რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
|||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული |
{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ერთეული |
||
|ქართული სახელი |
|ქართული სახელი = რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე |
||
|მშობლიური სახელი |
|მშობლიური სახელი = <nowiki></nowiki> |
||
|სურათი=RLKSM-ka.svg |
|სურათი = RLKSM-ka.svg |
||
|მმართველის პოზიცია = სახელმწიფო რწმუნებული |
|მმართველის პოზიცია = სახელმწიფო რწმუნებული |
||
|მმართველი = [[არჩილ ჯაფარიძე]] |
|მმართველი = [[არჩილ ჯაფარიძე]] |
||
|მოსახლეობა |
|მოსახლეობა = {{კლება}} 32 089 (2014) |
||
|სიმჭიდროვე = 6, |
|სიმჭიდროვე = 6,48 |
||
}} |
}} |
||
'''რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე''' — მხარე დასავლეთ [[საქართველო]]ში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების [[რაჭა|რაჭის]], [[ლეჩხუმი]]ს და [[სვანეთი]]ს (ნაწილობრივ) ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-RL. რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები: |
'''რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე''' — მხარე დასავლეთ [[საქართველო]]ში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების [[რაჭა|რაჭის]], [[ლეჩხუმი]]ს და [[სვანეთი]]ს (ნაწილობრივ) ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-RL. რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები: |
||
== ადმინისტრაციული დაყოფა == |
== ადმინისტრაციული დაყოფა == |
||
ხაზი 28: | ხაზი 28: | ||
== ზოგადი ცნობები == |
== ზოგადი ცნობები == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* '''[[სოფელი]]''' — 251. |
* '''[[სოფელი]]''' — 251. |
||
== ადგილობრივი მმართველობა == |
== ადგილობრივი მმართველობა == |
||
⚫ | რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის რეგიონში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განახორციელებს [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს სახელმწიფო რწმუნებული. მისი ფუნქციებია უზრუნველყოს რეგიონში საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის კოორდინაცია, რესურსების მობილიზება, ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების პროგრამების შემუშავებისა და განხორციელების ორგანიზება, ინვესტიციების მოზიდვისა და რეფორმების განხორციელების ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებების დაცვა და სხვა. |
||
⚫ | მხარეში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი (საკრებულო) და აღმასრულებელი (გამგეობა) ორგანოების მიერ შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით. მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: მუნიციპალიტეტის გამგეობა — 4, სოფლის საკრებულოები — 56. საქართველოს იურისდიქცია არ ვრცელდება ონის რაიონის 2 საკრებულოზე (ყოფილი ჯავის რაიონის ნაწილი). |
||
⚫ | რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის რეგიონში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განახორციელებს [[საქართველოს პრეზიდენტი]]ს სახელმწიფო რწმუნებული. მისი ფუნქციებია უზრუნველყოს რეგიონში საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის კოორდინაცია, რესურსების მობილიზება, |
||
⚫ | მხარეში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი (საკრებულო) და აღმასრულებელი (გამგეობა) ორგანოების მიერ შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით. მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: |
||
მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე, დღემდე მუშაობდნენ: |
მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე, დღემდე მუშაობდნენ: |
||
ხაზი 49: | ხაზი 47: | ||
== მოსახლეობა == |
== მოსახლეობა == |
||
* მოსახლეობის რიცხოვნობა — |
* მოსახლეობის რიცხოვნობა — 32 089 კაცი |
||
** მათ შორის: ქალაქის — |
** მათ შორის: ქალაქის — 6023 კაცი; სოფლის — 26 066 კაცი; |
||
* მოსახლეობის სიმჭიდროვე — |
* მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 6,48 კვ.კმ-ზე; |
