პატარა ქალები

„პატარა ქალები“
Little Women
ავტორი	ლუიზა მეი ოლკოტი
ქვეყანა	ამერიკა
ენა	ინგლისური
გამოცემის თარიღი	1880
მთარგმნელი	ციცო ხოცუაშილი
ქართულად გამოიცა	2019
მომდევნო	პატარა კაცები

პატარა ქალები (ინგლ. Little Women) — ამერიკელი მწერლის ლუიზა მეი ოლკოტის რომანი, რომელიც თავდაპირველად ორ ტომად გამოიცა 1868 და 1869 წლებში. ოლკოტმა წიგნი რამდენიმე თვეში დაასრულა გამომცემლის მოთხოვნით. წიგნში მოთხრობილია ოთხი დის — მეგის, ჯოს, ბეთის და ემის ცხოვრება ბავშვობიდან ზრდასრულობამდე და მეტწილად დაფუძნებულია ავტორის და მისი სამი დის რეალურ ცხოვრებაზე. მკვლევარები წიგნს განიხილავენ როგორც ავტობიოგრაფიულ ან ნახევრად ავტობიოგრაფიულ რომანს.

პატარა ქალები ძალიან სწრაფად იქცა გაყიდვად წიგნად და დიდი გამოხმაურებაც მოჰყვა. მკითხველები დიდ ინტერესს გამოხატავდნენ გმირების ცხოვრების მიმართ, ამიტომ ოლკოტი იძულებული გახდა მეორე ტომი სწრაფად დაესრულებინა. მეორე ნაწილმაც დიდი პოპულარობა მოიპოვა. მოგვიანებით ორივე ტომი გაერთიანდა ერთი სახელწოდების ქვეშ და ხელმეორედ გამოქვეყნდა 1880 წელს, როგორც ერთი რომანი.

ოლკოტმა ასევე გამოსცა ორი წიგნი, როგორც პატარა ქალბატონების გაგრძელება: „პატარა კაცები“ (1871) და „ჯოს ბიჭები“ (1886). წიგნები კვლავ ოთხი დის ცხოვრებას ასახავს. მიუხედავად იმისა, რომ რომანი განკუთვნილი იყო გოგონებისთვის, ის დღესდღეობით ცნობილია როგორც საბავშვო რომანი. რომანის მთავარი თემებია: „სახლის საქმე, სამსახური და ჭეშმარიტი სიყვარული“.

ლუიზა მეი ოლკოტი არატრადიციულ ოჯახში გაიზარდა. მის იდეალისტ ტრანსცენდენტალისტ მამას ხშრად სტუმრობდნენ მეგობრები, რომელთა შორის იყვნენ თოროუ, ემერსონი და ჰოთორნი. ლუიზამ ადრეულ ასაკშივე გადაწყვიტა, რომ თვისი საკუთარი იდეების მიხედვით ეცხოვრა და ასეც მოიქცა. მან მხოლოდ დიდებული წიგნები როდი დაწერა - მისმა ცხოვრებამ შექმნა შთამაგონებელი ლეგენდა ქალთა თაობებისთვის.

ოლკოტის შემოქმედებაში გვხვდება როგორც ფიქციის ელემენტი რომანტიკული ბავშვების წარმოსახვიდან, ასევე სენტიმენტალური ნოველების ნიშნები, რამაც ლიტერატურაში სრულიად ახალ მიმდინარეობას დაუდო საფუძველი. წიგნის მიხედვით მალევე გადაიღეს ფილმები და დადგეს სპექტაკლები.

