ატაპეუს პროვინცია
| პროვინცია | |
|---|---|
|
ატაპეუს პროვინცია ლაოს. ແຂວງ ອັດຕະປື | |
 | |
| ქვეყანა |
 ლაოსი |
| ადმ. ცენტრი | ატაპი |
| შიდა დაყოფა | Saysetha District, Samakkhixay District, Sanamxay District, Sanxay District და Phouvong District |
| კოორდინატები | 14°48′00″ ჩ. გ. 106°49′58″ ა. გ. / 14.800000° ჩ. გ. 106.833000° ა. გ. |
| ფართობი | 10 320 კმ² |
| მოსახლეობა | 139 628 კაცი (2015) |
| სიმჭიდროვე | 14 კაცი/კმ² |
| სასაათო სარტყელი | UTC+06:30 |
 | |
ატაპეუს პროვინცია ( ლაოს. ອັດຕະປື) — ლაოსის პროვინცია, რომელიც მდებარეობს ქვეყნის სამხრეთ-აღმოსავლეთით. მას აქვს ხუთი რაიონი: სამაკკიქსაი, ქსაიეთა, სანამქსაი, სანქსაი და ფოუვონგი, რომელთა ფართობი საერთო ჯამში 10 320 კვადრატულ კილომეტრს შეადგენს. პროვინციაში 127 285 ადამიანი ცხოვრობს.[1] პროვინციის დედაქალაქი არის ატაპეუ (მუანგ სამაკიქსი).
პროვინცია ცნობილი იყო როგორც ,,გმირობის მიწა". ბიომრავალფეროვნების ორი რაიონი მდებარეობს ატაპეუს პროვინციაში: დონგ ამფამის ტყე და ქსეპეინის ტყე. [2] პროვინციის დიდ ნაწილს მართავს დონგ ამფამის ეროვნული ბიომრავალფეროვნების დაცვის რეგიონი .
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პროვინცია ლანსანგის სამეფოს ნაწილი იყო, როდესაც მას საისეთათირათი მართავდა. ადრე ატაპეუ იყო გარეული კამეჩების ჰაბიტატი, რომელიც ცნობილი იყო ,,იდკაბუე" (ითარგმნება როგორც ,,კამეჩის ვარდნა"), რომელიც საფრანგეთის კოლონიურ რეჟიმში ,,ატაპეუ" გახდა. რევოლუციური ომის დროს ფრანგების წინააღმდეგ პროვინცია იყო ეროვნული განმათავისუფლებელი ფრონტის შტაბი. ომის დასრულების შემდეგ, ტერიტორიის დიდი ნაწილი განადგურდა, რომლის ნაშთები ახლაც ჩანს ჰო ჩი მინის გზის ზოგიერთ მონაკვეთზე. [2]
გეოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ატაპეუს პროვინცია მოიცავს 10 320 კვადრატულ კილომეტრს. [3] [2] მას ესაზღვრება ჩრდილოეთით სეკონგის პროვინცია, აღმოსავლეთით ვიეტნამი, სამხრეთით კამბოჯის ვირაჩეის ეროვნულ პარკი და დასავლეთით ჩამპასაკის პროვინცია . მნიშვნელოვანი დასახლებებია: ატაპი, ბან ნონგჰინი, ბან ქსოიტოუატი, ბან ნონგ სონგჰონგი, ბან რენთუკი, ბან ფიაჰომი, ბან ჩოიმი, ბან პახა, ბან ონგლოუანგი, ბან კეტი, მუანგ მაი, ბან კონგ ჰანი, ბან ქსახე და ბან დაკრონგი.[4]
დაცული ტერიტორიები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
დონგ ამფამის ბიომრავალფეროვნების დაცვის ეროვნული ტერიტორია (NBCA) არის დაცული ტერიტორია, რომელიც მდებარეობს ატაპეუს პროვინციაში (ჩრდილო – აღმოსავლეთ ნაწილში) და სეკონგის პროვინციაში (სამხრეთ – აღმოსავლეთ ნაწილში). ეს არის ლაოსის სამხრეთ-აღმოსავლეთ კუთხეში, ვიეტნამის საზღვარზე. NBCA ძლიერ ტყიანია და მოიცავს დაახლოებით 200,000 ჰექტარს. ის დაარსდა 1993 წელს, [5] ეს არის ლაოსის 23 ეროვნული ბიომრავალფეროვნების კონსერვაციული რეგიონიდან ერთ- ერთი. დონგ ამფამში მდებარეობს ,,დაბალ და ტროპიკული ტყეების ბოლო ხელუხლებელი ადგილები, რომლებიც დარჩენილია სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის მატერიკებში". [6]
71,400 ჰექტარი ატაპუს ვაკე არის მნიშვნელოვანი ფრინველთა ტერიტორია (IBA), რომელიც მდებარეობს NBCA- სთან. მისი ტოპოგრაფია მოიცავს ჭარბტენიან ტერიტორიებს, როგორიცაა ქსე ხამანისა და ქსე ხოუს მდინარეები, ასევე მტკნარი წყლის ტბები და აუზები. [7]
ადმინისტრაციული დანაყოფები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
პროვინცია შედგება შემდეგი რაიონებისაგან: [2]
| რუქა | კოდი | სახელი | ვიეტნამური | ლაოსური დამწერლობა |
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 17-01 | საიზეტას რაიონი | Mueang Xaysetha | ໄຊ ສະ ຖານ | |
