დავით ართმელაძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
No edit summary
ხაზი 25: ხაზი 25:


==ბიოგრაფია==
==ბიოგრაფია==
დავით ართმელაძე დაიბადა [[1865]] წელს, [[ქვიანი|სოფელ ქვიანში]], გურული თავადის, ადამ ართმელაძის ოჯახში. დაწყებითი განათლება მიიღო [[ოზურგეთი|ოზურგეთში]]. ართმელაძემ სამხედრო სამსახური დაიწყო [[1885]] წლის [[7 ნოემბერი|7 ნოემბერს]]. დაამთავრა [[ტფილისი]]ს ქვეით იუნკერთა სასწავლებელი (პირველი თანრიგით), რის შემდეგაც გაიგზავნა [[ელიზავეტპოლი]]ს 156-ე ქვეით პოლკში. 1888 წლის 1 სექტემბერს მიიღო პოდპორუჩიკის წოდება,<ref>{{cite book|author= Николай II. |url= http://dlib.rsl.ru/viewer/01008265193#?page=188 |title= Пехотных полков // Из капитанов в подполковники // Июня 11 дня 1915 года, приказ|year= 1915}}</ref> ხოლო [[1892]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] გახდა პორუჩიკი; [[1900]] წლის [[6 მაისი]] — შტაბის კაპიტანი; [[1901]] წლის [[6 მაისი]] — კაპიტანი; [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს წინ პოდპოლკოვნიკია. გადაყვანილ იქნა 23-ე [[თურქესტანი]]ს ქვეით პოლკში ბატალიონის მეთაურად. 1908 წელს მან იქორწინა სოფიო წულუკიძეზე, რომელთანაც [[1909]] წელს ეყოლა ქალიშვილი ნინა, ხოლო [[1911]] წელს — ვაჟი ილია (შემდგომში საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს მუდმივი წარმომადგენელი სსრკ მინისტრთა საბჭოში).
დავით ართმელაძე დაიბადა [[1865]] წელს, [[ქვიანი|სოფელ ქვიანში]], გურული თავადის, ადამ ართმელაძის ოჯახში. დაწყებითი განათლება მიიღო ოზურგეთის საქალაქო სკოლაში. ართმელაძემ სამხედრო სამსახური დაიწყო [[1885]] წლის [[7 ნოემბერი|7 ნოემბერს]]. დაამთავრა [[ტფილისი]]ს ქვეით იუნკერთა სასწავლებელი (პირველი თანრიგით), რის შემდეგაც გაიგზავნა [[ელიზავეტპოლი]]ს 156-ე ქვეით პოლკში. 1888 წლის 1 სექტემბერს მიიღო პოდპორუჩიკის წოდება,<ref>{{cite book|author= Николай II. |url= http://dlib.rsl.ru/viewer/01008265193#?page=188 |title= Пехотных полков // Из капитанов в подполковники // Июня 11 дня 1915 года, приказ|year= 1915}}</ref> ხოლო [[1892]] წლის [[1 სექტემბერი|1 სექტემბერს]] გახდა პორუჩიკი; [[1900]] წლის [[6 მაისი]] — შტაბის კაპიტანი; [[1901]] წლის [[6 მაისი]] — კაპიტანი; 1908 წელს მან იქორწინა სოფიო წულუკიძეზე, რომელთანაც [[1909]] წელს ეყოლა ქალიშვილი ნინა, ხოლო [[1911]] წელს — ვაჟი ილია (შემდგომში საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს მუდმივი წარმომადგენელი სსრკ მინისტრთა საბჭოში).


