პანამის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები

პანამის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები
ასოციაცია	პანამის ფეხბურთის ფედერაცია
კონფედერაცია	კონკაკაფი
მთავარი მწვრთვნელი	თომას კრისტიანსენი
კაპიტანი	ჰაროლდ კამინგსი
ყველაზე მეტი კეპი	გაბრიელ გომესი (149)
ბომბარდირი	ლუის ტეხადა (43) ; ბლას პერესი (43)
სტადიონი	რომელ ფერნანდესი
ფიფა-ს კოდი	PAN
ფიფა-ს რეიტინგი	58 (6 აპრილი, 2023)
ფიფა-ს უმაღლესი რეიტინგი	29 (მარტი, 2014)
ფიფა-ს უდაბლესი რეიტინგი	150 (აგვისტო, 1995)
საშინაო ფერი	საგარეო ფერი
პირველი საერთაშორისო
	პანამა 2–1 ვენესუელა ; (პანამა, პანამა; 12 თებერვალი, 1938) ;
უდიდესი გამარჯვება
	პანამა 12–1 პუერტო-რიკო ; (ბარანკილია, კოლუმბია; 13 დეკემბერი, 1946) ;
უდიდესი დამარცხება
	პანამა 0–11 კოსტა-რიკა ; (პანამა, პანამა; 16 თებერვალი, 1938) ;
მსოფლიო ჩემპიონატი
გამოსვლა	1 (პირველად 2018)
საუკეთესო შედეგი	ჯგუფური ეტაპი, 2018
კონკაკაფის ოქროს თასი
გამოსვლა	8 (პირველად 1963)
საუკეთესო შედეგი	მე-2 ადგილი, 2005, 2013

პანამის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები (ესპ. Selección de fútbol de Panamá) — ქვეყნის ეროვნული საფეხბურთო გუნდი, რომელიც წარმოადგენს პანამას საერთაშორისო მატჩებსა და საფეხბურთო ტურნირებზე. იმართება პანამის ფეხბურთის ფედერაციის მიერ. არის კონკაკაფის და ფიფას წევრი და მონაწილეობს მათ მიერ მოწყობილ საფეხბურთო ტურნირებსა და შეჯიბრებებში.

ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

1920-იანი და 1930-იანი წლების დასაწყისი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ორგანიზებული ფეხბურთი პანამაში დაახლოებით 1920-იანი წლებიდან დაიწყო, რა დროსაც გამორჩეულ როლს თამაშობდნენ ისეთი მოღვაწეები, როგორებიც იყვნენ დოქტორი ფიგე (Dr. Fige) ანტილის რეგიონში და განსაკუთრებით, პოლკოვნიკი გაბრიელ ბარიოსი (Gabriel Barrios) — იმ დროის პანამური სპორტის მნიშვნელოვანი მფარველი და მეცენატი. ამ პერიოდის შესახებ მოპოვებული პირველი ცნობები მიუთითებს პანამური ფეხბურთის ტრანსფორმაციის ათწლეულზე, რომლის ორგანიზაცია ჯერ კიდევ საწყის ეტაპზე იყო. თუმცა, სათანადო მხარდაჭერის ნაკლებობამ და იმ წლების მძიმე პირობებმა არ მისცა მას საერთაშორისო დონეზე გასვლისა და ასპარეზობის შესაძლებლობა.

პანამის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრების პირველი ოფიციალური მატჩი 1938 წლის 12 თებერვალს ვენესუელის ეროვნული ნაკრების წინააღმდეგ შედგა და პანამელთა გამარჯვებით 2–1 დასრულდა.

2000-იანი წლები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

2013 წელს მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევი ეტაპის ბოლო ტურში პანამა ეთამაშებოდა აშშ-ის ნაკრებს, ხოლო მის კონკურენტს, მექსიკას უწევდა გასვლითი მატჩი კოსტა-რიკის წინააღმდეგ. საკვალიფიკაციო ეტაპის ჯგუფი შედგებოდა ექვსი ნაკრებისგან, აქედან პირველი სამი პირდაპირ მსოფლიო ჩემპიონატის მონაწილეებს შორის ხვდებოდა, ხოლო მეოთხეს უნდა ეთამაშა გადათამაშება სხვა კონტინენტის წარმომადგენელთან. აშშ-ს, კოსტა-რიკას და ჰონდურასს გარანტირებული ჰქონდათ პირველი, მეორე და მესამე ადგილები, ხოლო მეოთხე ადგილზე მოსახვედრად იბრძოდნენ პანამა და მექსიკა. მექსიკას ბოლო ტურში ფრეც ხელს აძლევდა, პანამას კი ესაჭიროებოდა აშშ-ის დამარცხება და მისი კონკურენტის მარცხი. ბოლო ტურში მექსიკა დამარცხდა კოსტა-რიკასთან 2–1, ხოლო პანამა 93-ე და 94-ე წუთებზე გაშვებული გოლებით დამარცხდა აშშ-ს ნაკრებთან 2–3 და მსოფლიო ჩემპიონატს მიღმა დარჩა.^[4]

