სახაროვის პრემია

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
სახაროვის პრემია

დაჯილდოების ცერემონია. 2009 წელი, სტრასბური.
ჯილდო 50,000[1]
წარადგენს ევროპის პარლამენტი
ქვეყანა საფრანგეთი
ადგილმდებარეობა სტრასბური
პირველად გადაეცა 1988
ბოლოს გადაეცა 2021
მიმდინარე მფლობელი ალექსეი ნავალნი

ანდრია სახაროვის სახელობის პრემია დაარსდა 1988 წელს ევროპის პარლამენტის მიერ.

ჯილდო გაიცემა ყოველწლიურად შემდეგ სფეროებში წარმატების შემთხვევაში:

ლაურეატები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ნელსონ მანდელა, სახაროვის პრემიის პირველი მფლობელი ანატოლი მარჩენკოსთან ერთად.
წელი ლაურეატი ეროვნება შენიშვნა სქოლიო
1988 მანდელა, ნელსონნელსონ მანდელა სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა აპარტეიდის წინააღმდეგ მებრძოლი აქტივისტი და ს. ა. რ.-ის პრეზიდენტი [2]
1988 მარჩენკო, ანატოლიანატოლი მარჩენკო (სიკვდილის შემდეგ) სსრკ საბჭოთა დისიდენტი, ავტორი და ადამიანის უფლებების აქტივისტი [2]
1989 დუბჩეკი, ალექსანდრეალექსანდრე დუბჩეკი ჩეხოსლოვაკია სლოვაკი პოლიტიკოსი, სცადა რეფორმების გატარება პრაღის გაზაფხულის პერიოდში [2]
1990 აუნ სან სუ ჩი მიანმარი ოპოზიციონერი პოლიტიკოსი, ადამიანის უფლებათა დამცველი და პაციფისტი [3]
1991 დემაჩი, ადემადემ დემაჩი კოსოვო პოლიტიკოსი და პოლიტპატიმარი [2]
1992 მაისის მოედნის მშობლები არგენტინა არგენტინელ მშობელთა ასოციაცია რომელთაც შვილები დაკარგეს ბინძური ომის დროს [3]
1993 Oslobođenje ბოსნია და ჰერცეგოვინა პოპულარული გაზეთი [3]
1994 ნასრინი, ტასლიმატასლიმა ნასრინი ბანგლადეში ფემინისტი [3]
1995 ზანა, ლეილალეილა ზანა თურქეთი ქურთული წარმოშობის პოლიტიკოსი ქალი, 10 წლით ჩასვეს ციხეში მხოლოდ იმის გამო, რომ თურქეთის პარლამენტში რამდენიმე სიტყვა წარმოსთქვა მშობლიური ენაზე [2]
1996 ჯინშენგი, უეიუეი ჯინშენგი ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა ჩინეთის დემოკრატიული მოძრაობის აქტივისტი [3]
1997 გეზალი, სალიმასალიმა გეზალი ალჟირი ჟურნალისტი და მწერალი, ქალთა უფლებების, ადამიანთა უფლებებისა და დემოკრატიის აქტივისტი ალჟირში [3]
1998 რუგოვა, იბრაჰიმიბრაჰიმ რუგოვა კოსოვო ალბანელი პოლიტიკოსი, კოსოვოს პირველი პრეზიდენტი [2]
1999 გუჟმაუ, შანანაშანანა გუჟმაუ აღმოსავლეთი ტიმორი ყოფილი სამხედრო, აღმოსავლეთ ტიმორის პრეზიდენტი [4]
2000 ¡Basta Ya! ესპანეთი ორგანიზაცია, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა პოლიტიკური ორიენტაციის პოლიტიკოსებს ტერორიზმის წინააღმდეგ [5]
2001 პელედ-ელჰანანი, ნურიტნურიტ პელედ-ელჰანანი ისრაელი მშვიდობის აქტივისტი [2]
2001 ღაზავი, ისათისათ ღაზავი პალესტინა მწერალი, რამდენიმეჯერ დაკავებული იყო პოლიტიკური მოღვაწობის გამო ისრაელის ხელისუფლების მიერ [2]
2001 კანვენჰო, ზაქარიასზაქარიას კანვენჰო ანგოლა არქიეპისკოპოსი და მშვიდობის აქტივისტი [2]
2002 პაია, ოსვალდოოსვალდო პაია კუბა პოლიტიკური აქტივისტი და დისიდენტი [6]
2003 ანანი, კოფიკოფი ანანი (& გაერო) ნობელის პრემიის ლაურეატი და გაეროს მეშვიდე გენერალური მდივანი [2]
2004 ბელარუსის ჟურნალისტთა ასოციაცია ბელარუსი არასამთავრობო ორგანიზაცია [7]
2005 ქალები თეთრებში კუბა ოპოზიციური მოძრაობა, რომელიც შედგებოდა დაპატიმრებულ დისიდენტთა ნათესავებისაგან [8]
2005 რეპორტიორები საზღვრების გარეშე საფრანგეთში დაფუძნებული არასამთავრობო ორგანიზაცია, მხარს უჭერს პრესის თავისუფლებას [8]
2005 იბრაჰიმი, ჰაუვაჰაუვა იბრაჰიმი ნიგერია ადამიანის უფლებათა ადვოკატი [8]
2006 მილინკევიჩი, ალექსანდრეალექსანდრე მილინკევიჩი ბელარუსი ბელარუსის გაერთიანებული დემოკრატიული ძალების ოპოზიციონერი კანდიდატი 2006 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში. [9]
2007 მაჰმუდ ოსმანი, სალიჰსალიჰ მაჰმუდ ოსმანი სუდანი ადამიანის უფლებათა ადვოკატი [3]
2008 ცზია, ჰუჰუ ცზია ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა აქტივისტი და დისიდენტი [10]
2009 მემორიალი რუსეთი საერთაშორისო სამოქალაქო უფლებების დამცველი საზოგადოება [11]
2010 ფარინიასი, გილერმოგილერმო ფარინიასი კუბა ჟურნალისტი და პოლიტიკური დისიდენტი [12]
2011 ასმაა მაჰფუზი
აჰმედ ალ-სენუსი,
რაზან ზაიტუნეჰი,
ალი ფერზატი
მოჰამედ ბუაზიზი (სიკვდილის შემდეგ)
ეგვიპტე
ლიბია
სირია
სირია
ტუნისი
არაბული გაზაფხულის აქტივისტები, ადამიანის უფლებების დამცველები [13]
2012 ნასრინ სოტუდე
ჯაფარ პანაჰი
ირანი ირანელი დისიდენტები [14]
2013 მალალა იუსაფზაი პაკისტანი ქალთა უფლებებისა და განათლების საკითხების აქტივისტი [15]
2014 დენის მუკვეგე კონგოს დრ ჯგუფური გაუპატიურების მსხვერპლთა მკურნალი ექიმი [16]
2015 რაიფ ბადავი საუდის არაბეთი არაბი მწერალი, აქტივისტი და ბლოგერი [17]
2016 ნადია მურადი, ლამია აჯი ბაშარი ერაყი ეზიდი ადამიანის უფლებების დამცველები [18]
2017 ვენესუელის დემოკრატიული ოპოზიცია ვენესუელა დემოკრატიული ოპოზიცია მოიცავს ეროვნულ ასამბლეას (ხულიო ბორხესი) და ყველა პოლიტიკურ პატიმარს: ლეოპოლდო ლოპესი, ანტონიო ლედესმა, დანიელ სებალიოსი, იონ გოიკოეჩეა, ლორენტ სალეხი, ალფრედო რამოსი და ანდრეა გონსალესი. [19]
2018 ოლეგ სენცოვი უკრაინა [20]
2019 ილჰამ ტოჰტი ჩინეთი უიღური ეკონომისტი და ადამიანის უფლებების აქტივისტი [21]
2020 ბელარუსის დემოკრატიული ოპოზიცია ბელარუსი საკოორდინაციო საბჭო [22]
2021 ალექსეი ნავალნი რუსეთი ოპოზიციონერი აქტივისტი [23]
2022 უკრაინელი ხალხი უკრაინა [24]
2023 მაჰსა ამინი და მოძრაობა ქალი, სიცოცხლე, თავისუფლება ირანი [25]