[[1915]] წლის [[19 ივლისი|19 ივლისს]] ართმელაძეს მიენიჭა პოლკოვნიკობა.<ref>{{cite book|author= Николай II.|url= http://dlib.rsl.ru/viewer/01008496933#?page=401 |title= Стрелковых полков // Из подполковников в полковники // Мая 31 дня 1916 года, приказ|year=1916}}</ref> [[1917]] წლის იანვარში დაინიშნა მე-16 თურქესტანის პოლკის უფროსად. იმავე წლის ოქტომბერში 127-ე ქვეითი დივიზიის მეთაურად. 1917 წლის 10 ოქტომბერს მიენიჭა გენერალ-მაიორის წოდება და დათხოვნილი იქნა თადარიგში ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო.<ref name="RIA">{{cite web|url=http://www.grwar.ru/persons/persons.html?id=1385|title=დავით ადამოვიჩ ართმელიძე|publisher=პროექტი „რუსული არმია დიდ ომში“|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref>
[[პირველი მსოფლიო ომი]]ს წინ პოდპოლკოვნიკია. ომის დროს გადაყვანილ იქნა 23-ე თურქესტანის ქვეით პოლკში ბატალიონის მეთაურად. [[1915]] წლის [[19 ივლისი|19 ივლისს]] ართმელაძეს მიენიჭა პოლკოვნიკობა.<ref>{{cite book|author= Николай II.|url= http://dlib.rsl.ru/viewer/01008496933#?page=401 |title= Стрелковых полков // Из подполковников в полковники // Мая 31 дня 1916 года, приказ|year=1916}}</ref> [[1917]] წლის იანვარში დაინიშნა მე-16 თურქესტანის პოლკის უფროსად. იმავე წლის ოქტომბერში 127-ე ქვეითი დივიზიის მეთაურად. 1917 წლის 10 ოქტომბერს მიენიჭა გენერალ-მაიორის წოდება და დათხოვნილი იქნა თადარიგში ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო.<ref name="RIA">{{cite web|url=http://www.grwar.ru/persons/persons.html?id=1385|title=დავით ადამოვიჩ ართმელიძე|publisher=პროექტი „რუსული არმია დიდ ომში“|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref>


ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ ის აქტიურად ჩაება ქართული არმიის ფორმირებაში.<ref name="Gurianews">{{cite web|url=http://www.gurianews.com/article/istoria/37095|title=დავით ართმელაძე — დავიწყებული გმირი|publisher=Gurianews|date=28 მარტი, 2016|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref> [[1918]] წლიდან ქართულ არმიაშია. [[1920]]-[[1921]] წლებში სარდლობდა პირველ ბრიგადას, რომლის შტაბიც [[სოხუმი|სოხუმში]] იყო და იცავდა აფხაზეთის მიმართულებას. [[1921]] წლის თებერვალ-მარტში მეთაურობდა [[გაგრა|გაგრის]] მხრიდან შემოჭრილი მე-9 [[წითელი არმია|წითელი არმიის]] წინააღმდეგ მებრძოლთა შენაერთებს.<ref>{{cite book|url=https://gfsis.org/files/my-world/13/02.pdf|title=დიდი ქართველები - გენერალი გიორგი მაზნიაშვილი|page=17|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref> 1921 წლის მარტში ართმელაძე 1500 კაციანი მოხალისეთა ჯგუფით შეუერთდა [[გიორგი მაზნიაშვილი|გენერალ მაზნიშვილს]] და განდევნა თურქები [[ბათუმი]]დან.<ref name="Gurianews"/> გენერალი მაზნიაშვილი წერს, „მოველაპარაკე გენერლებს [[ვარდენ წულუკიძე|წულუკიძესა]] და ართმელაძეს და ციხის რაიონი გავყავი ორ მებრძოლ უბნად. ნაწილი ქალაქისა, ბარცხანა და კახაბერის ფორტები დავუქვემდებარე გენერალ წულუკიძეს, ხოლო ქალაქის მეორე ნაწილი, სტეფანოვკა და ანარიის ფორტები გენერალ ართმელაძეს“. როგორც თავად მაზნიაშვილი წერდა, ამ ბრძოლაში დაიღუპა მხოლოდ და მხოლოდ 84 ქართველი.<ref name="Gurianews"/>
ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ ის აქტიურად ჩაება ქართული არმიის ფორმირებაში.<ref name="Gurianews">{{cite web|url=http://www.gurianews.com/article/istoria/37095|title=დავით ართმელაძე — დავიწყებული გმირი|publisher=Gurianews|date=28 მარტი, 2016|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref> [[1918]] წლიდან ქართულ არმიაშია. [[1920]]-[[1921]] წლებში სარდლობდა პირველ ბრიგადას, რომლის შტაბიც [[სოხუმი|სოხუმში]] იყო და იცავდა აფხაზეთის მიმართულებას. [[1921]] წლის თებერვალ-მარტში მეთაურობდა [[გაგრა|გაგრის]] მხრიდან შემოჭრილი მე-9 [[წითელი არმია|წითელი არმიის]] წინააღმდეგ მებრძოლთა შენაერთებს.<ref>{{cite book|url=https://gfsis.org/files/my-world/13/02.pdf|title=დიდი ქართველები - გენერალი გიორგი მაზნიაშვილი|page=17|accessdate=3 მაისი, 2018}}</ref> 1921 წლის მარტში ართმელაძე 1500 კაციანი მოხალისეთა ჯგუფით შეუერთდა [[გიორგი მაზნიაშვილი|გენერალ მაზნიშვილს]] და განდევნა თურქები [[ბათუმი]]დან.<ref name="Gurianews"/> გენერალი მაზნიაშვილი წერს, „მოველაპარაკე გენერლებს [[ვარდენ წულუკიძე|წულუკიძესა]] და ართმელაძეს და ციხის რაიონი გავყავი ორ მებრძოლ უბნად. ნაწილი ქალაქისა, ბარცხანა და კახაბერის ფორტები დავუქვემდებარე გენერალ წულუკიძეს, ხოლო ქალაქის მეორე ნაწილი, სტეფანოვკა და ანარიის ფორტები გენერალ ართმელაძეს“. როგორც თავად მაზნიაშვილი წერდა, ამ ბრძოლაში დაიღუპა მხოლოდ და მხოლოდ 84 ქართველი.<ref name="Gurianews"/>


საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ, ართმელაძე და სხვა ქართველი გენერლები მონაწილეობდნენ საქართველოში წითელი არმიის ფორმირებასა და სამხედრო სასწავლებლის შექმნაში. ის ასევე ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას.<ref name="Gurianews"/>
საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ, ართმელაძე და სხვა ქართველი გენერლები მონაწილეობდნენ საქართველოში წითელი არმიის ფორმირებასა და სამხედრო სასწავლებლის შექმნაში. ის ასევე ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას.<ref name="Gurianews"/> დაკრძალულია სოფელ ქვიანის ეკლესიის სასაფლაოზე.


==ჯილდოები==
==ჯილდოები==
ხაზი 39: ხაზი 39:
* 1916 — საბრძოლო დიდების ხმლის
* 1916 — საბრძოლო დიდების ხმლის
* 1917 — წმინდა გიორგის მე-4 ხარისხის ორდენი
* 1917 — წმინდა გიორგის მე-4 ხარისხის ორდენი

==ლიტერატურა==
*{{წიგნი|ავტორი=გოგიტიძე, მ., ბეჟიტაშვილი, გ.|სათაური=„სამხედრო ფიცის ერთგულნი“|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/82972 |ISBN=978-9941-0-7386-1|ადგილი=თბილისი|წელი=2015|გვერდები=48-49}}


==რესურსები ინტერნეტში==
==რესურსები ინტერნეტში==
* [http://21-below.ge/article/istoria/37095 დავით ართმელაძის ბიოგრაფია]
* [http://www.grwar.ru/persons/persons.html?id=1385 დავით ართმელაძე] — პროექტი „რუსული არმია დიდ ომში
* [http://www.grwar.ru/persons/persons.html?id=1385 დავით ართმელაძე] — პროექტი „რუსული არმია დიდ ომში


10:42, 7 ნოემბერი 2020-ის ვერსია

დავით ართმელაძე
ეროვნება ქართველი
დაბადების თარიღი 1 თებერვალი, 1865
დაბადების ადგილი ქვიანი, რუსეთის იმპერია
გარდაცვალების თარიღი 1938[1]
კუთვნილება რუსეთის იმპერია,
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა
წოდება გენერალ-მაიორი
ბრძოლები/ომები პირველი მსოფლიო ომი
ჯილდოები წმინდა სტანისლავის მე-3 ხარისხის ორდენი, წმინდა ანას მე-3 ხარისხის ორდენი, წმინდა გიორგის მე-4 ხარისხის ორდენი, Order of Saint Stanislaus, 2nd class with swords და ოქროს ხმალი მამაცობისათვის

დავით ადამის ძე ართმელაძე (დ. 1 თებერვალი, 1865, ქვიანი, ოზურგეთის მაზრა — 1938) — ქართველი სამხედრო მოღვაწე, რუსეთის საიმპერატორო არმიის პოლკოვნიკი, რუსეთის რესპუბლიკის გენერალ-მაიორი, პირველი მსოფლიო ომის მონაწილე, ოთხი ორდენის კავალერი და საბრძოლო დიდების ხმლის მფლობელი. რევოლუციის შემდეგ მსახურობდა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის არმიაში.