2017 წლის 11 ოქტომბერს პანამასთვის ნანატრი დღე დადგა და პანამის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრები ისტორიაში პირველად გავიდა მსოფლიო ჩემპიონატზე. შესარჩევი ეტაპის ჯგუფში პანამასთან ერთად კიდევ ხუთი გუნდი იბრძოდა ტურნირზე მოსახვედრად: მექსიკა, კოსტა-რიკა, აშშ, ჰონდურასი და ტრინიდადი და ტობაგო. აქედან მხოლოდ პირველი სამი გუნდი ხვდებოდა მსოფლიო ჩემპიონაზე პირდაპირი გზით, მეოთხე გადათამაშებას თამაშობდა ოკეანეთის წარმომადგენელთან. მექსიკას და კოსტა-რიკას მსოფლიო ჩემპიონატის საგზური ბოლო ტურისთვის უკვე გარანტირებული ჰქონდათ, მესამე (და მეოთხე) ადგილისთვის კი სწორედ პანამა, აშშ და ჰონდურასი იბრძოდნენ. ბოლო ტურში აშშ-ის ნაკრებს ფრეც კი ხელს აძლევდა მსოფლიო ჩემპიონატზე გასასვლელად, თუმცა ისინი დამარცხდნენ ჯგუფის აუტსაიდერ ტრინიდად და ტობაგოსთან, საპირისპიროდ პანამას ნაკრებმა კი ბოლო წუთებზე გატანილი გოლით მოახერხა კოსტა-რიკის დამარცხება და მსოფლიო ჩემპიონატზე კვალიფიცირდა. თავისი მატჩი ჰონდურასმაც მოიგო, თუმცა ბურთების უარესი სხვაობის გამო იგი მეოთხე ადგილზე გავიდა.

11 ოქტომბერი პანამის პრეზიდენტმა ხუან კარლოს ვარელამ ეროვნულ დღესასწაულად გამოაცხადა.

2018 წლის მუნდიალზე, რომელიც რუსეთში გაიმართა, პანამის და ისლანდიის ეროვნული გუნდები იყვნენ ერთადერთი დებიუტანტები. პანამას ჯგუფში კენჭისყრის შედეგად მოხვდნენ ინგლისის, ბელგიის და ტუნისის ნაკრებები. პირველი მატჩი პანამას უნდა გაემართა ბელგიის წინააღმდეგ. ბელგიის ნაკრები თავისი „ოქროს თაობის“ ვარსკვალავებით იყო დაკომპლექტებული. პანამის ნაკრების მწვრთნელმა ერნან გომესმა იმედიანი განცხადება გააკეთა მატჩის წინ: „თუ ისლანდიამ მიაღწია წარმატებას არგენტინასთან, პანამამაც შეიძლება აჩვენოს კარგი შედეგი“ (წინა დღეს ისლანდიის ნაკრებმა 1–1 ითამაშა არგენტინასთან). ამის მიუხედავად, პანამამ 0–3 წააგო. მეორე მატჩში პანამა ინგლისს დაუპირისპირდა და 1–6 დამარცხდა. პანამას მხრიდან ერთადერთი გოლი გაიტანა ფელიპე ბალოიმ. ბოლო ტურში პანამა 1-2 დამარცხდა ტუნისთან და ჯგუფური ეტაპიდან გამოეთიშა ტურნირს. ^[5]^[6]

