ვიჟნერის შიფრი

ვიჟნერის შიფრი — შიფრაციის სისტემა შემუშავებული ფრანგი დიპლომატის, ბლეზ დე ვიჟნერის მიერ (1523-1596).

ეს არის მრავალ-ალფაბეტური შენაცვლების ან უფრო სწორად „მრავალ-ალფაბეტური შიფრაციის“ სისტემა. ეს ნიშნავს იმას, რომ ის საშუალებას გვაძლევს, შევცვალოთ ერთი ასო მეორეთი, რომელიც ყოველთვის ერთი და იგივე არაა, ცეზარის კოდის და ROT13-ისგან განსხვავებით, რომელიც იყენებს შენაცვლების ერთი და იმავე ასოს. ამიტომ ვიჟნერის შიფრაციის სისტემა უფრო „საიმედოა“ ვიდრე ეს ორი შიფრაციის სისტემა.

შიფრაციის პრინციპი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

შიფრაციას შემოაქვს ცნება სიტყვა-გასაღები. სიტყვა-გასაღები ძირითადად გვევლინება ერთი სიტყვის ან ფრაზის სახით. ჩვენი დაშიფრისთვის ყოველ ნიშანზე ვიყენებთ სიტყვის გასაღებს, რომ შესრულდეს შენაცვლება. ცხადია, რაც უფრო გრძელი და მრავალფეროვანია სიტყვა გასაღები მით უკეთესად არის დაშიფრული ტექსტი და უკეთესად დაცული. საჭიროა ვიცოდეთ, რომ იყო დრო როდესაც ლიტერატურული ნაწარმოებების მთელი პასაჟები გამოიყენებოდა ყველაზე დიდი საიდუმლოებების დაშიფრისთვის. ორივე კორესპონდენტს, გამგზავნსაც და მიმღებსაც, ხელში მხოლოდ ერთი და იმავე წიგნის ეგზემპლიარი ეკავათ, რომ დარწმუნებულიყვნენ შეტყობინების სწორად გაგებაში.

ვიჟნერის ცხრილი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიჟნერის შიფრაციის აუცილებელი იარაღია „ვიჟნერის ცხრილი“:

ვიჟნერის ცხრილი.

დაუშიფრავი ტექსტი

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

გ
ა
მ
ო
ყ
ე
ნ
ბ
უ
ლ
ი

ს
ი
ტ
ყ
ვ
ა
გ
ა
ს
ა
ღ
ე
ბ
ი

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

დ
ა
შ
ი
ფ
რ
უ
ლ
ი

ს
ი
ტ
ყ
ვ
ე
ბ
ი

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

შიფრაცია[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ყოველი დაუშიფრავი ტექსტისთვის უნდა შევარჩიოთ შესაფერისი კოლონა და ყოველი სიტყვა-გასაღებისთვის უნდა შევარჩიოთ ადეკვატური ხაზი, შემდეგ ხაზის და კოლონის გადაკვეთაზე შევხვდებით დაშიფრულ ასოს. სიტყვა-გასაღების ტექსტი ერთვება იმ მიმდევრობაში, რომელშიც არსებობს და მეორდება გასაღები რგოლში მანამ, სანამ საჭიროა.

სიტყვა-გასაღები : MUSIQUE

ტექსტი : j'adore ecouter la radio toute la journee

დაუშიფრავი ტექსტი : j'adore ecouter la radio toute la journee გამეორებული -სიტყვა გასაღები : M USIQU EMUSIQU EM USIQU EMUSI QU EMUSIQU ^ ^^^ | ||კოლონა O, ხაზი I: ვიღებთ ასო W. | |კოლონა D, ხაზი S: ვიღებთ ასო V. | კოლონა A, ხაზი U: ვიღებთ ასო U. კოლონა J, ხაზი M: ვიღებთ ასო V.

დაშიფრული ტექსტი :

V'UVWHY IOIMBUL PM LSLYI XAOLM BU NAOJVUY.

