ძირთეთრა
ძირთეთრა (ლათ. Pastinaca) — მცენარეთა გვარი ქოლგოსნების ოჯახისა. ორ- ან მრავალწლოვანი ბალახია. ნაყოფი თესლურაა.
ევროპასა და აზიაში ცნობილია 15 სახეობა. კავკასიაში გვხვდება 5-იოდე ველური სახეობა და ერთიც — კულტურული. კულტურული სათესი ძირთეთრა (Pastinaca sativa) ორწლოვანი მცენარეა, აქვს ძლიერ განკვეთილი, გაყოფილფრთისებრი, მწვანე ფოთლები. სიცივე- და ყინვაგამძლე მცენარეა. საქართველოში კარგად ზამთრობს მინდორში.
ძირხვენა ხორციანია, მოყვითალო-თეთრი. შეიცავს 17,5-18,7% მშრალ ნივთიერებებს, მათ შორის, 8,6-10% შაქარს (ამის გამო საქართველოში ძირთეთრას უმართებულოდ ძირტკბილას უწოდებენ, რომელიც სულ სხვა მცენარეა). ძირხვენა აგრეთვე შეიცავს C ვიტამინს (40 მგ%) და სხვა ნივთიერებებს. იყენებენ კულინარიაში. სსრკ-ში მოჰყავდათ საკონსერვო მრეწველობის ზონებში. ცნობილი ჯიშები იყო „კრუგლი“ და „სტუდენტი“.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- კვაჭაძე გ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 275.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- Pastinaca sativa profile on the USDA plants database
- Pastinaca sativa profile დაარქივებული 2017-04-05 საიტზე Wayback Machine. on missouriplants.com
- Pastinaca sativa List of Chemicals (Dr. Duke's) დაარქივებული 2004-11-10 საიტზე Wayback Machine.