მარი ევანზი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
(გადამისამართდა გვერდიდან მარი ევანსი)
მარი ევანზი
დაბადების თარიღი 16 ივლისი, 1919(1919-07-16)[1] [2] ან 1923[3]
დაბადების ადგილი Toledo[4]
გარდაცვალების თარიღი 10 მარტი, 2017(2017-03-10)[5]
გარდაცვალების ადგილი ინდიანაპოლისი
საქმიანობა პოეტი[4] , საბავშვო მწერალი[4] , დრამატურგი[4] და მწერალი[6] [7]
ეროვნება აფრო-ამერიკელები[8] [9] [10]
მოქალაქეობა  აშშ
ალმა-მატერი University of Toledo და Scott High School
ჯილდოები შავი ლიტერატურული დიდების დარბაზი[11] და Indiana Authors Awards[12] [13]

მარი ევანზი (დ. 16 იანვარი, 1919 [14] — გ. 10 მარტი, 2017) [15] — აფრიკელი ამერიკელი პოეტი, მწერალი და დრამატურგი. [16] ასოცირებული იყო შავი ხელოვნების მოძრაობასთან. [17] ევანზმა მიიღო გრანტები და ჯილდოები ინდიანაპოლისის საჯარო ბიბლიოთეკის ფონდისგან. მისი პოეზია ცნობილია ლირიკული სიმარტივით და მისი თემების უშუალოობით. მან ასევე დაწერა მხატვრული და რედაქტირებული „შავი ქალი მწერლები“ (1950–1980), „კრიტიკული შეფასება“ (1984), მნიშვნელოვანი და დროული კრიტიკული ანთოლოგია, რომელიც ეძღვნებოდა თხუთმეტი მწერლის მუშაობას. ევანზი გარდაიცვალა 87 წლის ასაკში, ინდიანაპოლისში, ინდიანა . [18]

ადრეული ცხოვრება და განათლება[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ევანზი დაიბადა ტოლედოში, ოჰაიოში, 1919 წლის 16 ივლისს, მერი ჯეინ ჯეიკობსის და უილიამ რიდ ევანზის ოჯახში. [19] [20] [21] დედა გარდაეცვალა, როდესაც მარი შვიდი წლის იყო. ევანზის მამა მტკიცედ უწყობდა ხელს მას მთელი ცხოვრების განმავლობაში სწავლასა და მწერლად ჩამოყალიბებაში.

ევანზი ადგილობრივ საჯარო სკოლებში სწავლობდა 1939 წელს ტოლედოს უნივერსიტეტში ჩაბარებამდე, რომელშიც სწავლობდა მოდის დიზაინის სპეციალობით, მაგრამ 1941 წელს დატოვა კოლეჯი ხარისხის მოპოვების გარეშე.

კარიერა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

კოლეჯიდან გამოსვლის შემდეგ, ევანზმა გადაწყვიტა გაეგრძელებინა მუსიკოსის კარიერა. ამ გადაწყვეტილებამ აიძულა ის აღმოსავლეთის სანაპიროზე გადასულიყო, სადაც მან დაიწყო თანამშრომლობა სხვადასხვა ჯაზ მუსიკოსებთან, მათ შორის ვეს მონტგომერითან, ინდიანაპოლისში, ინდიანაში . 1947 წელს ევანზმა დატოვა აღმოსავლეთის სანაპირო და გადავიდა ინდიანაპოლისში. მას შემდეგ რაც დასახლდა ქალაქში, ევანზი მუშაობდა ინდიანას საბინაო ორგანოში აშშ-ს სამოქალაქო სამსახურში შესვლამდე. [22]