||
* მოსახლეობის მთლიანი რაოდენობიდან: |
|||
** დასაქმებულია ეკონომიკაში — 19 053 კაცი, |
|||
** უმუშევართა რიცხოვნობა — 4 797 კაცი; |
|||
მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა: |
მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა: |
||
* ქართველი — 99 |
* ქართველი — 99,7 %, |
||
* |
* რუსი — 0,1 %, |
||
* |
* ოსი — 0,1 %, |
||
⚫ | |||
* აზერბაიჯანელი — 0.1%, |
|||
* აფხაზი — 0.1%, |
|||
⚫ | |||
მოსახლეობის რიცხოვნობა მსხვილ დასახლებებში: |
მოსახლეობის რიცხოვნობა მსხვილ დასახლებებში: |
||
* ქ. [[ამბროლაური]] — |
* ქ. [[ამბროლაური]] — 2047 კაცი, |
||
* ქ. [[ცაგერი]] — |
* ქ. [[ცაგერი]] — 1320 კაცი, |
||
* ქ. [[ონი]] — |
* ქ. [[ონი]] — 2656 კაცი, |
||
* დაბა [[ლენტეხი]] — |
* დაბა [[ლენტეხი]] — 947 კაცი.<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-ethnic-loc2014.htm Ethnic composition of Georgia 2014]</ref> |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
! მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Georgia division]</ref> !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1959|1959 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1970|1970 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1979|1979 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1989|1989 წ. აღწ.]] !! 1991' !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წ. აღწ.]] !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წ. აღწ.]] !! 2016' !! 2017' !! 2018' |
! მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-division.htm Georgia division]</ref> !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1959|1959 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1970|1970 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1979|1979 წ. აღწ.]] !! [[მოსახლეობის სრულიად საკავშირო აღწერა 1989|1989 წ. აღწ.]] !! 1991' !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2002|2002 წ. აღწ.]] !! [[საქართველოს მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014|2014 წ. აღწ.]] !! 2016' !! 2017' !! 2018' |
||
|- |
|- |
||
| რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი || 90 |
| რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი || 90 405 || 79 979 || 69 834 || 57 776 || 55 700 || 50 969 || 32 089 || 31 500 || 30 800 || 30 200 |
||
|- |
|- |
||
| ამბროლაურის || 26 |
| ამბროლაურის || 26 667 || 24 128 || 20 916 || 17 065 || 16 800 || 16 079 || 11 186 || 11 100 || 10 800 || 10 700 |
||
|- |
|- |
||
| ლენტეხის || 14 |
| ლენტეხის || 14 692 || 13 479 || 12 963 || 11 227 || 9800 || 8991 || 4386 || 4400 || 4300 || 4200 |
||
|- |
|- |
||
| ონის || 21 |
| ონის || 21 784 || 19 016 || 15 493 || 12 318 || 12 400 || 9277 || 6130 || 6100 || 6000 || 5900 |
||
|- |
|- |
||
| ცაგერის || 27 |
| ცაგერის || 27 262 || 23 356 || 20 462 || 17 166 || 16 700 || 16 622 || 10 387 || 10 000 || 9700 || 9400 |
||
|} |
|} |
||
== ეკონომიკა == |
== ეკონომიკა == |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
* მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი: 107 121.5 ათ. ლარი |
* მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი: 107 121.5 ათ. ლარი |
||
აქედან: |
აქედან: |
||
* მრეწველობა — 12 999.5 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 12%; |
* მრეწველობა — 12 999.5 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 12 %; |
||
* მშენებლობა — 10 027 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 9%; |
* მშენებლობა — 10 027 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 9 %; |
||
* სოფლის მეურნეობა — 63 300 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 59%. |
* სოფლის მეურნეობა — 63 300 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 59 %. |
||
* მომსახურება (ვაჭრობა, განათლება, ტურიზმი, ჯანდაცვა, ტრანსპორტი |