პანამის ნაკრების მთავარი მწვრთნელები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მწვრთნელი	პერიოდი	ქვეყანა
რომეო პარავიჩინი	1938^*	ურუგვაი
მანუელ სანჩეს დიურანი	1941	პერუ
ემელ ოსპინო	1946	პანამა
ოსკარ რენდოლი	1946	ჩილე
ოსკარ სუმან კარილიო	1949	პანამა
გილბერტო კასანოვა	1950	კოლუმბია
მოზეს შტერნი	1950	ავსტრია
ოსკარ რენდოლი	1951	ჩილე
როხელიო დიასი	1952	პანამა
ემელ ოსპინო	1956	პანამა
ხოსე კასაბლანკა	1961	ესპანეთი
რაულ „ჩე“ ალვარესი	1963–1964	არგენტინა
ხოსე კასაბლანკა	1967	ესპანეთი
ლუის კარლოს პონსე	1967	პანამა
ნესტორ ვალდესი	1969	ჩილე
უგო ტასარა	1971–1973	ჩილე
რენატო პანაი	1976	ჩილე
ომარ მურაკო	1978	არგენტინა
ედგარდო ბალდი	1979	ურუგვაი
ლუი ბორგინი	1980	ურუგვაი
რუბენ კარდენასი	1980	პანამა
ორლანდო მუნიოსი	1984	პანამა
კარლოს კავანიარო	1984	არგენტინა
ხუან კოლეკიო	1986–1987	არგენტინა
მიგელ ანხელ მანსილია	1987–1988	ურუგვაი
მიგელ ანხელ მანსილია	1990	ურუგვაი
საულ სუარესი	1991–1992	კოლუმბია
გუსტავო დე სიმონე	1992–1993	ურუგვაი
საულ სუარესი	1993–1994	კოლუმბია
სესარ მატურანა	1995–1996	კოლუმბია
ოსკარ არისტისაბალი	1996–1997	კოლუმბია
ორლანდო მუნიოსი	1998–1999	პანამა
ოსკარ არისტისაბალი	1999	კოლუმბია
მიგელ ანხელ მანსილია	1999–2000	ურუგვაი
ესეკიელ ფერნანდესი	2000	პანამა
ლეოპოლდო ლი	2000	პანამა
მიჰაი სტოიჩიტა	2001^**	რუმინეთი
ბილი სტენინგი	2001–2002	ინგლისი
კარლოს ალბერტო და ლუსი	2002–2003	ბრაზილია
გონსალო სოტო	2003	კოლუმბია
ხოსე ეუხენიო ერნანდესი	2004–2005	კოლუმბია
ხულიო დელი ვალდესი ხორხე დელი ვალდესი	2006	პანამა
ვიქტორ რენე მენდიეტა	2006	პანამა
ალექსანდრე გიმარაეში	2006–2008	ბრაზილია კოსტა-რიკა
გარი სტემპელი	2008–2009	პანამა ინგლისი
ხორხე დელი ვალდესი	2010	პანამა
ხულიო დელი ვალდესი	2010–2013	პანამა
ერნან დარიო გომესი	2014–2018	კოლუმბია
გარი სტემპელი	2018–2019	პანამა ინგლისი
ხულიო დელი ვალდესი	2019	პანამა
ამერიკო გალიეგო	2019–2020	არგენტინა
თომას კრისტიანსენი	2020–	დანია ესპანეთი

^* 1938 წლის თებერვალი. ^** 2001 წლის თებერვალი-აგვისტო.

რეკორდები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

გაბრიელ გომესი — პანამის რეკორდსმენი 149 მატჩით.

ჩატარებული მატჩები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

N.º	ფეხბურთელი	პერიოდი	მატჩი	გოლი
1	გაბრიელ გომესი	2003 –2018	149	12
2	ხაიმე პენედო	2003 –2018	136	0
3	ალბერტო კინტერო	2007–	129	7
4	ბლას პერესი	2001 –2018	124	43
5	ანიბალ გოდოი	2010–	124	3
6	არმანდო კუპერი	2006–	123	9
7	რომან ტორესი	2005 –2021	119	10
8	ლუის ტეხადა	2001 –2018	108	43
9	ფელიპე ბალოი	2001 –2018	103	4
10	გაბრიელ ტორესი	2005–	102	24

ბომბარდირები[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

N.º	ფეხბურთელი	პერიოდი	გოლი	მატჩი
1	ლუის ტეხადა	2001–2018	43	108
2	ბლას პერესი	2001–2018	41	122
3	გაბრიელ ტორესი	2005–	24	102
4	ლუის ერნესტო ტაპია	1960–1979	20	77
5	ხორხე დელი ვალდესი	1990–2005	19	48
6	ხამეს სანტიაგო ანდერსონი	1938–1948	18	23
7	ხულიო დელი ვალდესი	1990–2006	18	47
8	კარლოს მარტინესი	1946–1954	17	20
9	რობერტო ბრაუნი	2000–2011	16	54
10	გაბრიელ გომესი	2003–2018	12	149
11	როლანდო ბლექბერნი	2010–	12	51

მსოფლიო ჩემპიონატებზე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ფინალური ტურნირები										შესარჩევი ტურნირები
წელი	შედეგი	ადგილი	თ	მ	ფ	წ	გბ	მბ	ნშ	თ	მ	ფ	წ	გბ	მბ
1930	არ იყო ფიფას წევრი									არ იყო ფიფას წევრი
1934	არ იყო ფიფას წევრი									არ იყო ფიფას წევრი
1938	უარი თქვა მონაწილეობაზე									უარი თქვა მონაწილეობაზე
1950
1954
1958
1962
1966
1970
1974
1978	ვერ გავიდა									6	1	1	4	7	21
1982										8	0	1	7	3	24
1986										2	0	0	2	0	4
1990										2	0	1	1	1	3
1994										2	1	0	1	2	5
1998										8	3	2	3	14	13
2002										10	3	1	6	9	19
2006										18	4	4	10	19	32
2010										2	1	0	1	2	3
2014										20	8	7	5	31	18
2018	ჯგუფური ეტაპი	32-ე	3	0	0	3	2	11	ნ	16	6	5	5	16	15
2022	ვერ გავიდა									20	11	4	5	38	21
2026	მოგვიანებით დადგინდება									მოგვიანებით დადგინდება
სულ	ჯგუფური ეტაპი	1/22	3	0	0	3	2	11	—	114	38	26	50	142	178