Origanum vulgare

მიეკუთვნება ტუჩოსანთა ოჯახს – Lamiaceae (Labiatae). გამოიყენება: გამშრალი ფოთლები და ყვავილები. სასაქონლო სახელწოდება: Herba Origanum vulgaris – თავშავას ბალახი. გამრავლება: კულტურიდან და ნაწილობრივ თუნდაც ველური ნაკრებიდან (გაყიდვაში ძირითადად გვხვდება ხმელთაშუა ზღვის ქვეყნების საქონელი) შემცველი ნივთიერებები და გამოყენება. თავშავა ითვლება იტალიური სამზარეულოს ერთ–ერთ მნიშვნელოვან საკმაზ–სანელებლად, მაგრამ თვით იტალიაში იგი ნაკლებად გავრცელებულია. თავშავა გამოიყენება პიცის, პამიდვრიანი კერძებისა და შემწვარ–მოხრაკულების შესაკმაზად. თავშავა გამოიყენება როგორც ამოსახველებელი საშუალება, მისი ეთერზეთი იხმარება პარფიუმერულ წარმოებაში. განოყიერება. რამდენადაც თავშავა რამოდენიმე წლით იკავებს მინდორს, თესვამდე ნიადაგი ჭარბად საჭიროებს ნაკელით მომარაგებას (300-400 ტონა ჰექტარზე). ნორმალურად უზრუნველყოფილი ნიადაგი სავარაუდოდ საჭიროებს 60 კგ აზოტს, 80 კგ P2O5-სა და 100 კგ K2O-ს ჰექტარზე. აზოტი მიეწოდება ნაწილ–ნაწილ პარტიებად ვეგეტაციის დაწყების და ყოველი ჭრის შემდეგ. მოყვანა. შესაძლებელია ღია გრუნტში დათესვა, აპრილის ბოლო რიცხვებიდან, სათესი ნორმა 4-5 კგ ჰა. გაღივებისუნარიანობა შეზღუდულია 2-3 წლით. დათესვიდან გაღივების უნარს ინარჩუნებს ერთი თვის მანძილზე. თესლი ღივდება სინათლეზე. შესაძლებელია მოყვანა ორანჟერეაში თებერვლიდან, 16 გრადუს ცელსიუს ტემპერატურაზე. 1 გრამი თესლი იძლევა დაახლოებით 1000 მცენარეს. მინდორზე დარგვა ხდება 50X30 სმ კვების არით. გამრავლება ღეროების გაყოფის გზით, უმჯობესია მოხდეს გაზაფხულზე. აღნიშნული გზით გამრავლების შემთხვევაში მოსავალი ვეგეტაციის პირველ წელს უკვე უფრო მაღალია. რამდენადაც თავშავა რამოდენიმე წლით აკავებს მინდორს, საჭიროა ნიადაგის სისტემატური გაფხვიერება და მისი ასეთი გზით გასუფთავება. სარეველა მცენარეებთან ბრძოლის მიზნით საჭიროა ბრძოლის აგროტექნიკური მეთოდის გამოყენება. დაავადებები და მავნებლები. ჩვენს კლიმატურ ზონაში თითქმის არ შეიმჩნევა რაიმე დაავადება თუ მავნე მწერები. სხვა რეგიონებში შემჩნეული იქნა იონჯას მოზაიკური ვირუსი, აგრეთვე პეპლების, ოთხფეხა ტკიპების სხვადასხვა ჭუპრები და ნამდვილი ნაცარი. პირველ წელს მოსალოდნელია დაახლოებით 30 ტონა/ჰა ნედლი მასის მოსავალი, მეორე წლიდან კი 150 ტონამდე ჰექტარზე. შრობის დანაკარგი შეადგენს დაახლოებით 75 პროცენტს. დესტილაციის გზით შესაძლებელია თითოეულ ტონაზე 2 კგ, შესაბამისად, დაახლოებით 30 კგ ჰა ეთეროვანი ზეთის მიღება. მონათესავე სახეობები. საბაზრო ვაჭრობა განასხვავებს ესპანურ თავშავას (Origanun onites), რომელიც ძირითადად ბერძნული და მცირეაზიური წარმოშობისაა, მაიორანს (Origanum heracleoticum) და მექსიკურ თავშავას, რომელიც წარმოშობილია ლიპიას გვარის სხვადასხვა სახეობებისგან. საკუთრივ თავშავა მხოლოდ უმცირეს დოზებად უნდა იქნეს გაყიდული.