* მომსახურება (ვაჭრობა, განათლება, ტურიზმი, ჯანდაცვა, ტრანსპორტი და სხვა) — 20 795 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 20 %. |
||
* ქვეყნის მთლიან შიდა პროდუქტში მხარის მთლიანი პროდუქტის ხვედრითი წილია 0.9%. |
* ქვეყნის მთლიან შიდა პროდუქტში მხარის მთლიანი პროდუქტის ხვედრითი წილია 0.9 %. |
||
* მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი მოსახლეობის ერთ სულზე გაანგარიშებით შეადგენს |
* მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი მოსახლეობის ერთ სულზე გაანგარიშებით შეადგენს 2207 ლარს.<ref>http://www.government.gov.ge/files/53_74_847928_racha-lechkhumi.pdf გვ. 17 </ref> |
||
== ღირსშესანიშნაობები == |
== ღირსშესანიშნაობები == |
||
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია: |
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია: |
||
ხაზი 106: | ხაზი 97: | ||
* [[ხოტევის ციხე]] |
* [[ხოტევის ციხე]] |
||
* [[მინდა ციხე]] |
* [[მინდა ციხე]] |
||
* [[მრავალძალი|მრავალძალის ეკლესია]] |
* [[მრავალძალი|მრავალძალის ეკლესია]] |
||
* [[კვარაციხე]] |
* [[კვარაციხე]] |
||
== ისტორია == |
== ისტორია == |
||
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში: |
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში: |
||
16:06, 30 აგვისტო 2019-ის ვერსია
ადმინისტრაციული ერთეული | ||
---|---|---|
რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე | ||
ქვეყანა | საქართველო | |
ადმ. ცენტრი | ამბროლაური | |
შიდა დაყოფა | ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი, ლენტეხის მუნიციპალიტეტი, ონის მუნიციპალიტეტი და ცაგერის მუნიციპალიტეტი | |
კოორდინატები | 42°38′00″ ჩ. გ. 43°08′00″ ა. გ. / 42.63333° ჩ. გ. 43.13333° ა. გ. | |
სახელმწიფო რწმუნებული | არჩილ ჯაფარიძე | |
დაარსდა | 1995 | |
ფართობი | 4690 კმ² | |
ოფიციალური ენა | ქართული ენა | |
მოსახლეობა | 32 089 (2014) კაცი | |
სიმჭიდროვე | 6,48 კაცი/კმ² | |
სასაათო სარტყელი | UTC+04:00 | |
ოფიციალური საიტი | http://rls.gov.ge/ | |
| ||
რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარე — მხარე დასავლეთ საქართველოში, მოიცავს ისტორიულ–გეოგრაფიული პროვინციების რაჭის, ლეჩხუმის და სვანეთის (ნაწილობრივ) ტერიტორიებს. რეგიონის საერთაშორისო კოდია: GE-RL. რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში შედის საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულები:
ადმინისტრაციული დაყოფა
რუკა | მუნიციპალიტეტები |
---|---|
ამბროლაურის მუნიციპალიტეტი | |
ლენტეხის მუნიციპალიტეტი | |
ონის მუნიციპალიტეტი | |
ცაგერის მუნიციპალიტეტი |
ზოგადი ცნობები
მხარის ფართობი შეადგენს 4954 კვ.კმ–ს, მოსახლეობა — 32 089 ადამიანს (2014), მოსახლეობის სიმჭიდროვე 1 კვ.კმ–ზე — 6,48 კაცს. მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ამბროლაური. მხარეში 256 დასახლებული პუნქტია, მათ შორის:
- ქალაქი — 3: ამბროლაური, ონი, ცაგერი;
- დაბა — 3: კვაისა, ლენტეხი, ხარისთვალა;
- სოფელი — 251.
ადგილობრივი მმართველობა
რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის რეგიონში აღმასრულებელ ხელისუფლებას განახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის სახელმწიფო რწმუნებული. მისი ფუნქციებია უზრუნველყოს რეგიონში საზოგადოებრივი წესრიგის დაცვის კოორდინაცია, რესურსების მობილიზება, ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების პროგრამების შემუშავებისა და განხორციელების ორგანიზება, ინვესტიციების მოზიდვისა და რეფორმების განხორციელების ხელშეწყობა, ადამიანის უფლებების დაცვა და სხვა.
მხარეში ადგილობრივი თვითმმართველობა ხორციელდება წარმომადგენლობითი (საკრებულო) და აღმასრულებელი (გამგეობა) ორგანოების მიერ შემდეგი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული ერთეულების მიხედვით. მხარის ადმინისტრაციული ერთეულებია: მუნიციპალიტეტის გამგეობა — 4, სოფლის საკრებულოები — 56. საქართველოს იურისდიქცია არ ვრცელდება ონის რაიონის 2 საკრებულოზე (ყოფილი ჯავის რაიონის ნაწილი).
