ანანური (დუშეთის მუნიციპალიტეტი): განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 51: | ხაზი 51: | ||
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Ananuri |
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Ananuri |
||
}} |
}} |
||
'''ანანური'''<ref>{{სგსოლ|16|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარის]] [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ანანური, [[ავენისი]], [[ბანცურთკარი]], [[დგნალი]], [[ზოტიკიანთკარი]], [[თანდილაანთკარი]], [[კადოეთი]], [[პავლეური |
'''ანანური'''<ref>{{სგსოლ|16|სსრ}}</ref> — [[სოფელი]] [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ]] [[საქართველო]]ში, [[მცხეთა-მთიანეთის მხარე|მცხეთა-მთიანეთის მხარის]] [[დუშეთის მუნიციპალიტეტი|დუშეთის მუნიციპალიტეტში]]. [[თემი]]ს ცენტრი (სოფლები: ანანური, [[ავენისი]], [[ბანცურთკარი]], [[დგნალი]], [[ზოტიკიანთკარი]], [[თანდილაანთკარი]], [[კადოეთი]], [[პავლეური]], [[ფხუნდავი]], [[შალიკიანთკარი]], [[ცივწყარო]], [[ციხისძირი (დუშეთის მუნიციპალიტეტი)|ციხისძირი]], [[ციხისსოფელი]], [[ჭივილაანები]]).<ref name="აღწერა 2014" /> მდებარეობს [[მდინარე]] [[არაგვი]]ს მარჯვენა ნაპირზე, [[საქართველოს სამხედრო გზა]]ზე. [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 900 [[მეტრი|მეტრზე]]. [[თბილისი]]დან დაშორებულია 66 [[კილომეტრი]]თ, [[დუშეთი]]დან კი 23 კილომეტრით. |
||
სოფელი ანანური ექვემდებარება [[საქართველოს საპატრიარქო]]ს [[წილკნისა და დუშეთის ეპარქია]]ს. |
სოფელი ანანური ექვემდებარება [[საქართველოს საპატრიარქო]]ს [[წილკნისა და დუშეთის ეპარქია]]ს. |
06:38, 13 იანვარი 2020-ის ვერსია
სოფელი | |
---|---|
ანანური | |
ანანური XIX საუკუნის მეორე ნახევარში | |
ქვეყანა | საქართველო |
მხარე | მცხეთა-მთიანეთის მხარე |
მუნიციპალიტეტი | დუშეთის მუნიციპალიტეტი |
თემი | ანანური |
კოორდინატები | 42°09′52″ ჩ. გ. 44°42′09″ ა. გ. / 42.16444° ჩ. გ. 44.70250° ა. გ. |
ცენტრის სიმაღლე | 900 მ |
ოფიციალური ენა | ქართული ენა |
მოსახლეობა | 336[1] კაცი (2014) |
ეროვნული შემადგენლობა | ქართველები (100 %) |
სასაათო სარტყელი | UTC+4 |
ანანური[2] — სოფელი აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის მხარის დუშეთის მუნიციპალიტეტში. თემის ცენტრი (სოფლები: ანანური, ავენისი, ბანცურთკარი, დგნალი, ზოტიკიანთკარი, თანდილაანთკარი, კადოეთი, პავლეური, ფხუნდავი, შალიკიანთკარი, ცივწყარო, ციხისძირი, ციხისსოფელი, ჭივილაანები).[1] მდებარეობს მდინარე არაგვის მარჯვენა ნაპირზე, საქართველოს სამხედრო გზაზე. ზღვის დონიდან 900 მეტრზე. თბილისიდან დაშორებულია 66 კილომეტრით, დუშეთიდან კი 23 კილომეტრით.
სოფელი ანანური ექვემდებარება საქართველოს საპატრიარქოს წილკნისა და დუშეთის ეპარქიას.
დემოგრაფია
2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 336 ადამიანი.
აღწერის წელი | მოსახლეობა | მამაკაცი | ქალი |
---|---|---|---|
2002[3] | 508 | 230 | 278 |
2014[1] | 336 | 170 | 166 |
ისტორია
ანანურს ხელსაყრელი გეოგრაფიული და სტრატეგიული მდებარეობა ჰქონდა. აქ თავს იყრიდა ჩრდილოეთიდან თერგისა და არაგვის ხეობებით, ხოლო სამხრეთიდან შიდა ქართლიდან მომავალი მთავარი გზები. სოფელი უძველესი დროიდან ყოფილა დასახლებული. არაგვის საერისთავოს შექმნის შემდეგ ანანური ამ საერისთავოში შედიოდა. აქ იყო არაგვის ერისთავთა მთავარი ციხე. საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლების შესუსტების პერიოდში (XVII-XVIII საუკუნეებში) არაგვის ერისთავებმა განსაკუთრებულ ძლიერებას მიაღწიეს. ამ პერიოდს განეკუთვნება ანანურის ციხის გამაგრება და გაძლიერებაც. 1743 წელს მეფე თეიმურაზ II-მ საერისთავო გააუქმა და ანანური მეფის ხელისუფლებას დაუქვემდებარა. 1786 წელს ანანური დაღესტნის ხანმა ომარმა ააოხრა. ამ დროს იგი მცირე „ქალაქი იყო“ და იქ 100 კომლი ცხოვრობდა.
სავაჭრო გზების გასაყარზე მდებარეობამ განაპირობა ანანურში ვაჭრობის განვითარება. აქ სამეფო საბაჟოც ყოფილა. განვითარებული იყო მეჭურჭლეობა, მაუდის წარმოება. XVIII საუკუნის მეორე ნახევარში აქ იყო სამეფო სამღებრო. 1802 წლის 6 აპრილს მიტროპოლიტი იოანე ანანურში შეეგება წმ. ნინოს ჯვარს, რომელიც ვახტანგ VI-ს ჰქონდა წაღებული რუსეთში და მეფე ალექსანდრე I-მა დაუბრუნა საქართველოს.
1803-1821 წლებში ანანური სამაზრო ცენტრი იყო. ცარიზმის კოლონიური პოლიტიკის მთელი სიმძიმე საქართველოს სამხედრო გზის პირას მცხოვრებ მოსახლეობას დააწვა. ერევანზე სალაშქროდ წამოსულმა გენერალმა ციციანოვმა 1804 წელს ჯარი ჩაუყენა მოსახლეობას და სტეფანწმინდა-ანანურის გზის მონაკვეთი იძულებით გაასუფთავებინა. შრომის მძიმე პირობების გამო 23 კაცი დაიღუპა, რასაც მოჰყვა მაზრის აჯანყება. 1812 წელს კახეთის გლეხთა აჯანყებას ანანურის გლეხობაც შეუერთდა, რის გამოც რუსმა კოლონიზატორებმა ანანური გადაწვეს.
1811 წლიდან ანანური შტატგარეშე ქალაქს წარმოადგენდა[4].
იხილეთ აგრეთვე
- ანანურის ბრძოლა
- ანანურის კვირიკეს მონასტერი
- ღვთისმშობლის ეკლესია (ანანური)
- ანანურის ციხე
- ანანურის წმინდა გიორგის ეკლესია
- თეთრიგზის არქეოლოგიური ძეგლები
ლიტერატურა
- თ. ჭყონია, საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა, ტ. 2, თბ., 2008. — გვ. 203.
სქოლიო
- ↑ 1.0 1.1 1.2 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 6 სექტემბერი 2016.
- ↑ , თბ.. — გვ. სსრ.
- ↑ საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები
- ↑ Кавказский календарь на 1845 годъ