თოხი
თოხი — მიწის სათოხნი ბრტყელპირიანი რკინის იარაღი. გამოიყენება სოფლის მეურნეობაში. დანიშნულების მიხედვით იყო საღომე, სასიმინდე, სავენახე, საბოსტნე და სხვა. თოხებს სხავადასხვა სახელი ერქვა: კეკო, ბრტყელი, ლინგა, ყუიანი, ყუნწიანი, მხრებიანი, მხრებდაქნილი, ჩეკია და სხვა. საქართველოში უფრო ორი ტიპის თოხს ხმარობდნენ — მხრებდაქნილს („იმერული“) და ბრტყელს, ოთხკუთხას („ქართული“).
ნიადაგის დამუშავებას იწყებდნენ თოხით, მიწას თოხნიდნენ, აფხვიერებდნენ და სარეველა ბალახისგან, მავნე პარაზიტებისგან ასუფთავებდნენ.
ისტორია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
არქეოლოგიურ გათხრებში აღმოჩენილ მასალაში თოხი უძველესი დროიდან ჩანს. ენეოლითის ხანაში ამ მიზნით ცხოველთა ლულოვან ძვლებს და რქებს იყენებდნენ. ბრინჯაოს ხანაში კი გაჩნდა ლითონის თოხების ნაირსახეობა.[1]
ძველი წელთაღრიცხვის I ათასწლეულში ბრინჯაოს თოხები და სამეურნეო დანიშნულების სეგმენტური იარაღი კოლხეთის სამეფოდან დიდი რაოდენობით გადიოდა აღმოსავლეთ საქართველოში, ჩრდილოეთ კავკასიასა და ვოლგისპირეთში. ძვ. წ. I ათასწლეულის II ნახევარში ბრინჯაოს თოხებთან ერთად ხმარობდნენ რკინის თოხებსაც.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, თბ., 1979. — გვ. 697.