პერსონაჟები

მთავარი პერსონაჟები

• ჯოზეფინ „ჯო“ მარჩი — რომანის მთავარი გმირი და მარჩების მეორე უფროსი და. ჯო, რომელსაც სურს გახდეს მწერალი, დაფუძნებულია ავტორის ლუიზა მეი ალკოტის ცხოვრებაზე, რაც ამბავს ნახევრად ავტობიოგრაფიულს ხდის. მისტერ და მისის მარჩის ქალიშვილი, მეგის, ბეტისა და ემის და და (საბოლოოდ) პროფესორ ბეარის მეუღლე. ის ასევე არის სიმპათიური, იმპულსური ლორის პირველი სიყვარული. ჯო არის პატარა ქალების ნაკლებად სავარაუდო გმირი. თავხედურ, ცეცხლოვან და გულწრფელ ჯოს უჭირს ვიქტორიანული საზოგადოების მიერ განსაზღვრულ პატრიარქალურ გენდერულ როლების მორგება. თუმცა, ის ღრმა სიმპატიური პერსონაჟია. მას აქვს ლიტერატურული ამბიციები და ახერხებს მათ რეალიზებას ასაკის მატებასთან ერთად. ჯო თხუთმეტი წლისაა, როცა ამბავი იწყება.
• მარგარეტ „მეგ“ მარჩი — მისტერ და მისის მარჩის უფროსი ქალიშვილი, ჯოს, ბეტისა და ემის და და (საბოლოოდ) მისტერ ბროუკის ცოლი. მეგი მარჩების ოჯახის სილამაზედ ითვლება — ის არის პასუხისმგებლიანი, ნაზი, მზრუნველი, მოსიყვარულე, სათნო, და მორალურად ენერგიული. ლამაზი ნივთების მოყვარულს, მეგის ყველაზე დიდი გამოწვევაა იცხოვროს ცხოვრებით, რომელიც არ არის ისეთი დიდებული, როგორიც მას სურს. მეგი თექვსმეტი წლისაა, როცა ამბავი იწყება.
• ელიზაბეტ „ბეტ“ მარჩი — მისტერ და მისს მარჩის მესამე ქალიშვილი და ჯოს, მეგის და ემის და. ბეტი ავადმყოფურად, მორცხვი და სრულიად ღვთისმოსავია. ზედმეტად მორცხვია სკოლაში წასასვლელად და ძალიან თავმდაბალი იმისთვის, რომ ცდილობდეს იმუშაოს სახლის გარეთ, ბეტი ატარებს თავის დღეებს მარჩების ოჯახში ყველას დასახმარებლად მზადაა, და ყოველთვის ცდილობს სხვების დახმარებას. ბეტს, როგორც ჩანს, ინტუიციურად ესმის, რა არის სწორი და არასწორი (რითაც ჯო აღფრთოვანებულია). მას აქვს მუსიკალური ამბიციები, რაც აძლიერებს მეგობრობას მასა და მისტერ ლორენსს შორის. ბეტი თითქმის იღუპება ალისფერი ციებ-ცხელებით ნაწილ I-ში. შედეგად მისი ჯანმრთელობა სუსტდება და ის კვდება II ნაწილის ბოლოს. ბეტი ცამეტი წლისაა, როცა ამბავი იწყება. დედა, მისის მარჩი მას — მშვიდობის მტრედს უწოდებს
• ემი მარჩი — მისტერ და მისის მარჩის უმცროსი ქალიშვილი, ჯოს, მეგის და ბეტის და და (საბოლოოდ) ლორის ცოლი. ემი არის „თოვლის ქალწული“ — ფერმკრთალი, ქერა და ცისფერთვალება — და როგორც ჩანს, ინსტიქტურად ესმის სოციალური მადლი ისე, რომ გამოარჩევს მას დებისგან. ემი არის მხატვარი, რომელსაც უყვარს ვიზუალური სილამაზე და აქვს სისუსტე ლამაზი ნივთების მიმართ. იგი მხატვრობაზე საბოლოოდ უარს ამბობს, რადგან გახდეს დაქორწინებული და საზოგადოების ქალბატონი. ემი თორმეტი წლისაა, როცა ამბავი იწყება. იგი ტემპერამენტიანია, მაგრამ ის ცდილობს საკუთარი თავის გაუმჯობესებას.
• ლორი ლორენსი „ტედი“ — მისტერ ლორენსის შვილიშვილი და (საბოლოოდ) ემი ქმრის. იგი არის მდიდარი ბიჭი, რომელიც მარჩების მეზობლად ცხოვრობს. ლორი, რომლის ნამდვილი სახელია თეოდორ ლორენსი, მარშების ოჯახის ვაჟი და ძმა ხდება წიგნის დასაწყისშივე. ის არის მომხიბვლელი, ჭკვიანი და კარგი გულის მქონე ახალგაზრდა. ახალგაზრდა ასაკში დაობოლებული ლორი, ძირითადად, ბატონმა ლორენსმა გაზარდა. ლორი ნახევრად იტალიელია, რაც ხშირად მოიხსენიება, როგორც მისი ვნებიანი ბუნების წყარო. ჯო მისი პირველი სიყვარულია, მაგრამ მას შემდეგ რაც ჯო უარს ამბობს მასზე დაქორწინებაზე, მას საბოლოოდ შეუყვარდება ემი, რომელიც მას ბევრად უკეთ ეწყობა, ვიდრე ჯო.
• მარმი, მისის მარჩი — მეგის, ჯოს, ბეტისა და ემის დედა და მისტერ მარჩის ცოლი. ქალბატონი მარჩი მართავს ოჯახს წიგნის პირველ ნახევარში, როდესაც მისტერ მარჩი ომშია. მარმი მისი გოგონების მორალურად მისაბაძი მაგალითია. ის არის მშვიდი და თავშეკავებული, ღრმად მორალური და ასწავლის თავის გოგოებს, დაინახონ სწორი ქცევა და მათი სიღარიბის ღირებულება.
• რობერტი, მისტერ მარჩი — მეგის, ჯოს, ბეტისა და ემის მამა და ქალბატონი მარჩის მეუღლე. ბატონი მარჩი სწავლული მინისტრია. I ნაწილში, მისტერ მარჩი მოხალისედ გაწევრიანდა სამოქალაქო ომში, როგორც კაპელანი, და ტოვებს თავის ცოლსა და ქალიშვილებს. დაბრუნების შემდეგ ის პარტნიორობას უწევს მისის მარჩს, რათა მხარდაჭერა და მორალური მაგალითი მისცეს თავის ქალიშვილებს.

