ნიორი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
ოქროს ბოტი (განხილვა | წვლილი) |
No edit summary |
||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{ტაქსოდაფა |
{{ტაქსოდაფა |
||
| სახელი =ნიორი |
| სახელი = ნიორი |
||
| ფოტომონტაჟი = {{ფოტომონტაჟი |
|||
| სურათის ფაილი =Allium sativum Woodwill 1793.jpg |
|||
| photo1a = GreenGarlic.png |
|||
| სურათის წარწერა = |
|||
| photo1b = Allium sativum 5 2014-03-28.jpg |
|||
| photo2a = Garlic.jpg |
|||
| size = 270 |
|||
| color_border = none |
|||
}} |
|||
| სურათის აღწერა = |
| სურათის აღწერა = |
||
| სამეფო = მცენარეები |
| სამეფო = მცენარეები |
||
| განყოფილება =[[ფარულთესლოვნები]] |
| განყოფილება =[[ფარულთესლოვნები]] |
||
| კლასი =[[ერთლებნიანები]] |
| კლასი = [[ერთლებნიანები]] |
||
| რიგი =[[ |
| რიგი = [[სატაცურისნაირნი]] |
||
| ოჯახი =[[ |
| ოჯახი = [[ამარილისისებრნი]] |
||
| გვარი = |
| გვარი = [[ხახვი]] |
||
| სახეობა ='''ნიორი''' |
| სახეობა ='''ნიორი''' |
||
| ლათ =Allium sativum |
| ლათ = {{Btname|Allium sativum|[[L.]], 1753}} |
||
| ვიკისახეობები =Allium sativum |
| ვიკისახეობები =Allium sativum |
||
| commons = Allium sativum |
| commons = Allium sativum |
||
| grin = 2368 |
|||
| რანგი = სახეობა |
|||
}} |
}} |
||
'''ნიორი''' ({{lang-la|Allium sativum}}) — [[ერთწლოვანი მცენარეები|ერთწლოვანი]] [[ბოლქვიანი მცენარეები|ბოლქვიანი მცენარე]] [[შროშანისებრნი|შროშანისებრთა]] ოჯახისა. ველურად გვხვდება შუა აზიის მთებში, სამხრეთ ყაზახეთში, კავკასიაში. აქვს მუქი მწვანე, ვიწრო და ლანცეტისებრი ფოთოლი. ბოლქვი 2-50-მდე კბილისაგან შედგება. კბილი დაფარულია თხელი აპკით, ხოლო მთლიანად ბოლქვი — 2-8 მბზინავი აპკით ან ქერქლით. ნიორის ზოგი ჯიში ივითარებს 60-150 სმ სიმაღლის საყვავილე ყლორტს, ყვავილში 60-450-მდე პატარა საჰაერო ბოლქვაკია. |
'''ნიორი''' ({{lang-la|Allium sativum}}) — [[ერთწლოვანი მცენარეები|ერთწლოვანი]] [[ბოლქვიანი მცენარეები|ბოლქვიანი მცენარე]] [[შროშანისებრნი|შროშანისებრთა]] ოჯახისა. ველურად გვხვდება შუა აზიის მთებში, სამხრეთ ყაზახეთში, კავკასიაში. აქვს მუქი მწვანე, ვიწრო და ლანცეტისებრი ფოთოლი. ბოლქვი 2-50-მდე კბილისაგან შედგება. კბილი დაფარულია თხელი აპკით, ხოლო მთლიანად ბოლქვი — 2-8 მბზინავი აპკით ან ქერქლით. ნიორის ზოგი ჯიში ივითარებს 60-150 სმ სიმაღლის საყვავილე ყლორტს, ყვავილში 60-450-მდე პატარა საჰაერო ბოლქვაკია. |
||
11:32, 11 მარტი 2021-ის ვერსია
| ნიორი | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||||||
| Allium sativum L., 1753 | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
ნიორი (ლათ. Allium sativum) — ერთწლოვანი ბოლქვიანი მცენარე შროშანისებრთა ოჯახისა. ველურად გვხვდება შუა აზიის მთებში, სამხრეთ ყაზახეთში, კავკასიაში. აქვს მუქი მწვანე, ვიწრო და ლანცეტისებრი ფოთოლი. ბოლქვი 2-50-მდე კბილისაგან შედგება. კბილი დაფარულია თხელი აპკით, ხოლო მთლიანად ბოლქვი — 2-8 მბზინავი აპკით ან ქერქლით. ნიორის ზოგი ჯიში ივითარებს 60-150 სმ სიმაღლის საყვავილე ყლორტს, ყვავილში 60-450-მდე პატარა საჰაერო ბოლქვაკია.
ნიორი თესლს არ იძლევა, მრავლდება კბილით და ბოლქვაკით. ბოლქვსა და მწვანე მასას იყენებენ საჭმელად, კულინარიასა და საკონსერვო მრეწველობაში. ნიორის კბილი შეიცავს 35-42% მშრალ ნივთიერებას, 6,0-7,9% ნედლ ცილას, 7,0-28,8 მგ C ვიტამინს, 0,5% რედუცირებულ შაქარს, 20-27% პოლისაქარიდებს და სხვა.
ნიორს სპეციფიკურ გემოსა და სუნს აძლევს ეთერზეთი (0,23-0,74%), რომელიც ფიტოციდს შეიცავს (ამიტომ მას იყენებენ ფარმაკოლოგიაში). საქართველოში ნიორის ჯიშია გორული, იმერული და იმერული 23.
ლიტერატურა
- რობაქიძე თ, ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 7, თბ., 1984. — გვ. 441.