ალუბალი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
 
ხაზი 11: ხაზი 11:
| გვარი = [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავი]]
| გვარი = [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავი]]
| სახეობა = '''ალუბალი'''
| სახეობა = '''ალუბალი'''
| ლათ =Prunus cerasus <br />Cerasus vulgaris <small>''(ძვ.)''</small>
| ლათ = {{Btname|Prunus cerasus|([[L.]] [[1753]])}}
| ვიკისახეობები =
| ვიკისახეობები =
| commons =
| commons =
| სექციის სახელი = სინონიმები
| სექციის ტექსტი = {{Collapsible list |{{Plainlist | style = margin-left: 1em; text-indent: -1em; |
* {{Btname|Cerasus acida|(Ehrh.) Borkh.}}
* {{Btname|Cerasus austera|(L.) Borkh.}}
* {{Btname|Cerasus austera|(L.) M.Roem.}}
* {{Btname|Cerasus collina|Lej. & Courtois}}
* {{Btname|Cerasus fruticosa|Pall.}}
* {{Btname|Cerasus vulgaris|Mill.}}
* {{Btname|Druparia cerasus|(L.) Clairv.}}
* {{Btname|Prunus acida|Ehrh.}}
* {{Btname|Prunus aestiva|Salisb.}}
* {{Btname|Prunus austera|(L.) Ehrh.}}
* {{Btname|Prunus caproniana|(L.) Gaudin}}
* {{Btname|Prunus recta|(Liegel) K.Koch}}
* {{Btname|Prunus semperflorens|Ehrh.}}
}}
}}
| grin = 29866
}}
}}
'''ალუბალი''' ({{lang-la|Prunus cerasus}}) — მერქნიანი მცენარე [[ვარდისებრნი|ვარდისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]ს [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავის]] [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარისა]]. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი [[ყვავილი|ყვავილები]], შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. [[ნაყოფი (მცენარე)|ნაყოფი]] წვნიანია, [[კურკიანა]].
'''ალუბალი''' ({{lang-la|Prunus cerasus}}) — მერქნიანი მცენარე [[ვარდისებრნი|ვარდისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]ს [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავის]] [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარისა]]. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი [[ყვავილი|ყვავილები]], შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. [[ნაყოფი (მცენარე)|ნაყოფი]] წვნიანია, [[კურკიანა]].
ხაზი 20: ხაზი 38:


ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ''ალუბლის მავნებლებია:'' [[ალუბლის ხერხია]], [[ალუბლის ხვატარი]], [[ალუბლის ბუზი]]. დაავადებებია: [[ნაყოფის სიდამპლე]], კლასტეროსპორიოზი, [[ვერტიცილიოზი]].
ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ''ალუბლის მავნებლებია:'' [[ალუბლის ხერხია]], [[ალუბლის ხვატარი]], [[ალუბლის ბუზი]]. დაავადებებია: [[ნაყოფის სიდამპლე]], კლასტეროსპორიოზი, [[ვერტიცილიოზი]].

== ლიტერატურა ==
== ლიტერატურა ==
{{ქსე|1|337|ერისთავი ე.}}
{{ქსე|1|337|ერისთავი ე.}}

უკანასკნელი რედაქცია 09:18, 14 მარტი 2020-ის მდგომარეობით

ალუბალი

მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები
განყოფილება:  ყვავილოვნები
კლასი:  ორლებნიანნი
რიგი:  ვარდისნაირნი
ოჯახი:  ვარდისებრნი
გვარი:  ქლიავი
სახეობა:  ალუბალი
ლათინური სახელი
Prunus cerasus (L. 1753)
სინონიმები
სია
    • Cerasus acida (Ehrh.) Borkh.
    • Cerasus austera (L.) Borkh.
    • Cerasus austera (L.) M.Roem.
    • Cerasus collina Lej. & Courtois
    • Cerasus fruticosa Pall.
    • Cerasus vulgaris Mill.
    • Druparia cerasus (L.) Clairv.
    • Prunus acida Ehrh.
    • Prunus aestiva Salisb.
    • Prunus austera (L.) Ehrh.
    • Prunus caproniana (L.) Gaudin
    • Prunus recta (Liegel) K.Koch
    • Prunus semperflorens Ehrh.

ალუბალი (ლათ. Prunus cerasus) — მერქნიანი მცენარე ვარდისებრთა ოჯახის ქლიავის გვარისა. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი ყვავილები, შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. ნაყოფი წვნიანია, კურკიანა.

ალუბალი ყინვაგამძლეა, ადრემსხმოიარე (მოსავსლა იძლევა დარგვიდან მესამე-მეოთხე წელს). ყოველწლიურად მაღალმოსავლიანი (დაახლოებით 10 ტ ჰა-ზე). ალუბლის ნაყოფი გემრიელია, შეიცავს 7,3-17,5% შაქარს, 0,8-2,4% მჯავას, 0,15-0,88% მთრიმლავ ნივთიერებას. იყენებენ ნედლად და გადამუშავებულს (მურაბა, ჯემი, კომპოტი, ნაყენი, საკონდიტრო ნაწარმი). ალუბალი გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ბევრ ქვეყანაში. საქართველოში გვხვდება ზღვის დონიდან 1600 მ-მდე. ველური ფორმები არ გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ ალუბალი წარმოიშვა ბლისა და ქონდარა ბალამწარას ბუნებრივი შეჯვარებით. კულტურის ფორმებში განასხვავებენ 2 ჯგუფს — ბუჩქოვანსა და ხისებრს. ბუჩქოვანთა ნაყოფი მუქი ფერისაა, თითქმის შავი (ასეთ ნაყოფს მორელი ანუ გრიოტი ეწოდება). ცნობილია მათი გავრცელებული ჯიშები — ვლადიმირისა, ლიუბსკაია და სხვა. საქართველოში კულტივირებულია ესპანურა, ვლადიმირისა და ლიუბსკაია. დარაიონებულია — ქართული ალუბალი და პოდბელსკი.

ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ალუბლის მავნებლებია: ალუბლის ხერხია, ალუბლის ხვატარი, ალუბლის ბუზი. დაავადებებია: ნაყოფის სიდამპლე, კლასტეროსპორიოზი, ვერტიცილიოზი.

ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]