დენის დავიდოვი

დენის დავიდოვი. მხატვარი ჯორჯ დოუ. ზამთრის სასახლის სამხედრო გალერეა, ს.-პეტერბურგი

დენის ვასილის ძე დავიდოვი (რუს. Дени́с Васи́льевич Давы́дов; დ. 16 ივლისი, 1784, მოსკოვი, — გ. 22 აპრილი, 1839, სოფ. ვერხნიაია-მაზა, ახლანდ. რადიშჩევის რაიონი, ულიანოვსკის ოლქი, რუსეთი) — რუსი სამხედრო მოღვაწე, მწერალი და პოეტი; გენერალ-ლეიტენანტი (1831).

დაიბადა ოფიცრის ოჯახში. 1801 წელს შევიდა სამხედრო სამსახურში. 1806-1812 წლებში იყო გენერალ პეტრე ბაგრატიონის ადიუტანტი და მასთან მონაწილეობდა ომებში საფრანგეთთან (1806-1807), შვედეთთან (1808-1809) და ოსმალეთთან (1806-1812). 1812 წელს რუსეთში ნაპოლეონის არმიის შეჭრის შემდეგ ბაგრატიონის მხარდაჭერით დავიდოვმა შექმნა ჰუსართა და კაზაკთა პარტიზანული რაზმები და აქტიურად მოქმედებდა ფრანგების ზურგში. ევროპაში კამპანიის (1813-1814) დროს მეთაურობდა ჰუსართა პოლკს, თავი გამოიჩინა ლაიფციგის ბრძოლაში (1813) და მიიღო გენერალ-მაიორის წოდება (1814). შემდგომი წლები ძირითადად ლიტერატურულ მოღვაწეობას დაუთმო. მეგობრობდა დეკაბრისტებთან. 1826-1827 წლებში სამხედრო სამსახურში იყო კავკასიაში, მონაწილეობდა სპარსეთთან ომში. 1830-1831 წლებში იბრძოდა პოლონელი აჯანყებულების წინააღმდეგ. 1832 წელს სამხედრო სამსახურიდან გადადგა.

ავტორია სამხედრო-ისტორიული და პარტიზანული მოქმედებების შესახებ თეორიული ნაშრომებისა (მ.შ. „პარტიზანული მოქმედების თეორიის გამოცდილება“, 1821). შექმნა ე. წ. „ჰუსარული ლირიკა“. აქვს მოგონებები ალექსანდრე სუვოროვზე, მიხეილ კუტუზოვზე, პეტრე ბაგრატიონზე და სხვა მოღვაწეებზე. საქართველოში ჩამოსვლის შთაბეჭდილებანი აღწერა ნაწარმოებში „მოგონება 1826 წელზე“ და ლექსში „ნახევრად სალდათი“.

ლიტერატურა

• რუსი მწერლები საქართველოს შესახებ, ტ. 1, თბ., 1949;
• Петров А. Давыдов, Денис Васильевич // Русский биографический словарь : в 25 томах. — СПб.—М., 1896—1918;

• ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 2, თბ., 2012. — გვ. 261.