ევანზმა, როგორც პოეტმა, აღიარება 1960-იან და 1970-იან წლებში მოიპოვა და დაუკავშირდა შავი ხელოვნების მოძრაობას, [23] რათა შეესწავლა აფრო-ამერიკული კულტურა და ისტორია ხელოვნებისა და ლიტერატურის საშუალებით. [24] ევანზის გარდა, მოძრაობის სხვა თვალსაჩინო წევრები იყვნენ: ამირი ბარაკა, გვენდოლინ ბრუკსი, ნიკი ჯოვანი, ეთერიჯი რაინდი, ჰაკი რ. მადჰუთი, ლარი ნიალი და სონია სანჩესი . [25] [26] ევანზი ასევე იყო აქტივისტი, რომელსაც აწუხებდა სოციალური სამართლიანობის საკითხებით[27] და რასიზმს აკრიტიკებდა. როგორც მოგვიანებით მან აღნიშნა:

ვიკიციტატა
„ხუთი წლის ასაკიდანვე მე ვიცოდი, რომ კანის ფერი იყო საკითხი, რომლისთვისაც ვიბრძოლებდი.“

[28]

მიუხედავად იმისა, რომ მისი ყველაზე ცნობილი პოემების კრებული, „მე შავკანიანი ქალი ვარ“ (1970) და მრავალი ადრეული ლექსი „შავი ხელოვნების მოძრაობის“ შექმნამდე დაიწერა, ეს ნამუშევრები დაემთხვა მისი პოეტების მესიჯებს შავკანიანების კულტურული, ფსიქოლოგიური და ეკონომიკური განთავისუფლების შესახებ. სიყვარულის, დაკარგვის, მარტოობის, ბრძოლის, სიამაყისა და წინააღმდეგობის თემები საერთოა ევანზის პოეზიასა და მოძრაობის წევრების შემოქმედებაში. [16] [17] [29] აფრო-ამერიკელი ხალხის პრობლემების უკეთ გამოსახატად იყენებდა ეპითეტებსა და მეტაფორებს.

ევანზის მწერლობა ძირითადად რასისა და იდენტურობის საკითხებს ეხებოდა. მისი ლექსები ხშირად ასახავდნენ აფრიკელ ამერიკელ ქალებს. [30][26] მიუხედავად იმისა, რომ მისმა პირველმა პოეზიის კრებულმა, სად არის მთელი მუსიკა? ვერ დაიმსახურა კრიტიკოსთა დადებითი შეფასება, მისმა მეორე კრებულმა, „მე ვარ შავკანიანი ქალი“ (1970), მიიპყრო მისი საერთაშორისო ყურადღება და მოითხოვა სოციალური ცვლილებები.

მარი ევანზი გარდაიცვალა ინდიანაპოლისში, 2017 წლის 10 მარტს, 87 წლის ასაკში. [23] [31] პანაშვიდი ჩატარდა ინდიანაპოლისის წმინდა ლუკას მეთოდისტურ ეკლესიაში, ხალხის იმ დიდი რაოდენობის გამო, რომელიც უნდა დასწრებოდა. [26]

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  • „The United States In Literature“, გვ. 615, ილ., 1985