მეორეხარისხოვანი პერსონაჟები

• ჰანა — მარჩების ოჯახის ერთგული მსახური. ჰანა გრძნობს, რომ ისინი მას ოჯახის წევრად თვლიან.
• დეიდა ჟოზეფინ მარჩი, ძალუა მარჩი — მისტერ მარჩის დეიდა. დეიდა მარჩი არის მოხუცი ქალი, რომელიც მარჩის გოგონების მუდმივი შეშფოთების წყაროა. მას აქვს საკმაოდ დიდი თანხა, რომელიც, სავარაუდოდ, ქმრის გარდაცვალების შემდეგ დარჩა. მიუხედავად იმისა, რომ უხეში და რთული ხასიათისაა, დეიდა მარჩს უყვარს თავისი დისშვილები და მათთვის საუკეთესო სურს.
• ჯეიმზ ლორენსი — ლორის ბაბუა. მისტერ ლორენსი განათლებული, კეთილგანწყობილი მოხუცი გახლავთ მწარე განწყობით. ის მოქმედებს როგორც მარჩების ოჯახის ქალების დე ფაქტო მეურვე, სანამ მისტერ მარჩი ომშია. მისტერ ლორენსი უხეში ჩანს, მაგრამ სინამდვილეში მოსიყვარულე და კეთილია.
• მისტერ ბროუკი — ლორის დამრიგებელი, მისტერ ლორენსის თანამშრომელი და (საბოლოოდ) მეგის ქმარი.
• მარგარეტ „დეიზი“ ბროუკი — დეიზი მეგის და მისტერ ბრუკის ქალიშვილი და დემის ტყუპისცალია. მისი ნამდვილი სახელია მარგარეტი.
• ჯონ „დემიჯონი“ „დემი“ ბროუკი — მეგის და მისტერ ბრუკის ვაჟი და დეიზის ტყუპისცალი. დემის ნამდვილი სახელია ჯონ ლორენსი.
• პროფესორი ფრიდრიხ „ფრიც“ ბეარი — პატივცემული გერმანელი პროფესორი, ჯოს მეგობარი და, საბოლოოდ, ქმარი. გერმანელი პროფესორი, რომელსაც ჯო ხვდება, როდესაც ის დროებით მუშაობს ქალბატონ კირკის გუბერნატორად ნიუ-იორკში.
• რობ ბეარი — ჯოს და პროფესორი ბეარის ვაჟი.
• ტედი ბაერი — ჯოს და პროფესორ ბეარის ვაჟი.

