ჯოსელინ ბელ ბერნელი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ჯოსელინ ბელ ბერნელი
ინგლ. Jocelyn Bell Burnell
დაბ. თარიღი 15 ივლისი, 1943(1943-07-15)[1] (80 წლის)
დაბ. ადგილი Lurgan
მოქალაქეობა  გაერთიანებული სამეფო
საქმიანობა ასტრონომი, ასტროფიზიკოსი და ფიზიკოსი
მუშაობის ადგილი ღია უნივერსიტეტი, საუთჰემპტონის უნივერსიტეტი, ლონდონის საუნივერსიტეტო კოლეჯი და University of Bath
ალმა-მატერი The Mount School (York), გლაზგოს უნივერსიტეტი[2] და Murray Edwards College[2]
მეუღლე Martin Burnell
შვილ(ებ)ი Gavin Burnell
ჯილდოები ბეატრის ტინსლის პრემია[3] , სამეფო საზოგადოების წევრი[4] , ჰერშელის მედალი[5] , ბრიტანეთის იმპერიის ორდენის ქალბატონი-კომანდორი[6] , ალბერტ მაიკელსონის მედალი, 100 ქალი, ედინბურგის სამეფო საზოგადოების წევრი[7] , რობერტ ოპენჰაიმერის მემორიალური პრემია[8] , Grand Prize of the French Academy of Science[9] , მაიკლ ფარადეის პრემია[10] , Magellanic Premium[11] , Special Breakthrough Prize in Fundamental Physics, კარლ იანსკის ლექცია, სამეფო მედალი[12] , Gold medal of the Spanish National Research Council, ფიზიკის ინსტიტუტის წევრი, honorary doctor of the University of Valencia[13] , ჰარვარდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი[14] [15] , honorary degree of the University of Leeds, honorary doctor of the University of Sussex, დარემის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი, honorary doctorate from the McGill University, honorary doctorate from the University of Alberta, honorary doctor of the Willamette University[16] , honorary Fellow of the Learned Society of Wales[17] , კარლ შვარცშილდის მედალი[18] , კოპლის მედალი[19] , Esther Hoffman Beller Lectureship[20] , Sven Berggren prize[21] , President's Medal[22] , ჟიულ ჟანსენის პრემია, Swarthmore Lecture, რიხტმაიერის მემორიალური პრემია[23] და ედინბურგის მედალი
საიტი www2.physics.ox.ac.uk/contacts/people/bellburnell

სიუზან ჯოსელინ ბელ ბერნელი (ინგლ. Dame (Susan) Jocelyn Bell Burnell; დ. 15 ივლისი 1943, ბელფასტი, ჩრდილოეთი ირლანდია) — ჩრდილოეთ ირლანდიელი ასტროფიზიკოსი. სტუდენტობის პერიოდში, როცა მისი სამეცნიერო ხელმძღვანელი იყო ანტონი ჰიუიში, აღმოაჩინა პორველი პულსარები.[24][25] შედეგად ჰიუიშმა და მარტინ რაილმა ფიზიკის დარგში ნობელის პრემია მოიპოვეს, ბელ ბერნელი კი ჯილდოს გარეშე დარჩა, მიუხედავად იმისა, რომ პულსარებზე დაკვირვება მან განახორციელა. ბელ ბერნელი სამეფო ასტრონომიული საზოგადოების პრეზიდენტი იყო 2002-04 წლებში, ფიზიკის ინსტიტუტის პრეზიდენტი 2008 წლის ოქტომბრიდან 2010 წლის ოქტომბრამდე და პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელი 2011 წლის თებერვლიდან ოქტომბრამდე.

კემბრიჯის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში გამოფენილი დოკუმენტი, სადაც ჯოსელინ ბელ ბერნელი პირველად ადასტურებს პულსარის არსებობას.