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ კონგრესის ბიბლიოთეკა — 1800.
  2. ↑ The Indianapolis Star, The Indianapolis Journal — Indianapolis: 1903. — ISSN 1930-2533
  3. ↑ Indiana Authors and their Books, 1967-1980 / D. E. Thompson — Wabash College, 1981.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 347.
  5. ↑ http://www.indystar.com/story/news/2017/03/11/famed-indianapolis-poet-mari-evans-leaves-legacy-social-justice/99055190/
  6. ↑ American Women Writers: A Critical Reference Guide from Colonial Times to the Present — 1979.
  7. ↑ Indiana Authors and Their Books 1819-1916 / R. E. Banta — უებეშის კოლეჯი, 1949.
  8. ↑ Page Y. W. Encyclopedia of African American Women Writers — Westport: Greenwood Publishing Group, 2007. — ISBN 978-0-313-33429-0, 978-0-313-04907-1
  9. ↑ Smith J. C. Notable Black American Women
  10. ↑ BlackPast.org — 2004.
  11. ↑ https://www.chicagotribune.com/news/ct-xpm-1998-12-10-9905150038-story.html
  12. ↑ https://www.indystar.com/story/entertainment/2015/10/08/indiana-poet-mari-evans-receives-lifetime-achievement-award/73545482/
  13. ↑ https://indianapolisrecorder.com/2f74fcd4-4e87-11e5-819d-f7641c8d7566/
  14. ↑ Kovacik, Karen. (July 16, 2013) Mari Evans at 90. No More Corn. ციტირების თარიღი: April 18, 2019.
  15. ↑ Davis, Victoria T.. (March 12, 2017) Poet, activist Mari Evans dies at age 93. RTV6. ციტირების თარიღი: April 19, 2019.
  16. ↑ 16.0 16.1 (2001) The Concise Oxford Companion to African American Literature. Oxford University Press. 
  17. ↑ 17.0 17.1 The Norton Anthology of African American Literature. 
  18. ↑ Several sources reported at the time of Evans's death that she was ninety-three years old; however, her nephew, Chris Phemster, who spoke at her funeral said this was incorrect, she was actually ninety-seven; her birth year was 1919, not 1923. See: Higgins, Will (March 20, 2017). „Remembering Mari Evans' intense, unblinking life“. The Indianapolis Star. IndyStar.com. ციტირების თარიღი: April 19, 2019. Among those who incorrectly reported her age at the time of her death: Adams. Late Indianapolis Poet Mari Evans Leaves Legacy of Social Justice. Indianapolis Star. ციტირების თარიღი: March 11, 2017.
  19. ↑ Some sources incorrectly report that the year of Evans's birth was 1923. See, for example, Mari Evans (PDF). Writing Her Story. Indiana Commission for Women. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 2, 2020. ციტირების თარიღი: April 17, 2019. Also: Mari Evans, a writer and a teacher. African American Registry. ციტირების თარიღი: April 19, 2019. Also: Mari Evans. Academy of American Poets. ციტირების თარიღი: April 19, 2019.
  20. ↑ "Biographical Note" in Mari Evans papers, circa 1900-2012 [bulk 1960-2012]. findingaids.library.emory.edu (2014-02-07). ციტირების თარიღი: 2019-02-06.
  21. ↑ Hoppe, David (Spring 2018). „The Radical Clarity of Mari Evans: A Remembrance“. Indiana Historical Society. დამოწმება journal საჭიროებს |journal=-ს (დახმარება)
  22. ↑ Gugin, Linda C., and James E. St. Clair, eds.. Indiana's 200: The People Who Shaped the Hoosier State. 
  23. ↑ 23.0 23.1 Mari Evans (PDF). Writing Her Story. Indiana Commission for Women. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ივლისი 2, 2020. ციტირების თარიღი: April 17, 2019. შეცდომა ციტირებაში Invalid <ref> tag; name "Story" defined multiple times with different content; $2
  24. ↑ A Brief Guide to the Black Arts Movement. Academy of American Poets. ციტირების თარიღი: April 19, 2019.
  25. ↑ Hoppe, "The Radical Clarity of Mari Evans," p. 11.
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 Higgins, Will (March 20, 2017). „Remembering Mari Evans' intense, unblinking life“. The Indianapolis Star. IndyStar.com. ციტირების თარიღი: April 19, 2019.
  27. ↑ Adams, Dwight (March 11, 2017). „Late Indianapolis poet Mari Evans leaves legacy of social justice“. The Indianapolis Star. IndyStar.com. ციტირების თარიღი: April 19, 2019.
  28. ↑ Hoppe, "The Radical Clarity of Mari Evans," p. 6.
  29. ↑ "Mari Evans" in Smith, Jessie Carney, and Shirelle Phelps. Notable Black American Women. Gale Research. 
  30. ↑ Elizabeth Ann Beaulieu, ed.. Writing African American Women: An Encyclopedia of Literature By and About Women of Color. Greenwood Press. 
  31. ↑ Hoppe, "The Radical Clarity of Mari Evans," p. 5.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=მარი_ევანზი&oldid=4560479“-დან