ალუბალი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 11: | ხაზი 11: | ||
| გვარი = [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავი]] |
| გვარი = [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავი]] |
||
| სახეობა = '''ალუბალი''' |
| სახეობა = '''ალუბალი''' |
||
| ლათ =Prunus cerasus |
| ლათ = {{Btname|Prunus cerasus|([[L.]] [[1753]])}} |
||
| ვიკისახეობები = |
| ვიკისახეობები = |
||
| commons = |
| commons = |
||
| სექციის სახელი = სინონიმები |
|||
| სექციის ტექსტი = {{Collapsible list |{{Plainlist | style = margin-left: 1em; text-indent: -1em; | |
|||
* {{Btname|Cerasus acida|(Ehrh.) Borkh.}} |
|||
* {{Btname|Cerasus austera|(L.) Borkh.}} |
|||
* {{Btname|Cerasus austera|(L.) M.Roem.}} |
|||
* {{Btname|Cerasus collina|Lej. & Courtois}} |
|||
* {{Btname|Cerasus fruticosa|Pall.}} |
|||
* {{Btname|Cerasus vulgaris|Mill.}} |
|||
* {{Btname|Druparia cerasus|(L.) Clairv.}} |
|||
* {{Btname|Prunus acida|Ehrh.}} |
|||
* {{Btname|Prunus aestiva|Salisb.}} |
|||
* {{Btname|Prunus austera|(L.) Ehrh.}} |
|||
* {{Btname|Prunus caproniana|(L.) Gaudin}} |
|||
* {{Btname|Prunus recta|(Liegel) K.Koch}} |
|||
* {{Btname|Prunus semperflorens|Ehrh.}} |
|||
}} |
|||
}} |
|||
| grin = 29866 |
|||
}} |
}} |
||
'''ალუბალი''' ({{lang-la|Prunus cerasus}}) — მერქნიანი მცენარე [[ვარდისებრნი|ვარდისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]ს [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავის]] [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარისა]]. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი [[ყვავილი|ყვავილები]], შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. [[ნაყოფი (მცენარე)|ნაყოფი]] წვნიანია, [[კურკიანა]]. |
'''ალუბალი''' ({{lang-la|Prunus cerasus}}) — მერქნიანი მცენარე [[ვარდისებრნი|ვარდისებრთა]] [[ოჯახი (ბიოლოგია)|ოჯახი]]ს [[ქლიავი (გვარი)|ქლიავის]] [[გვარი (ბიოლოგია)|გვარისა]]. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი [[ყვავილი|ყვავილები]], შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. [[ნაყოფი (მცენარე)|ნაყოფი]] წვნიანია, [[კურკიანა]]. |
||
ხაზი 20: | ხაზი 38: | ||
ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ''ალუბლის მავნებლებია:'' [[ალუბლის ხერხია]], [[ალუბლის ხვატარი]], [[ალუბლის ბუზი]]. დაავადებებია: [[ნაყოფის სიდამპლე]], კლასტეროსპორიოზი, [[ვერტიცილიოზი]]. |
ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ''ალუბლის მავნებლებია:'' [[ალუბლის ხერხია]], [[ალუბლის ხვატარი]], [[ალუბლის ბუზი]]. დაავადებებია: [[ნაყოფის სიდამპლე]], კლასტეროსპორიოზი, [[ვერტიცილიოზი]]. |
||
== ლიტერატურა == |
== ლიტერატურა == |
||
{{ქსე|1|337|ერისთავი ე.}} |
{{ქსე|1|337|ერისთავი ე.}} |
უკანასკნელი რედაქცია 09:18, 14 მარტი 2020-ის მდგომარეობით
ალუბალი | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
ლათინური სახელი | ||||||||||||||||
Prunus cerasus (L. 1753) | ||||||||||||||||
სინონიმები | ||||||||||||||||
სია
| ||||||||||||||||
|
ალუბალი (ლათ. Prunus cerasus) — მერქნიანი მცენარე ვარდისებრთა ოჯახის ქლიავის გვარისა. აქვს მორიგეობით განლაგებული ფოთლები, თეთრი ან ვარდისფერი ყვავილები, შეკრებილი ქოლგა ყვავილედებად. ნაყოფი წვნიანია, კურკიანა.
ალუბალი ყინვაგამძლეა, ადრემსხმოიარე (მოსავსლა იძლევა დარგვიდან მესამე-მეოთხე წელს). ყოველწლიურად მაღალმოსავლიანი (დაახლოებით 10 ტ ჰა-ზე). ალუბლის ნაყოფი გემრიელია, შეიცავს 7,3-17,5% შაქარს, 0,8-2,4% მჯავას, 0,15-0,88% მთრიმლავ ნივთიერებას. იყენებენ ნედლად და გადამუშავებულს (მურაბა, ჯემი, კომპოტი, ნაყენი, საკონდიტრო ნაწარმი). ალუბალი გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ბევრ ქვეყანაში. საქართველოში გვხვდება ზღვის დონიდან 1600 მ-მდე. ველური ფორმები არ გვხვდება. ვარაუდობენ, რომ ალუბალი წარმოიშვა ბლისა და ქონდარა ბალამწარას ბუნებრივი შეჯვარებით. კულტურის ფორმებში განასხვავებენ 2 ჯგუფს — ბუჩქოვანსა და ხისებრს. ბუჩქოვანთა ნაყოფი მუქი ფერისაა, თითქმის შავი (ასეთ ნაყოფს მორელი ანუ გრიოტი ეწოდება). ცნობილია მათი გავრცელებული ჯიშები — ვლადიმირისა, ლიუბსკაია და სხვა. საქართველოში კულტივირებულია ესპანურა, ვლადიმირისა და ლიუბსკაია. დარაიონებულია — ქართული ალუბალი და პოდბელსკი.
ალუბალს ამრავლებენ თესლით, ფესვის ამონაყარითა და საძირეზე მყნობით. კარგად ხარობს ალუვიურ-კარბონატულსა და თიხნარ ნიადაგზე. ალუბლის მავნებლებია: ალუბლის ხერხია, ალუბლის ხვატარი, ალუბლის ბუზი. დაავადებებია: ნაყოფის სიდამპლე, კლასტეროსპორიოზი, ვერტიცილიოზი.
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ერისთავი ე., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 337.