მხარეში სახელმწიფო მმართველობას ახორციელებს საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული სახელმწიფო რწმუნებული. ამ თანამდებობაზე, დღემდე მუშაობდნენ:
- ოთარ სირაძე 2004-2008
- დავით გაგოშიძე 2008-2014
- პარმენ მარგველიძე 2014-2017
- არჩილ ჯაფარიძე 2017-დღემდე
მოსახლეობა
- მოსახლეობის რიცხოვნობა — 32 089 კაცი
- მათ შორის: ქალაქის — 6023 კაცი; სოფლის — 26 066 კაცი;
- მოსახლეობის სიმჭიდროვე — 6,48 კვ.კმ-ზე;
მოსახლეობის ეროვნული შემადგენლობა:
- ქართველი — 99,7 %,
- რუსი — 0,1 %,
- ოსი — 0,1 %,
- სხვა — 0,1 %.
მოსახლეობის რიცხოვნობა მსხვილ დასახლებებში:
- ქ. ამბროლაური — 2047 კაცი,
- ქ. ცაგერი — 1320 კაცი,
- ქ. ონი — 2656 კაცი,
- დაბა ლენტეხი — 947 კაცი.[1]
მხარე / რაიონი-მუნიციპალიტეტი[2] | 1959 წ. აღწ. | 1970 წ. აღწ. | 1979 წ. აღწ. | 1989 წ. აღწ. | 1991' | 2002 წ. აღწ. | 2014 წ. აღწ. | 2016' | 2017' | 2018' |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი | 90 405 | 79 979 | 69 834 | 57 776 | 55 700 | 50 969 | 32 089 | 31 500 | 30 800 | 30 200 |
ამბროლაურის | 26 667 | 24 128 | 20 916 | 17 065 | 16 800 | 16 079 | 11 186 | 11 100 | 10 800 | 10 700 |
ლენტეხის | 14 692 | 13 479 | 12 963 | 11 227 | 9800 | 8991 | 4386 | 4400 | 4300 | 4200 |
ონის | 21 784 | 19 016 | 15 493 | 12 318 | 12 400 | 9277 | 6130 | 6100 | 6000 | 5900 |
ცაგერის | 27 262 | 23 356 | 20 462 | 17 166 | 16 700 | 16 622 | 10 387 | 10 000 | 9700 | 9400 |
ეკონომიკა
მხარის უდიდესი ნაწილი მაღალმთიანია და ეკონომიკა ძირითადად სოფლის მეურნეობას ემყარება. რეგიონში განვითარებულია მემცენარეობა (ძირითადად მეკარტოფილეობა, მევენახეობა) და მეცხოველეობა.
- მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი: 107 121.5 ათ. ლარი
აქედან:
- მრეწველობა — 12 999.5 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 12 %;
- მშენებლობა — 10 027 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 9 %;
- სოფლის მეურნეობა — 63 300 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 59 %.
- მომსახურება (ვაჭრობა, განათლება, ტურიზმი, ჯანდაცვა, ტრანსპორტი და სხვა) — 20 795 ათ. ლარი, მთლიანი პროდუქტის 20 %.
- ქვეყნის მთლიან შიდა პროდუქტში მხარის მთლიანი პროდუქტის ხვედრითი წილია 0.9 %.
- მთლიანი რეგიონალური პროდუქტი მოსახლეობის ერთ სულზე გაანგარიშებით შეადგენს 2207 ლარს.[3]
ღირსშესანიშნაობები
მხარის ტერიტორიაზე მდებარეობს ბუნების, არქიტექტურისა და კულტურის მრავალი ძეგლი, მათ შორის უმნიშვნელოვანესია:
ისტორია
მხარის ადრინდელი ისტორია იხილეთ სტატიებში:
- რაჭა
- ლეჩხუმი
- სვანეთი
- რაჭის მაზრა
- რაჭის საერისთავო
- საქართველოს ისტორია
- ლეჩხუმის მაზრა
- რაჭველები
- ლეჩხუმელები
სქოლიო
|
|