მეფეთა კანონი

მეფეთა კანონი, აგრეთვე ცნობილი როგორც პტოლემეს კანონი — პტოლემეს მიერ შედგენილი მეფეთა დათარიღებული სია, რომელსაც იყენებდნენ ძველი ასტრონომები. იგი ანტიკური ხანის ქრონოლოგიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი საფუძველია.

კანონი, თავდაპირველად ბაბილონურ წყაროებში გვხვდება. ამგვარად, იგი მოიცავს ბაბილონის მეფეებს ძვ.წ. 774 წლიდან სპარსელების მიერ ბაბილონის დაპყრობამდე — ძვ.წ. 539 წლამდე და შემდგომ, სპარსეთის მეფეებს ძვ.წ. 538-332 წლებში. ამის შემდეგ, კანონის შედგენა გააგრძელეს ბერძენმა ასტრონომებმა ალექსანდრიაში და სიამ მოიცვა მაკედონიის მეფეები ძვ.წ. 331-305 წლებში, პტოლემეები ძვ.წ. 304-30 წლებში და რომაელი და ბიზანტიელი იმპერატორები. ზოგიერთ ხელნაწერში, სია 1453 წლამდე, კონსტანტინოპოლის დაცემამდე გრძელდება.

ბაბილონის მეფეები (ძვ.წ.747-539)

• ნაბონასარი (Nabonassáros): ძვ.წ. 747–734
• ნაბუ-ნადინ-ზერი (Nadíos): ძვ.წ. 733–732
• ნაბუ-მუქინ-ზარი (Khinzêr) და ტიგლათფილესერ III (Póros): ძვ.წ. 731–727
• სალმანასარ V (Iloulaíos): ძვ.წ. 726–722
• მარდუქ-აპლა-იდინ II (Mardokempádos): ძვ.წ. 721–710
• სარგონ II (Arkeanós): ძვ.წ. 709–705
• უმეფობის პერიოდი: ძვ.წ. 704–703
• ბელ-იბნი (Bilíbos): ძვ.წ. 702–700
• აშურ-ნადიმ-შუმი (Aparanadíos): ძვ.წ. 699–694
• ნერგალ-უშეზიბი (Rhegebélos): ძვ.წ. 693
• მუშეზიბ-მარდუქი (Mesêsimordákos): ძვ.წ. 692–689
• უმეფობის პერიოდი: ძვ.წ. 688–681
• ასარხადონი (Asaradínos): ძვ.წ. 680–668
• შამაშ-შუმ-უქინი (Saosdoukhínos): ძვ.წ. 667–648
• ქანდალანუ (Kinêladános): ძვ.წ. 647–626
• ნაბოპალასარი (Nabopolassáros): ძვ.წ. 625–605
• ნაბუქოდონოსორ II (Nabokolassáros): ძვ.წ. 604–562
• ამელ-მარდუქი (Illoaroudámos): ძვ.წ. 561–560
• ნერგალ-შარ-უცური (Nêrigasolassáros): ძვ.წ. 559–556
• ნაბონიდი (Nabonadíos): ძვ.წ. 555–539

სპარსეთის მეფეები (ძვ.წ. 538-332)

• კიროს II დიდი: ძვ.წ. 538–530
• კამბისე II: ძვ.წ. 529–522
• დარიოს I: ძვ.წ. 521–486
• ქსერქსე I: ძვ.წ. 485–465
• არტაქსერქსე I: ძვ.წ. 464–424
• დარიოს II: ძვ.წ. 423–405
• არტაქსერქსე II: ძვ.წ. 404–359
• არტაქსერქსე III (Ochus): ძვ.წ. 358–338
• არსესი (Arogus): ძვ.წ. 337–336
• დარიოს III: ძვ.წ. 335–332

მაკედონიის მეფეები (ძვ.წ. 331-305)

• ალექსანდრე მაკედონელი: ძვ.წ. 331–324
• ფილიპე III არიდეოსი: ძვ.წ. 323–317
• ალექსანდრე IV მაკედონელი: ძვ.წ. 316–305

ეგვიპტის პტოლემეები (ძვ.წ. 304-30)

• პტოლემე I (პტოლემე ლაგოსის ძე): ძვ.წ. 304–285
• პტოლემე II: ძვ.წ. 284–247
• პტოლემე III: ძვ.წ. 246–222
• პტოლემე IV: ძვ.წ. 221–205
• პტოლემე V: ძვ.წ. 204–181
• პტოლემე VI: ძვ.წ. 180–146
• პტოლემე VIII: ძვ.წ. 145–117
• პტოლემე IX: ძვ.წ. 116–81
• პტოლემე XII: ძვ.წ. 80–52
• კლეოპატრა VII: ძვ.წ. 51–30

რომის იმპერატორები (ძვ.წ 29 - ახ.წ. 160)

• ოქტავიანე ავგუსტუსი: ძვ.წ. 29 – ახ.წ. 14
• ტიბერიუსი: 15–36
• კალიგულა: 37–40
• კლავდიუსი: 41–54
• ნერონი: 55–68
• ვესპასიანე: 69–78
• ტიტუსი: 79–81
• დომიციანე: 82–96
• ნერვა: 97
• ტრაიანე: 98–116
• ადრიანე: 117–137
• ანტონინუს პიუსი: 138–160

რესურსები ინტერნეტში

• Explanation of Ptolemy's Canon (ინგლისური)