ნაშრომს, რომელშიც პულსარების აღმოჩენაზე იყო საუბარი, ხუთი ავტორი ჰყავდა. ჰიუიშის სახელი პირველ ადგილზე ფიქსირდებოდა, მას მოჰყვებოდა ბერნელი. მისი ღვაწლის დაიგნორების გამო ბევრმა წამყვანმა ასტრონომმა გამოთქვა აღშფოთება[26], მათ შორის იყო სერ ფრედ ჰოილი.[27] შვედეთის მეცნიერებათა სამეფო აკადემიამ 1974 წლის ნობელის პრემიით დაჯილდოების შესახებ განცხადებაში[28] აღნიშნა რაილისა და ჰიუიშის პიონერული ღვაწლი რადიო-ასტროფიზიკაში. ხაზი გაუსვეს რაილის შრომას აპერტურული სინთეზის ტექნოლოგიაზე და ჰიუიშის გადამწყვეტ როლს პულსარების აღმოჩენაში. საბჭოთა ასტრონომმა იოსებ შკლოვსკიმ საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირის 1970 წლის გენერალურ ასამბლეაზე ბერნელს მიმართა: „მის ბელ, თქვენ მეოცე საუკუნის უდიდესი ასტრონომიული აღმოჩენა განახორციელეთ."[29]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. ↑ McGrayne S. B. Nobel Prize Women in Science — 2 — Joseph Henry Press, 2001. — გვ. 357. — ISBN 978-0-309-07270-0
  2. ↑ 2.0 2.1 https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/31792
  3. ↑ https://aas.org/grants-and-prizes/beatrice-m-tinsley-prize
  4. ↑ https://royalsociety.org/people/jocelyn-bell-burnell-11066/
  5. ↑ https://ras.ac.uk/sites/default/files/2019-03/Herschel_medallists.pdf
  6. ↑ https://ru.wikipedia.org/?oldid=94953801
  7. ↑ https://www.rse.org.uk/fellow/jocelyn-bell-burnell/
  8. ↑ http://scitation.aip.org/content/aip/magazine/physicstoday/article/31/4/10.1063/1.2995004
  9. ↑ http://www.academie-sciences.fr/fr/Laureats/les-laureats-des-prix-2018.html
  10. ↑ https://royalsociety.org/grants-schemes-awards/awards/michael-faraday-prize/#
  11. ↑ https://www.amphilsoc.org/prizes/magellanic-premium-american-philosophical-society
  12. ↑ https://royalsociety.org/grants-schemes-awards/awards/royal-medal/
  13. ↑ https://www.uv.es/uvweb/rectorado/es/premios-distinciones/doctores-honoris-causa/doctores-honoris-causa-siglo-xxi/fecha-investidura/acto-investidura-doctora-honoris-causa-excma-sra-dra-jocelyn-bell-1285872205625/Honoris.html?id=1286023447422
  14. ↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
  15. ↑ Honoris Causa // Harv. Mag. — [Cambridge, Mass]: 2007. — ISSN 0095-2427
  16. ↑ https://willamette.edu/news/library/2019/04/2019-commencement.html
  17. ↑ https://www.learnedsociety.wales/fellow/jocelyn-bell-burnell/
  18. ↑ https://idw-online.de/de/news774726
  19. ↑ https://www.bbc.com/news/uk-northern-ireland-58318024
  20. ↑ https://www.aps.org/programs/international/programs/beller.cfm
  21. ↑ Mottagare av Sällskapets medaljer och priser — Royal Physiographic Society in Lund.
  22. ↑ https://www.iop.org/about/awards/presidents-medal-recipients
  23. ↑ https://aapt.org/Programs/awards/richtmyer.cfm
  24. ↑ http://adsabs.harvard.edu/abs/1968Natur.217..709H
  25. ↑ http://www.nature.com/nature/journal/v217/n5130/abs/217709a0.html
  26. ↑ http://www.scientificamerican.com/slideshow/10-nobel-snubs/#5
  27. ↑ http://www.nytimes.com/2003/10/20/opinion/no-nobel-prize-for-whining.html
  28. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1974/press.html
  29. ↑ ლონგეარი, მალკოლმ (2006) კოსმოსური საუკუნე: ასტროფიზიკისა და კოსმოლოგიის ისტორია. კემბრიჯის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, გვ. 196. ISBN 0-521-47436-1. 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ჯოსელინ_ბელ_ბერნელი&oldid=4381299“-დან