გრანატები

ძოწები
ძოწის უხეში კრისტალი
საერთო
კატეგორია	მინერალთა ჯგუფი
ქიმიური ფორმულა	X3Y2(SiO4)3
იდენტიფიკაცია
ფერი	პიროპი - მუქი წითელი, სისხლივით წითელი, თითქმის შავამდე (შეფერვას იწვევს ქრომისა და რკინის მინარევები); ალმანდინი - წითელი, მოწითალო-ყავისფერი, იისფერი (შეფერვას იწვევს რკინისა და ქრომის მინარევები); სპესარტინი - ვარდისფერი, წითელი, ყავისფერი, ნარინჯისფერი, მოყავისფრო; გროსულარი - თეთრი, ღია მწვანე, მოწითალო, ყვითელი, მუქი რუხი (მწვანე ფერი გამოწვეულია ქრომის მინარევებით); ანდრადიტი - ყვითელი, რუხი, შავი, მწვანე, მომწვანო-ყვითელი; უვაროვიტი - ზურმუხტისებრ-მწვანე
კრისტალის სინგონია	კუბური
ტკეჩადობა	არ აქვს.
მინერალის მონატეხი	უსწორმასწორო
სიმაგრე მოოსის სკალით	6.0-7.5
მინერალის ელვარება	მინისებრი, ცხიმისებრი, ფისისებრი, ალმასისებრი
ხაზის ფერი	თეთრი
ხვედრითი წონა	3.1-4.4

გრანატები (ლათ. granatus — მარცვლოვანი) — ძვირფასი ქვა, რომელიც მიეკუთვნება კრისტალირებად ნეზოსილიკატების ჯგუფის მინერალებს. კლდეს, რომელიც მხოლოდ გრანატებისგან შედგება გრანატიტს უწოდებენ.

თვისებები

ძოწი შედგება მეტალურ კათიონებთან დაკავშირებული სამი სილიკატური შენაერთისგან:

$X_{3}^{2+}Y_{2}^{3+}[SiO_{4}]_{3}^{4-}$

სადაც X და Y არის 2 და 3 დადებითი მუხტის იონები. სტუქტურა შედგება საერთო წვერის მქონე ოქტაედრებისა და ტეტრაედრებისაგან.

კალციუმის არსებობა-არარსებობის მიხედვით განასხვავებენ გრანატების ორ ჯგუფს:

• კალციუმის შემცველი გრანატები ანუ უგრანდიტები (OUvarovite GRossulaire ANDradite);
• ალუმინის შემცველი გრანატები, ანუ პირალსპიტები (PYRope ALmandin SPessartite).

სერია		უგრანდიტი	პირალსპიტი
Y=	X=	Ca2+	Fe2+	Mg2+	Mn2+
Al3+	ალუმინის შემცველი გრანატები	გროსულარი	ალმანდინი	პიროპი	სპესარტიტი
Fe3+	რკინის შემცველი გრანატები	ანდრადიტი	-	-	კალდერიტი
Cr3+	ქრომის შემცველი გრანატები	უვაროვიტი	-	ჰანლეიტი	-

ძოწებს გეოლოგები სწავლობენ, როგორც გაოთერმობარომეტრებს. ისინი საშუალებას იძლევა განისაზღვროს კლდის ფორმაციის ტემპერატურა და წნევა. გეოლოგები ამ თვისებას იყენებნ რათა განსაზღვრონ არის თუ არა კლდეში ბრილიანტები ან ნავთობი.

ყველაზე მნიშვნელოვანი ძოწები

ძოწის ოჯახის მინერალები სხვადასხვა ფერისაა:

• პიროპი: წითელი, ყავისფერში გარდამავალი.
• როდოლიტი: ვარდისფერი, იისფერში გარდამავალი.
• ალმანდინი: აგურისფერი წითელი, ზოგჯერ იისფერში გარდამავალი.
• სპესარტიტი: ნარინჯისფერი, ყავისფერ-წითელში გარდამავალი.
• ჰესონიტი: მუქი ნარინჯისფერი.
• ცავორიტი: მუქი მწვანე.
• დემანტოიდი: ზურმუხტისფერი, გრანატებს შორის ყველაზე ძვირფასი.

იხილეთ აგრეთვე

• მინერალების სია

პორტალი ქიმია