ნიკარაგუის დემოგრაფია: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 66: ხაზი 66:
|}
|}
2005 წლის აღრიცხვის მონაცემებით 443,847 ადამიანი საკუთარ თავს ამერინდიელს უწოდებს. მათი რაოდენობის 50% სასოფლო დასახლებებში ცხოვრობს. 120,817 ადამიანი საკუთარ თავს მოსკიტოდ მიიჩნევს. ისინი საერთო ენდოგენური მოსახლეობის 27.2% შეადგენენ. 13,640 მაცხოვრებელი კითხვაზე, თუ რომელ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნებიან, პასუხობენ "სხვა". 47,473 კი დარწმუნებული არაა თუ რომელ ენდოგენურ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნება. 19,460 ადამიანი კი, რომელიც ენდოგენური მოსახლეობის 15.1%-ს შეესაბამება, არ პასუხობს შეკითხვაზე.
2005 წლის აღრიცხვის მონაცემებით 443,847 ადამიანი საკუთარ თავს ამერინდიელს უწოდებს. მათი რაოდენობის 50% სასოფლო დასახლებებში ცხოვრობს. 120,817 ადამიანი საკუთარ თავს მოსკიტოდ მიიჩნევს. ისინი საერთო ენდოგენური მოსახლეობის 27.2% შეადგენენ. 13,640 მაცხოვრებელი კითხვაზე, თუ რომელ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნებიან, პასუხობენ "სხვა". 47,473 კი დარწმუნებული არაა თუ რომელ ენდოგენურ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნება. 19,460 ადამიანი კი, რომელიც ენდოგენური მოსახლეობის 15.1%-ს შეესაბამება, არ პასუხობს შეკითხვაზე.

===იმიგრაცია===
ნიკარაგუა თითქმის ყოველთვის განიცდიდა იმიგრანტთა მოწოლას. თუმცა იმიგრანტების რაოდენობას ნიკარაგუის მუდმივ მაცხოვრებლებთან შეფარდებით 1%-ს არ ასცილებია 1995 წლამდე. მხოლოდ 2005 წელს ჩამოსულთა რაოდენობამ 1.2%-ს მიაღწია.
[[სურათი:DeutscheClub.JPG|thumb|left|''დოიჩე კლუბის'' დამაარსებლები ნიკარაგუაში]]
1800-იან წლებში ნიკარაგუამ განიცადა რამდენიმე ტალღა იმიგრაციისა, რომელიც ძირითადად ევროპიდან მოედინებოდა. ოჯახები გერმანიიდან, ესპანეთიდან, იტალიიდან, ბელგიიდან, დანიიდან, საფრანგეთიდან ცამოდიოდნენ და სახლდებოდნენ ცენტრალურ და წყნარი ოკეანის რეგიონში. შედეგად, ჩრდილოეთ ნიკარაგუის ქალაქებში ესტელში, ხინოტეგასა და მატაგალპაში სახლობენ მეოთხე თაობის გერმანელები. მათ დაასრეს გაზეტები, ბანკები და სასტუმროები, ასევე მისდევდნენ სამეურნეო ბიზნესს, მოჰყავდათ ყავა და შაქარი.

დღესდღეობით ნიკარაგუის ცენტრალურ რეგიონში არსებობენ მცირე სირიული, სომხური, პალესტინური, ებრაული და ლიბანური სათვისტომოები, რომელთა საერთო რაოდენობა 30, 000 აღწევს. ასევე გვხვდებიან აღმოსავლეთ აზიიდან ჩამოსული ტაივანური, ჩინური და იაპონური მოსახლეობა. ნიკარაგუაში მცხოვრებ ჩინელთა რაოდენობა 12, 000 შეადგენს.