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

  1. Sakharov Prize for Freedom of Speech. European Parliament. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 ივლისი 2009. ციტირების თარიღი: 23 October 2010.
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation. ევროპის პარლამენტი (28 October 2008). ციტირების თარიღი: 22 October 2010.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990. Reporters Without Borders (15 May 2009). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 ოქტომბერი 2012. ციტირების თარიღი: 23 October 2010.
  4. „Gusmão receives EU Sakharov prize“. BBC News. 15 December 1999. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  5. „Basque group wins peace prize“. BBC News. 26 October 2000. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  6. „Cuban dissident collects EU prize“. BBC News. 17 December 2002. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  7. Europeans Honor Belarusian Association of Journalists. United States Department of State (9 November 2004). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 19 მაისი 2009. ციტირების თარიღი: 22 October 2010.
  8. 8.0 8.1 8.2 Gibbs, Stephen (14 December 2005). „Cuba 'bars women from prize trip'. BBC News. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  9. „Belarussian takes EU rights award“. BBC News. 26 October 2006. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  10. „China dissident wins rights prize“. BBC News. 17 December 2008. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  11. „Russia rights group wins EU prize“. BBC News. 22 October 2009. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  12. „Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU“. BBC News. 21 October 2010. ციტირების თარიღი: 21 October 2010.
  13. Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011. European Parliament. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 23 ოქტომბერი 2011. ციტირების თარიღი: 27 October 2011.
  14. Saeed Kamali Dehghan. (26 October 2012) Nasrin Sotoudeh and director Jafar Panahi share top human rights prize. The Guardian. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 26 ოქტომბერი 2012. ციტირების თარიღი: 26 October 2012.
  15. Jordan, Carol (10 October 2013). „Malala wins Sakharov Prize for freedom of thought“. CNN. ციტირების თარიღი: 10 October 2013.
  16. DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize. BBC News (21 October 2014). ციტირების თარიღი: 22 October 2014.
  17. Brussels, Associated Press in. Raif Badawi wins Sakharov human rights prize. ციტირების თარიღი: 2015-10-29.
  18. Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize. BBC News (27 October 2016). ციტირების თარიღი: 27 October 2016.
  19. Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela. ევროპის პარლამენტი (26 октября 2017). ციტირების თარიღი: 31 октября 2017.
  20. Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov
  21. „Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize“. European Parliament. 24 ოქტომბერი 2019. ციტირების თარიღი: 24 ოქტომბერი 2019.
  22. The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus
  23. Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize (October 20, 2021). ციტირების თარიღი: October 20, 2021
  24. The Ukrainian people awarded the European Parliament’s 2022 Sakharov Prize (19 October 2022). ციტირების თარიღი: 19 October 2022
  25. Jina Mahsa Amini and Iranian women protest movement win the 2023 Sakharov Prize | News | European Parliament en (19 October 2023). ციტირების თარიღი: 19 October 2023