ბიოგრაფია

დავით ართმელაძე დაიბადა 1865 წელს, სოფელ ქვიანში, გურული თავადის, ადამ ართმელაძის ოჯახში. დაწყებითი განათლება მიიღო ოზურგეთის საქალაქო სკოლაში. ართმელაძემ სამხედრო სამსახური დაიწყო 1885 წლის 7 ნოემბერს. დაამთავრა ტფილისის ქვეით იუნკერთა სასწავლებელი (პირველი თანრიგით), რის შემდეგაც გაიგზავნა ელიზავეტპოლის 156-ე ქვეით პოლკში. 1888 წლის 1 სექტემბერს მიიღო პოდპორუჩიკის წოდება,[2] ხოლო 1892 წლის 1 სექტემბერს გახდა პორუჩიკი; 1900 წლის 6 მაისი — შტაბის კაპიტანი; 1901 წლის 6 მაისი — კაპიტანი; 1908 წელს მან იქორწინა სოფიო წულუკიძეზე, რომელთანაც 1909 წელს ეყოლა ქალიშვილი ნინა, ხოლო 1911 წელს — ვაჟი ილია (შემდგომში საქართველოს სსრ მინისტრთა საბჭოს მუდმივი წარმომადგენელი სსრკ მინისტრთა საბჭოში).

პირველი მსოფლიო ომის წინ პოდპოლკოვნიკია. ომის დროს გადაყვანილ იქნა 23-ე თურქესტანის ქვეით პოლკში ბატალიონის მეთაურად. 1915 წლის 19 ივლისს ართმელაძეს მიენიჭა პოლკოვნიკობა.[3] 1917 წლის იანვარში დაინიშნა მე-16 თურქესტანის პოლკის უფროსად. იმავე წლის ოქტომბერში 127-ე ქვეითი დივიზიის მეთაურად. 1917 წლის 10 ოქტომბერს მიენიჭა გენერალ-მაიორის წოდება და დათხოვნილი იქნა თადარიგში ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო.[4]

ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ ის აქტიურად ჩაება ქართული არმიის ფორმირებაში.[5] 1918 წლიდან ქართულ არმიაშია. 1920-1921 წლებში სარდლობდა პირველ ბრიგადას, რომლის შტაბიც სოხუმში იყო და იცავდა აფხაზეთის მიმართულებას. 1921 წლის თებერვალ-მარტში მეთაურობდა გაგრის მხრიდან შემოჭრილი მე-9 წითელი არმიის წინააღმდეგ მებრძოლთა შენაერთებს.[6] 1921 წლის მარტში ართმელაძე 1500 კაციანი მოხალისეთა ჯგუფით შეუერთდა გენერალ მაზნიშვილს და განდევნა თურქები ბათუმიდან.[5] გენერალი მაზნიაშვილი წერს, „მოველაპარაკე გენერლებს წულუკიძესა და ართმელაძეს და ციხის რაიონი გავყავი ორ მებრძოლ უბნად. ნაწილი ქალაქისა, ბარცხანა და კახაბერის ფორტები დავუქვემდებარე გენერალ წულუკიძეს, ხოლო ქალაქის მეორე ნაწილი, სტეფანოვკა და ანარიის ფორტები გენერალ ართმელაძეს“. როგორც თავად მაზნიაშვილი წერდა, ამ ბრძოლაში დაიღუპა მხოლოდ და მხოლოდ 84 ქართველი.[5]

საბჭოთა ხელისუფლების დამყარების შემდეგ, ართმელაძე და სხვა ქართველი გენერლები მონაწილეობდნენ საქართველოში წითელი არმიის ფორმირებასა და სამხედრო სასწავლებლის შექმნაში. ის ასევე ეწეოდა პედაგოგიურ მოღვაწეობას.[5] დაკრძალულია სოფელ ქვიანის ეკლესიის სასაფლაოზე.

ჯილდოები

  • 1906 — წმინდა სტანისლავის მე-3 ხარისხის ორდენი
  • 1909 — წმინდა ანას მე-3 ხარისხის ორდენი
  • 1914 — წმინდა სტანისლავის მე-2 ხარისხის ორდენი
  • 1916 — საბრძოლო დიდების ხმლის
  • 1917 — წმინდა გიორგის მე-4 ხარისხის ორდენი

ლიტერატურა

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

  1. ↑ დავით ართმელაძე. Iverieli. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2018.
  2. ↑ Николай II. (1915). Пехотных полков // Из капитанов в подполковники // Июня 11 дня 1915 года, приказ. 
  3. ↑ Николай II. (1916). Стрелковых полков // Из подполковников в полковники // Мая 31 дня 1916 года, приказ. 
  4. ↑ დავით ადამოვიჩ ართმელიძე. პროექტი „რუსული არმია დიდ ომში“. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2018.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 დავით ართმელაძე — დავიწყებული გმირი. Gurianews (28 მარტი, 2016). ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2018.
  6. ↑ დიდი ქართველები - გენერალი გიორგი მაზნიაშვილი, გვ. 17. ციტირების თარიღი: 3 მაისი, 2018. 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დავით_ართმელაძე&oldid=4015959“-დან