==დემოგრაფიული მაჩვენებლები==
==დემოგრაფიული მაჩვენებლები==

05:29, 21 სექტემბერი 2009-ის ვერსია

ცხოვრება ნიკარაგუაში
ხელოვნება
კინო
სამზარეულო
კულტურა
დემოგრაფია
განათლება
დღესასწაულები
სამართალი
ლიტერატურა
მუსიკა
პოლიტიკა
რელიგია
ტურიზმი

მსოფლიოს ფაქტების წიგნის მიხედვით ნიკარაგუის მოსახლეობა არის 5,675,356. ნიკარაგუის მოსახლეობის უმეტესობა არიან თეთრკანიანები და მეტისები. ზუსტად 69% არის მეტისი და 17% თეთრკანიანები. თეთრკანიანები და მეტისები განფენილი არიან ქვეყნის დასავლეთ ტერიტორიაზე და ერთად აღებული ნიკარაგუის მოსახლეობის 86%-ს შეადგენენ, 4,8 მილიონს.

შავკანიანები და აფრო-ნიკარაგუელები ნიკარაგუის მოსახლეობის 9%- შეადგენენ. მათი განსახლების არეალი ქვეყნის მეჩხრად დასახლებული აღმოსავლეთ რეგიონია-კარიბის ზღვისპირეთი. შავკანიანების უმეტესობა ვესტ-ინდიური წარმოშობისაა და მათი წინაპრები იყვნენ იამაიკიდან მონებად ჩამოყვანილები, ბრიტანეთის პროტექტორატის დროს. ნიკარაგუას ჰყავს ყველაზე დიდი რაოდენობის აფრო-ლათინოსები მთელს ცენტრალურ ამერიკაში. ზემოთცამოთვლილ ეთნიკურ ჯგუფებს შორის ასევე ცხოვრობენ გარიფუნას ხალხი, რომელთაც აქვთ კარიბული, ანგოლური, კონგოური და ავარაკული წარმომავლობა. დარჩენილი 5% არიან ამერინდიელები-ნიკარაგუის ენდოგენური მოსახლეობის წმინდა სისხლის შთამომავლები. ნიკარაგუის კოლუმბიმდელი მოსახლეობის შთამომავლები ნიკარაგუის ტერიტორიაზე აერთიანებენ არაერთ ეთნოსს. დასავლეთ რეგიონში სახლობს ნიკარაოს ხალხი, რომლების კულტურულად ძალზედ ახლოს იყვნენ მაიას ტომებთან და რომელთა მიხედვითაც დაერქვა ნიკარაგუას დღევანდელი სახელი. ნიკარაგუის კარიბის ზღვის სანაპირო დასახლებული იყო ჩიბჩას ტომებით, რომლების ამ ტერიტორიწებზე გადმოსახლდნენ სამხრეთ ამერიკიდან, დღევანდელი კოლუმბიიდან და ვენესუელიდან. ეს ჯგუფი აერთიანებს შემდეგ ხალხებს: რამა, მოსკიტო, სუმო.

ნიკარაგუის ყველაზე მჭიდროდ დასახლებული ქალაქი არის მანაგუა 1.2 მილიონიანი მოსახლეობით (2005). 2004 წლის მონაცემებით 4,4 მილიონი ადამიანი ცხოვრობდა წყნარი ოკეანის სანაპიროზე, ქვეყნის ცენტრალურ და ჩრდილოეთ ნაწილში 2,7.


ნიკარაგუაში სააღრიცხვო სააგენტო არის ნიკარაგუის სტატისტიკისა და აღწერის ეროვნული ინსტიტუტი. მან თავისი პირველი აღრიცხვა ჩაატარა 1906 წელს ბოლო კი 2005 წელს.

დემოგრაფია

ეთნიკური ჯგუფები
ნიკარაგუელი ბიჭები
ჯგუფი რაოდენობა
მეტისები (69%) 3,915,995
თეთრკანიანები (17%) 964,810
შავკანიანები (9%) 510,782
ამერინდიელები (5%) 283,767
Source: CIA World Factbook (2007)

მეცხრამეტე საუკუნეში ენდოგენური მოსახლეობის რაიოენობა საკმაოდ დიდი იყო, თუმცა ისინი მეტისების უმრავლესობაში შეეთქვიფნენ. მე-19 საუკუნის განმავლობაში ნიკარაგუამ განიცადა ევროპელ ემიგრანტთა ტალღა განსაკუთრებით ქვეყნის ჩრდილოეთ ნაწილში მატაგალპაში, ესტელსა და ხინოტეგაში. ნიკარაგუის მოსახლეობის უმეტესობა ცხოვრობს დასავლეთ ნაწილში მანაგუის, ლეონისა და გრანადის მუნიციპალიტეტებში.

