გაბალის რაიონი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
| ხაზი 2: | ხაზი 2: | ||
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} |
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული}} |
||
'''გაბალის რაიონი''' ({{lang-az| Qəbələ rayonu}}, {{Lang-lez|Кьвепеле райун}}) — [[აზერბაიჯანის ადმინისტრაციული დაყოფა|აზერბაიჯანის ერთ-ერთი რაიონი]]. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ისტორიული ქალაქი გაბალა, რომელიც ძველ დროში იყო ცნობილი როგორც [[კავკასიის ალბანეთი|კავკასიის ალბანეთის]] დედაქალაქი. მისი სატელეფონო კოდია (+994) 24.<ref>{{cite web|title=Şəhərlərarası telefon kodları|url=http://www.aztelekom.org/index.php?id=61|website=Aztelekom MMC|publisher=Aztelekom İB|accessdate=19 August 2015}} {{az}}</ref> |
'''გაბალის რაიონი''' ({{lang-az| Qəbələ rayonu}}, {{Lang-lez|Кьвепеле райун}}) — [[აზერბაიჯანის ადმინისტრაციული დაყოფა|აზერბაიჯანის ერთ-ერთი რაიონი]]. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ისტორიული ქალაქი გაბალა, რომელიც ძველ დროში იყო ცნობილი როგორც [[კავკასიის ალბანეთი|კავკასიის ალბანეთის]] დედაქალაქი. მისი სატელეფონო კოდია (+994) 24.<ref>{{cite web|title=Şəhərlərarası telefon kodları|url=http://www.aztelekom.org/index.php?id=61|website=Aztelekom MMC|publisher=Aztelekom İB|accessdate=19 August 2015}} {{az}}</ref> |
||
რაინონში ცხოვრობს 93 770 ადამიანი, რომელთაგანაც 13 175 ცხოვრობს ქალაქის ცენტრ გაბალაში, ხოლი დანარჩენი 80 595 ცხოვრობს სოფლებში. მოსახლეობის სიმჭიდროვეა 60,49 ადამიანია კვადრატულ კილომეტრზე. საშუალო სასიცოცხლო ასაკი 70 წელია. გაბალის რაიონში 73 235 მკვიდრი [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანელია]], 16 020 არიან [[ლეზგები]], 4 640 [[უდიები]], 209 არის თურქი და 37 სხვა ეროვნების წარმომადგენელი.<ref name="pop">[http://www.qebele-ih.gov.az/?/az/content/242/ Population of Qabala rayon]</ref> |
|||
==ისტორია== |
==ისტორია== |
||
08:19, 14 ოქტომბერი 2019-ის ვერსია
{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}
| ადმინისტრაციული ერთეული | ||
|---|---|---|
|
გაბალის რაიონი აზერ. Qəbələ rayonu | ||
 | ||
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი | |
| ადმ. ცენტრი | ქაბალა | |
| კოორდინატები | 40°58′53″ ჩ. გ. 47°50′45″ ა. გ. / 40.98139° ჩ. გ. 47.84583° ა. გ. | |
| დაარსდა | 30 აგვისტო, 1930 | |
| ფართობი | 1548 კმ² | |
| მოსახლეობა | 106 660 (2019) | |
| სატელეფონო კოდი | 24 | |
| საფოსტო ინდექსი | 3600 | |
| საავტომობილო კოდი | 36 | |
| ოფიციალური საიტი | http://www.qebele-ih.gov.az | |
| ||
გაბალის რაიონი (აზერ. Qəbələ rayonu, ლეზ. Кьвепеле райун) — აზერბაიჯანის ერთ-ერთი რაიონი. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ისტორიული ქალაქი გაბალა, რომელიც ძველ დროში იყო ცნობილი როგორც კავკასიის ალბანეთის დედაქალაქი. მისი სატელეფონო კოდია (+994) 24.[1]
რაინონში ცხოვრობს 93 770 ადამიანი, რომელთაგანაც 13 175 ცხოვრობს ქალაქის ცენტრ გაბალაში, ხოლი დანარჩენი 80 595 ცხოვრობს სოფლებში. მოსახლეობის სიმჭიდროვეა 60,49 ადამიანია კვადრატულ კილომეტრზე. საშუალო სასიცოცხლო ასაკი 70 წელია. გაბალის რაიონში 73 235 მკვიდრი აზერბაიჯანელია, 16 020 არიან ლეზგები, 4 640 უდიები, 209 არის თურქი და 37 სხვა ეროვნების წარმომადგენელი.[2]
ისტორია
გაბალა უძველესი ქალაქია ქალაქი, რომელიც იყო კავკასიის ალბანეთის სახელმწიფოს დედაქალაქი. ძველი ქალაქის ნანგრევები მდებარეობს რაიონის დღევანდელი ცენტრიდან სამხრეთ-დასავლეთით 20 კილომეტრში. დიდი შენობების, ქალაქის კარიბჭეების, კოშკის კედლებისა და მატერიალური კულტურის ნიმუშების ნაშთები ამტკიცებს, რომ გაბალა იმ დროს ერთ-ერთი ყველაზე თვალსაჩინო ქალაქი იყო.
