60-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში (მადაგასკარის გარდა). ცხოვრობენ მიწაზე, ხეებსა და სოროებში. აქტიურობენ მეტწილად საღამო ხანს და ღამით. გაღიზიანებულები სპირალურად ეხვევიან, იბერებიან, ძლიერ სისინებენ და ელვის სისწრაფით ესხმიან თავს მსხვერპლს. გველგესლასებრნი ძირითადად იკვებებიან მცირე ზომის მღრღნელებით, პატარა ფრინველებით და ხვლიკეპბით, ზოგნი — მწერებით. უმრავლესობა [[კვერცხცოცხლადშობა|კვერცხცოცხლადმშობია]]. საკუთრივ [[გველგესლა]]ს (Vipera) გვარში 11-13 სახეობაა, რომელთაგან საქართველოში გვხვდება ოთხი სახეობა ველის გველგესლა (Vipera ursini), [[კავკასიური გველგესლა]] (Vipera kaznakovi), [[ცხვირრქოსანი გველგესლა]] (Vipera ammodytes) და [[გიურზა]], რომელიც თავის მონათესავეთა შორის ყველაზე დიდია. აფრიკული გველგესლას (Bitis) გვარი აერთიანებს 8-10 სახეობას. ეფას გვარის სახეობები გავრცელებულია ჩრდილოეთ აფრიკაში, სახმრეთ-დასავლეთ და დასავლეთ ტრამალებში. მიწის გველგესლას (Atractaspis) გვარის სახეობები უმეტესად აფრიკაში ბინადრობენ. გველგესლასებრთა, მაგ. Bitis-ის შხამი საზიანოა ადამიანისათვის — შლის სისხლის წითელ უჯრედებს, აზიანებს ნერვულ სისტემას. მრავალი სახეობის ნაკბენი სახიფათოა ცხოველისთვისაც. გველგესლასებრთაგან მიღებულ [[გველის შხამი|გველის შხამს]] მედიცინაში იყენებენ. |
||
==ლიტერატურა== |
==ლიტერატურა== |
||
ხაზი 25: | ხაზი 22: | ||
[[კატეგორია:გველგესლასებრნი|*]] |
[[კატეგორია:გველგესლასებრნი|*]] |
||
[[cs:Zmijovití]] |
[[cs:Zmijovití]] |
||
[[de:Vipern]] |
[[de:Vipern]] |
04:24, 21 მარტი 2008-ის ვერსია
გველგესლასებრნი | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ფაილი:Vipera-aspis-aspis-1.jpg Vipera aspis aspis | |||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
ლათინური სახელი | |||||||||||||
Viperidae | |||||||||||||
|
გველგესლასებრნი (Viperidae), შხამიანი გველების ოჯახი. აქვთ მოკლე, მოძრავად შესახსრებული ზედა ყბის ძვალი და მის წინა კიდეზე ერთი ან ორი დიდი კბილი, რომელთა მილები შხამიან ჯირკვლებს უკავშირდება. უმრავლესობის თვალის გუგა ვერტიკალურია. სუნთქვის ორგანოა ე. წ. ტრაქეული ფილტვი. ცნობილია გველგესლასებრთა 10 გვარი, რომელშიც გაერთიანებულია 60-მდე სახეობა. გავრცელებული არიან ევროპაში, აზიასა და აფრიკაში (მადაგასკარის გარდა). ცხოვრობენ მიწაზე, ხეებსა და სოროებში. აქტიურობენ მეტწილად საღამო ხანს და ღამით. გაღიზიანებულები სპირალურად ეხვევიან, იბერებიან, ძლიერ სისინებენ და ელვის სისწრაფით ესხმიან თავს მსხვერპლს. გველგესლასებრნი ძირითადად იკვებებიან მცირე ზომის მღრღნელებით, პატარა ფრინველებით და ხვლიკეპბით, ზოგნი — მწერებით. უმრავლესობა კვერცხცოცხლადმშობია. საკუთრივ გველგესლას (Vipera) გვარში 11-13 სახეობაა, რომელთაგან საქართველოში გვხვდება ოთხი სახეობა ველის გველგესლა (Vipera ursini), კავკასიური გველგესლა (Vipera kaznakovi), ცხვირრქოსანი გველგესლა (Vipera ammodytes) და გიურზა, რომელიც თავის მონათესავეთა შორის ყველაზე დიდია. აფრიკული გველგესლას (Bitis) გვარი აერთიანებს 8-10 სახეობას. ეფას გვარის სახეობები გავრცელებულია ჩრდილოეთ აფრიკაში, სახმრეთ-დასავლეთ და დასავლეთ ტრამალებში. მიწის გველგესლას (Atractaspis) გვარის სახეობები უმეტესად აფრიკაში ბინადრობენ. გველგესლასებრთა, მაგ. Bitis-ის შხამი საზიანოა ადამიანისათვის — შლის სისხლის წითელ უჯრედებს, აზიანებს ნერვულ სისტემას. მრავალი სახეობის ნაკბენი სახიფათოა ცხოველისთვისაც. გველგესლასებრთაგან მიღებულ გველის შხამს მედიცინაში იყენებენ.
ლიტერატურა
- ჯანაშვილი ა., ქსე, ტ. 3, გვ. 138, თბ., 1978