ვიჟნერის შიფრი

ბლეზ დე ვიჟნერი

ვიჟნერის შიფრი არის შიფრაციის სისტემა შემუშავებული ფრანგი დიპლომატის ბლეზ დე ვიჟნერის მიერ (1523-1596) XVI საუკუნე.

ეს არის მრავალ-ალფაბეტური შენაცვლების ან უფრო სწორად "მრავალ-ალფაბეტური შიფრაციის" სისტემა. ეს ნიშნავს იმას რომ, ის საშუალებას გვაძლევს, შევცვალოთ ერთი ასო მეორეთი, რომელიც ყოველთვის ერთი და იგივე არაა, ცეზარის კოდის და ROT13-ისგან განსხვავებით, რო;ელიც იყენებს შენაცვლების ერთი და იმავე ასოს. ამიტომ ვიჟნერის შიფრაციის სისტემა უფრო "საიმედოა" ვიდრე ეს ორი შიფრაციის სისტემა.

შიფრაციის პრინციპი

შიფრაციას შემოაქვს ცნება სიტყვა-გასაღები. გასაღები ძირითადად გვევლინება ერთი სიტყვის ან ფრაზის სახით. ჩვენი დაშიფრისთვის ყოველ ნიშანზე ვიყენებთ სიტყვის გასაღებს, რომ შესრულდეს შენაცვლება. ცხადია, რაც უფრო გრძელი და მრავალფეროვანია სიტყვა გასაღები მით უკეთესად არის დაშიფრული ტექსტი და უკეთესად დაცული. საჭიროა ვიცოდეთ, რომ იყო დრო როცა ლიტერატურული ნაწარმოებების მთელი პასაჟები გამოიყენებოდა ყველაზე დიდი საიდუმლოებების დაშიფრისთვის. ორივე კორესპონდენტს, გამგწავნსაც და მიმღებსაც, ხელში მხოლოდ ერთი და იმავე წიგნის ეგზემპლიარი ეკავათ, რომ დარწმუნებულიყვნენ შეტყობინების სწორად გაგებაში.

ვიჟნერის ცხრილი

ვიჟნერის შიფრაციის აუცილებელი იარაღია : « ვიჟნერის ცხრილი »

ვიჟნერის ცხრილი.

დაუშიფრავი ტექსტი

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

გ ა მ ო ყ ე ნ ბ უ ლ ი ს ი ტ ყ ვ ა გ ა ს ა ღ ე ბ ი

A

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

დ ა შ ი ფ რ უ ლ ი ს ი ტ ყ ვ ე ბ ი

B

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

C

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

D

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

E

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

F

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

G

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

H

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

I

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

J

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

K

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

L

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

M

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

N

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

O

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

P

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

Q

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

R

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

S

S

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

T

T

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

U

U

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

V

V

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

W

W

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

X

X

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

Y

Y

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Z

Z

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

Q

R

S

T

U

V

W

X

Y

შიფრაცია

Pour chaque lettre en clair, on sélectionne la colonne correspondante et pour une lettre de la clé on sélectionne la ligne adéquate, puis au croisement de la ligne et de la colonne on trouve la lettre chiffrée. La lettre de la clé est à prendre dans l'ordre dans laquelle elle se présente et on répète la clé en boucle autant que nécessaire.

clé : MUSIQUE

texte : j'adore ecouter la radio toute la journee

Texte en clair :   j'adore ecouter la radio toute la journee
Clé répétée    :   M USIQU EMUSIQU EM USIQU EMUSI QU EMUSIQU
                   ^ ^^^
                   | ||Colonne O, ligne I: on obtient la lettre W.
                   | |Colonne D, ligne S: on obtient la lettre V.
                   | Colonne A, ligne U: on obtient la lettre U.
                   Colonne J, ligne M: on obtient la lettre V.

Le texte chiffré est alors :

V'UVWHY IOIMBUL PM LSLYI XAOLM BU NAOJVUY.

Si on veut déchiffrer ce texte, on regarde pour chaque lettre de la clé répétée la ligne correspondante, et on y cherche la lettre chiffrée. La première lettre de la colonne que l'on trouve ainsi est la lettre déchiffrée.

Texte chiffré  :   V'UVWHY IOIMBUL PM LSLYI XAOLM BU NAOJVUY
Clé répétée    :   M USIQU EMUSIQU EM USIQU EMUSI QU EMUSIQU
                   ^ ^^^
                   | ||Ligne I, on cherche W: on trouve la colonne O.
                   | |Ligne S, on cherche V: on trouve la colonne D.
                   | Ligne U, on cherche U: on trouve la colonne A.
                   Ligne M, on cherche V: on trouve la colonne J.

მათემატიკური პრინციპი

Mathématiquement, on considère que les lettres de l'alphabet sont numérotées de 0 à 25 (A=0, B=1 ...). La transformation lettre par lettre se formalise simplement par :

• Chiffré = (Texte + Clé) modulo 26

(Texte + Clé) modulo 26 correspond au « reste de la division entière de (Texte + Clé) par 26 », les ordinateurs le font très bien ! En fait il suffit d'effectuer l'addition des deux caractères puis de trouver le numéro correspondant à la lettre chiffrée, notre alphabet étant circulaire (après Z on a A), le modulo nous assure que notre résultat sera compris entre 0 et 25.

Remarquez que si l'on utilise la clé avec un texte rempli uniquement avec des A on retrouve assez facilement la clé

• « A » + LettreInconnue = LettreInconnue, soit du point de vue mathématique : 0 + x = x.

კრიპტო-ანალიზი

Des attaques de ce chiffre sont vraiment possibles notamment en connaissant le nombre de symboles comportant la clé, et en effectuant une analyse de fréquences. Pour déterminer la taille de la clé, on peut utiliser le test de Kasiski ou une technique basée sur l'indice de coïncidence.

ნახეთ აგრეთვე

• სიმეტრიული კრიპტოგრაფია

გარე ბმულები

• (ფრანგული) JavaScript et explications sur Vigenère
• (ფრანგული) Le chiffre de Vigenère
• (ფრანგული) Cryptanalyse de Vigenère
• (ფრანგული) Section sur le chiffre de Vigenère (TPE de Terminale S sur la cryptographie)
• (ფრანგული) Exemple en flash de l'utilisation du carré de Vigenère
• (ინგლისური) Table de Vigenère avec des couleurs, pour Word et OpenOffice
• (ფრანგული) un logiciel pour chiffrer, déchiffrer, et retrouver la clef d'un texte chiffré
• (ფრანგული) XVigenère (pour Mac OS X uniquement) : un logiciel pour chiffrer, déchiffrer, et retrouver la clef d'un texte chiffré
• (ინგლისური) Java Vigenere applet avec source code