| 17-02 | სამახიქსაის რაიონი | Mueang Samakkhixay | ສະ ໝັກ ຄີ ໄຊ | |
| 17-03 | სანამქსეის რაიონი | Mueang Sanamxay | ສະ ໜາມ ໄຊ | |
| 17-04 | სანქსის რაიონი | Mueang შანხაის | ສານ ໄຊ | |
| 17-05 | ფუვანგის რაიონი | Mueang Phouvong | ພູ ວົງ |
დემოგრაფია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ატაპეუში ლაო-ლუმის ხალხი გაცილებით მეტია, ვიდრე სხვა მიმდებარე პროვინციებში. მისი მოსახლეობა 110 000-ს შეადგენს და რამდენიმე ეთნიკური თემისგან შედგება; პროვინციაში ცნობილია 15 ძირითადი ტომი, რომლებიც მოიცავს ლაოს, ალაკს, კატანგს, კალეუმს, კატუუს, სუაის, ოის, ტაოის, სადანგს, ნგე, ლავეას, ლავენს, ჩუანგს, ტარიანგს და ნიაჰეუნგის ჯგუფებს. [2]
ეკონომიკა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ატაპეუს ეკონომიკა მეტწილად სოფლის მეურნეობაზეა დამოკიდებული. ამ პროვინციაში ველური ცხოვრებით ვაჭრობა მნიშვნელოვანია (თუმცა მთავრობა არ აფასებს მას) და, შესაბამისად, მისი დაცვა მნიშვნელოვანია. ტყის რესურსებზე დამოკიდებულება დიდია, კონცენტრირებულია ველური ცხოველებისა და მცენარეების ველებში; თევზი არის ერთ – ერთი მთავარი წყლის ხერხემლიანი ცხოველი, რომელსაც იყენებენ სხვა ხმელეთისა და წყლის ხერხემლიანების გარდა. [8]
ვიეტნამთან სიახლოვის გათვალისწინებით, ეს პროვინცია ტრადიციულად იყო ვიეტნამის მიმდებარე რეგიონებისთვის ნედლეულისა და ტყის პროდუქტების წყარო.[9]
სულ ცოტა ხნის წინ ვიეტნამური კომპანიების ნაწილი გაფართოვდა ატაპეუს პროვინციაში. Hoang Anh Gia Lai Group- მა მოიპოვა პროვინციაში რეზინის ხეების მოშენების უფლება. კომპანია ასევე გეგმავს ინვესტიციების ჩადებას ელექტროენერგიის წარმოებაში, შაქრის გადამუშავებასა და ორგანული სასუქების წარმოებაში.[10] შაქრის პროექტის ღირებულება 100 მილიონი აშშ დოლარია, რომლის წარმოებაც 2011 წლის ნოემბერში დაიწყო.[11]
სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ↑ Attapeu Overview. Tourism Marketing Department, Ministry of Information, Culture and Tourism. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 ნოემბერი 2016. ციტირების თარიღი: 4 September 2018.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 Destination: Attapeu Province. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 მაისი 2013. ციტირების თარიღი: 30 November 2012.
- ↑ Home. Official website of Laos Tourism. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 მაისი 2013. ციტირების თარიღი: 7 January 2013.
- ↑ Base Map:Lao People's Democratic Republic (LPDR). UNOSAT. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 17 ნოემბერი 2010. ციტირების თარიღი: 4 December 2012.
- ↑ Dong Ampham National Biodiversity Conservation Area. ციტირების თარიღი: 21 July 2012.
- ↑ Islam 2010.
- ↑ Important Bird Areas factsheet: Attapu Plain. BirdLife International. ციტირების თარიღი: 9 December 2012.
- ↑ Trade in Natural Resources in Attopu Province. Mekong Wetlands Biodiversity Conservation and Sustainable Use Programme. ციტირების თარიღი: 30 November 2012.
- ↑ Hardy, Cucarzi & Zolese 2009.
- ↑ Nguyen, Binh (17 March 2011). „HAGL diversifies investment portfolio in Laos“. Saigon Times. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 ოქტომბერი 2011. ციტირების თარიღი: 1 July 2011.
- ↑ „Vietnam group starts huge sugar project in Laos“. Vietnam Investment Review. 23 November 2011. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 15 April 2012. ციტირების თარიღი: 7 December 2011.