ეთნიკური ჯგუფები

ნიკარაგუელი ქალები კონცერტზე, მანაგუა
ინგლისურად მოსაუბრე კრეოლი ბლუეფილდსიდან
აფრო-ნიკარაგუელი

ნიკარაგუის მოსახლეობის უმეტესობას შეადგენენ მეტისები და თეთრკანიანები. 69% არის მეტისები, რომლებიც ნარევია ესპანელი კონკისტადორებისა და ენდოგენური მოსახლეობისა. თეთრკანიანთა პროცენტობრივი მაჩვენებელი 17% უტოლდება. მას შეადგენენ გერმანელების, იტალიელების, ესპანელებისა და პორტუგალიელი ემიგრანტების შთამომავლები.

ნიკარაგაუის მოსახლეობის 9% არის შავკანიანები, რომელთაც აფრო-ნიკარაგუელებსაც უწოდებენ. მათი განსახლების არეალი, ძირითადად ქვეყნის მეჩხრად დასახლებული აღმოსავლეთი, კარიბის ზღვისპირეთი, რეგიონი არის. შავკანიანი ნიკარაგუელები ანტილიური წარმომავლობის არიან. ნიკარაგუას აქვს აფრო ლათინოამერიკული მოსახლეობის უდიდესი პროცენტობრივი შემადგენლობა მთალს ცენტრალურ ამერიკაში. გარდა ამისა ნიაკრაგუაში სახლობენ გარიფუნის ხალხი და კონგოური, ანგოლური და ავარაკული წარმომავლობის ხალხი.

დარჩენილ 5% პროცენტს შეადგენს ენდოგენური მოსახლეობის ის ნაწილი, რომელიც არ შეეთქვიფა ნიაკრაგუაში მოსულ კოლონისტებს და მეტნაკლებად შეინარჩუნა თვითმყოფადოება. კოლუმბიმდელი ეპოქის მოსახლეობას შეადგენს არაერთი ინდური ეთნიკური ჯგუფი. ნიკარაგუის დასავლეთ ნაწილში ცხოვრობს ნიკარაოს ხალხი, რომელთა მიხედვითაც მთელს ნიკარაგუას დაერქვა სახელი. ნიკარაგუის კარიბის ზღვის სანაპიროზე ცხოვრობენ ჩიჩბას მონათესავე ჯგუფები, ძირითადად სამხრეთ ამერიკიდან გადმოსახლებულან. ესენი არიან მოსკიტოები, რამაები და სუმოები. საერთოდ, მეცხრამეტე საუკუნეში ენდოგენურ მოსახლეობას მნიშვნელოვანი ხვედრითი წილი ჰქონდათ ნიკარაგუის მოსახლობაში. დღესდღეობით კი მათი დიდი ნაწილი მეტისების უმრავლესობას შეეთქვიფა.


ენდოგენური მოსახლეობა

ენდოგენური მოსახლეობის მიკუთვნებულობა სხვადასხვა ეთნოსებისადმი (2005)
რამა 4,185 0.9% გარიფუნა 3,271 0.7%
სუმო 9,756 2.2% მოსკიტო 120.817 27.2%
ულვა 698 0.2% კრეოლი 19,890 4.5%
სუტიავა 19,949 4.5% ნიკარაო 11,113 2.5
ჩოროტეგა 46,002 10.4 მატაგალპა 15,240 3.4%

2005 წლის აღრიცხვის მონაცემებით 443,847 ადამიანი საკუთარ თავს ამერინდიელს უწოდებს. მათი რაოდენობის 50% სასოფლო დასახლებებში ცხოვრობს. 120,817 ადამიანი საკუთარ თავს მოსკიტოდ მიიჩნევს. ისინი საერთო ენდოგენური მოსახლეობის 27.2% შეადგენენ. 13,640 მაცხოვრებელი კითხვაზე, თუ რომელ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნებიან, პასუხობენ "სხვა". 47,473 კი დარწმუნებული არაა თუ რომელ ენდოგენურ ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნება. 19,460 ადამიანი კი, რომელიც ენდოგენური მოსახლეობის 15.1%-ს შეესაბამება, არ პასუხობს შეკითხვაზე.