თუ გვინდა ამ ტექსტიდს გაშიფვრა, უნდა შევხედოთ გამეორებული გასაღების ყოველი ასოს შესაფერის ხაზს და იქ უნდა ვეძებოთ დაშიფრული ასო. კოლონის პირველი ასო, როემელსაც შევხვდებით არის ამოშიფრული ასო.

დაშიფრული ტექსტი : V'UVWHY IOIMBUL PM LSLYI XAOLM BU NAOJVUY გამეორებული სიტყვა-გასაღები : M USIQU EMUSIQU EM USIQU EMUSI QU EMUSIQU ^ ^^^ | ||ხაზი I, ვეძებთ W: ვპოულობთ კოლონა O. | |ხაზი S, ვეძებთ V: ვპოულობთ კოლონა D. | ხაზი U, ვეძებთ U: ვპოულობთ კოლონა A. ხაზი M, ვეძებთ V: ვპოულობთ კოლონა J.

მათემატიკური პრინციპი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

მათემატიკური თვალსაზრისით უნდა მივიჩნიოთ, რომ ანბანის ასოები დანომრილია 0-დან 25-მდე (A=0, B=1 ...). ასოების შეცვლა მარტივად ხდება :

დაშიფრული =(ტექსტი + სიტყვა-გასაღები) მოდულით გაყოფა 26

(ტექსტი+სიტყვა-გასაღები)მოდულით გაყოფა 26 უკავშირდება "(ტექსტი+სიტყვა-გასაღების) სრული გაყოფის დანაჩენ ნაწილს 26-ით", კო;პიუტერები ამას მშვენივრად აკეთებენ! მართლაც საკმარისია, შევასრულოთ ორი ნიშნის მიმატება, რომ ვიპოვოთ ის ნო;ერი, რომელიც დაშიფრულ ასოს უკავშირდებამ ლათინური ანბანი წრიულია (Z-ის შემდეგ მოდის A), მოდულით გაყოფის მიხედვით, საბოლოო შედეგი თავსდება 0 და 25 შორის.

შენიშვნა : თუ გამოვიყენებთ გასაღებს მარტო A-ებით შევსებულ ტექსტთან, მაშინ საკმაოდ ადვილად ვიპოვით სიტყვა-გასაღებს.

« A » + უცნობიასო = უცნობიასო, ან მათემატიკური თვალსაზრისით : 0 + x = x.

კრიპტო-ანალიზი[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

ვიჟნერის შიფრის კრიპტოანალიზი

ამ შიფრისგან წინააღმდეგობა შესაძლებელია, როდესაც ვიცით იმ სიმბოლოთა რიცხვი, რომლებიც გასაღებს შეიცავენ და როდესაც ვასრულებთ მრავალჯერად ანალიზს. გასაღების ზომის დასადგენად უნდა გამოვიყენოთ კაზისკის ტესტი ან ტოლდიდობის დამთხვევის კოეფიციენტზე დაფუძნებული ტექნიკა.

იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სიმეტრიული კრიპტოგრაფია

რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

(ფრანგული) JavaScript et explications sur Vigenère
(ფრანგული) Le chiffre de Vigenère
(ფრანგული) Cryptanalyse de Vigenère
(ფრანგული) Section sur le chiffre de Vigenère (TPE de Terminale S sur la cryptographie)
(ფრანგული) Exemple en flash de l'utilisation du carré de Vigenère
(ინგლისური) http://home.no.net/fenja256/vigenere/ დაარქივებული 2008-06-01 საიტზე Wayback Machine.
(ფრანგული) XVigenère (pour Mac OS X uniquement) : un logiciel pour chiffrer, déchiffrer, et retrouver la clef d'un texte chiffré დაარქივებული 2008-04-16 საიტზე Wayback Machine.
(ინგლისური) Java Vigenere applet წყარო ტექსტით