მესამეხარისხოვანი პერსონაჟები

• ჰუმელების ოჯახი — გაღატაკებული გერმანელი ოჯახი, რომელიც ცხოვრობს მარჩებთან ახლოს.
• ფლო ქეროლი — დეიდა ქეროლის ქალიშვილი და ემის მეგობარი.
• ესთერი — დეიდა მარჩის მსახური. ესთერი ფრანგი კათოლიკეა.
• დეიდა ქეროლი — ფლოს დედა. მარჩების ოჯახის შორეული ნათესავი, ლომელმაც ემი საზღვარგარეთ წაიყვანა ევროპაში სამოგზაუროდ.
• ფრედ ვონი — ქეითის, გრეისისა და ფრენკის ძმა. ლორის მეგობარი, მდიდარი ახალგაზრდა ინგლისელი, ის რომანტიკულ ინტერესს იჩენს ემის მიმართ.
• ფრენკ ვონი — ქეითის, ფრედისა და გრეისის ძმა. ინგლისელი ბიჭი.
• გრეის ვონი — ქეითის, ფრედისა და ფრენკის და. ინგლისელი გოგონა. გრეისი და ემი პიკნიკზე მეგობრები გახდებიან.
• ქეით ვონი — გრეისის, ფრედისა და ფრენკის და. ინგლისელი გოგონა. ლორის ერთ-ერთი ბრიტანელი მეგობარი. თავდაპირველად, ქეითი ცხვირს იბზუებს მარჩების ოჯახის მიმართ, მაგრამ მოგვიანებით გადაწყვეტს რომ მოსწონს ისინი.
• სალი მოფატი — მეგის მეგობარი და (საბოლოოდ) ნედის ცოლი.
• ენი მოფატი — მეგის კიდევ ერთი მდიდარი მეგობარი. ენი მოდური და სოციალურია და ის ატარებს ელეგანტურ ტანსაცმელს, რომლისაც მეგის შურს.
• ნედ მოფატი — მეგის მეგობრის ენი მოფატის ძმა და სალის ქმარი.
• ქინგსების ოჯახი — კინგსების ოჯახში მეგი გუვერნანტად მუშაობს.
• მისის ჩესტერი — ქალბატონი ჩესტერი, მეის დედა.
• მეი ჩესტერი — მისის ჩესტერის ქალიშვილი და ემის მეგობარი. ჩესტერები შეძლებული ოჯახია.
• მისის ქერქი — მარჩების ოჯახის მეგობარი, რომელიც ჯოს გუბერნატორად ასაქმებს ნიუ-იორკში. იგი მართავს ნიუ-იორკის პანსიონატს, სადაც ჯო ცხოვრობს.
• კიტი და მინი — მისის ქერქის დისწულები.
• ჯენი სნოუ — გოგონა, რომელიც სკოლაში ემის „მტერია“.
• მისტერ დევისი — ემის მასწავლებელი, რომელიც სკოლაში მისი ერთ-ერთი წესის დარღვევისთვის სასჯელად ურტყამს ხელზე.
• ექიმი ბენგსი — ექიმი, რომელიც ბეტს ეხმარება, როცა ის ავადმყოფობს.

რესურსები ინტერნეტში

• შეგიძლიათ იხილოთ მედიაფაილები თემაზე „პატარა ქალები“ ვიკისაწყობში.
• „პატარა ქალები“ — Project Gutenberg-ზე
• პატარა ქალები: ლუიზა მეი ოლკოტი