იმიგრაცია

ნიკარაგუა თითქმის ყოველთვის განიცდიდა იმიგრანტთა მოწოლას. თუმცა იმიგრანტების რაოდენობას ნიკარაგუის მუდმივ მაცხოვრებლებთან შეფარდებით 1%-ს არ ასცილებია 1995 წლამდე. მხოლოდ 2005 წელს ჩამოსულთა რაოდენობამ 1.2%-ს მიაღწია.

დოიჩე კლუბის დამაარსებლები ნიკარაგუაში

1800-იან წლებში ნიკარაგუამ განიცადა რამდენიმე ტალღა იმიგრაციისა, რომელიც ძირითადად ევროპიდან მოედინებოდა. ოჯახები გერმანიიდან, ესპანეთიდან, იტალიიდან, ბელგიიდან, დანიიდან, საფრანგეთიდან ცამოდიოდნენ და სახლდებოდნენ ცენტრალურ და წყნარი ოკეანის რეგიონში. შედეგად, ჩრდილოეთ ნიკარაგუის ქალაქებში ესტელში, ხინოტეგასა და მატაგალპაში სახლობენ მეოთხე თაობის გერმანელები. მათ დაასრეს გაზეტები, ბანკები და სასტუმროები, ასევე მისდევდნენ სამეურნეო ბიზნესს, მოჰყავდათ ყავა და შაქარი.

დღესდღეობით ნიკარაგუის ცენტრალურ რეგიონში არსებობენ მცირე სირიული, სომხური, პალესტინური, ებრაული და ლიბანური სათვისტომოები, რომელთა საერთო რაოდენობა 30, 000 აღწევს. ასევე გვხვდებიან აღმოსავლეთ აზიიდან ჩამოსული ტაივანური, ჩინური და იაპონური მოსახლეობა. ნიკარაგუაში მცხოვრებ ჩინელთა რაოდენობა 12, 000 შეადგენს.

დემოგრაფიული მაჩვენებლები

ასაკობრივი სტრუქტურა

  • 0-14 ასაკი: 33.8% (მამაკაცი 1,025,426/ქალი 988,148)
  • 15-64 ასაკი: 62.9% (მამაკაცი 1,734,153/ქალი 1,746,574)
  • 65-ზევით ასაკი: 3.3% (მამაკაცი 79,589/ქალი 101,466) (2009)

შობადობის კოეფიციენტი

24.9/1,000 (2005-2010)

სიკვდილიანობის მაჩვენებლები

4.7/1,000 (2005-2010)

მოსახლეობის ზრდის მაჩვენებლები

1.31% (2005-2010)

ეთნიკური ჯგუფები

მეტისი 69%, შავკანიანი 17%, თეთრკანიანი 9%, ამერინდიელი 5%

სქესობრივი შემადგენლობა

  • ახალშობილები: 1.05 მამაკაცი/ქალი
  • 15 წლამდე: 1.04 მამაკაცი/ქალი
  • 15-64 წლამდე: 1.00 მამაკაცი/ქალი
  • 64 და მაღალი წლოვანება: 0.78 მამაკაცი/ქალი

რელიგიები

კათოლიკეები 58.5%, ევანგელისტები 21.6%, მორევიანები 1.6%, იეღოვას მოწმეები 0.9%, სხვები 1.6%, არცერთი 15.7%, (2005).

ენები

ესპანური ენა (ოფიციალური) (შენიშვნა: ინგლისური და ენგოგენური ენები კარიბის ზღვის სანაპიროზე)

წიგნიერება

  • განსაზღვრა: 15 წლის ზემოთ წერა-კითხვა იციან
  • მოსახლეობის საერთო რაოდენობა: 67%
  • მამაკაცები: 67.2%
  • ქალები: 67.8% (2003)