როდესაც რომის ჯარები თავს დაესხნენ ალბანეთს ძვ.წ 60-იან წლებში, მათ ვერ შეძლეს გაბალას დაპყრობა. სასანიანთა პერიოდში გაბალა იყო დიდი სავაჭრო ცენტრი. სიტუაცია იგივე დარჩა ისლამური სახალიფოს ხანაშიც. მიუხედავად იმისა, რომ ქალაქმა განიცადა ვარდნა მე –13 საუკუნეში მონღოლთა შემოსევის დროს, იგი მოგვიანებით აღადგინეს. გაბალამ მე–18 საუკუნის შუა ხანებში დაკარგა პოზიციები და მოსახლეობა თანდათანობით შემცირდა.
მე -18 საუკუნის შუა ხანებში ამ ტერიტორიაზე მცირე ფეოდალური სახელმწიფო დაარსდა. მოგვიანებით იგი შედიოდა შაქის სახანოს შემადგენლობაში და მას მართადნენ შაქის ხანები.
შაქის სახანოს დაცემის შემდეგ, ქუთქაშენის სასულთნო შეიტანეს შაქის პროვინციაში. ქუთქაშენის ოლქი შეიქმნა 1930 წელს. ამ რეგიონს სახელწოდებით გაბალა დაარქვეს 1991 წლის მარტში, საბჭოთა კავშირის დაცემის შემდეგ.[3].
ეკონომიკა
რეგიონალური ეკონომიკის ძირითადი სექტორი სოფლის მეურნეობას ეყრდნობა. რეგიონის სოფლის მეურნეობა ითვალისწინებს თამბაქოსა და აბრეშუმის ჭიების მოშენებას, ჩაის მოყვანას, ყვავილების დარგვას, ხილისა და მარცვლეულის მოყვანას, მეღვინეობასა და ცხვრის მოშენებას.[4] გაბალის რეგიონში 2015 წელს, ეკონომიკის სხვადასხვა სექტორებიდან შემოსული, წარმოების მთლიანი ღირებულება 203 517 მანეთს შეადგენდა, გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ინდუსტრიაში მთლიანი მთლიანი პროდუქტი გაიზარდა 130 ათასი მანეთით ან 0,5% -ით:
- სოფლის მეურნეობა გაიზარდა 3 244 მანეთით ან 5,6%,-ით
- მშენებლობა - 25 222 მანეთით ან 40,4%-ით,
- ტრანსპორტი - 246 ათასი მანეთით ან 7,3%,
- კომუნიკაცია - 13 ათასი მანეთით ან 1,2%,
- ვაჭრობა - 457 ათასი მანეთით ან 1,97%
ასევე 2016 წელს დასრულდა სამშენებლო და სამონტაჟო სამუშაოები სათხილამურო ცენტრში, რომელიც ზამთარშიც დ ზაფხულშიც ტურიზმის კომპლექსის ნაწილია.[5]
ლიტერატურა
- Sara Aşurbəyli. Şirvanşahlar dövləti. Avrasiya press, Bakı, 2006
რესურსები ინტერნეტში
სქოლიო
- ↑ Şəhərlərarası telefon kodları. Aztelekom İB. ციტირების თარიღი: 19 August 2015. (აზერბაიჯანული)
- ↑ Population of Qabala rayon
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Bakı, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, Abşeron, Ağdaş, Ağsu, Ağcabədi, Balakən, Bərdə, Beyləqan, Vartaşen, Quba, Qutqaşen, Daşkəsən, İmişli, Yevlax, Kəlbəcər, Kürdəmir, Gədəbəy, Goranboy, Laçın, Lerik, Lənkəran, Mirbəşir, Puşkin, Saatlı, Füzuli, Cəbrayıl və Şamxor rayonlarının, Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Şuşa rayonunun inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı az. e-qanun.az (1991). ციტირების თარიღი: 2015-06-18.
- ↑ Sheky-Zagatala Economic Region (2012). INTERNATIONAL GEOGRAPHER..
- ↑ Economy.