ყორღანი

სარმატული ყორღანი, ძვ. წ. IV საუკუნე.

ყორღანი (თურქ. kurgan, რუს. курга́н, პოლ. kurhan) — გორასამარხის, უმეტესად ხის ოთახი, რომელიც შემდგომ მიწის ბორცვით იფარებოდა. სიტყვა ნაწარმოებია თურქული კურგანიდან რომელიც ითარგმნება როგორც ნაყარი, ბორცვი. ყორღანი წარმოადგენს ქვების და მიწის მთას, რომელიც ერთ ან რამდენიმე საფლავზე აღიმართება. ეს სიტყვა გორასამარხის აღსანიშნავად ძირითადად საბჭოთა არქეოლოგიაში გამოიყენებოდა, საიდანაც დღემდე შემორჩა აღმოსავლეთ ევროპისა და შუა აზიის არქეოლოგიას.

უძველესი აღმოჩენილი ყორღანები მდებარეობს კავკასიაში და თარიღდება ძვ. წ. IV საუკუნით, რომლებიც ასოცირდება პროტოინდოევროპელებთან. ყორღანებს ენეოლითის ხანიდან შუა საუკუნეებამდე აგებდნენ. ყორღანების კულტურა იყოფა რამდენიმე ქვე კულტურად: სკვითური, სარმატული, ჰუნების, ყივჩაყური.

ყორღანი როგორც ტოპონიმი გვხვდება ბაიკალიდან შავ ზღვამდე.

ლიტერატურა

• "In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth" by J. P. Mallory, ISBN 0-500-27616-1
• "The Kurgan Culture and the Indo-Europeanization of Europe: Selected Articles Form 1952 to 1993" von Marija Gimbutas u.a., ISBN 0-941694-56-9

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ყორღანი

• Kurgan Culture დაარქივებული 2005-08-27 საიტზე Wayback Machine.
• excavated kurgans დაარქივებული 2005-01-25 საიტზე Wayback Machine.