ხორენიის ეკლესია: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 58: ხაზი 58:
'''ხორენიის ეკლესია''' — ქართული [[ხუროთმოძღვრება|ხუროთმოძღვრების]] ძეგლი [[ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი|ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის]] [[ხოსპიო|ხოსპიოს თემის]] სოფელ [[ხორენია|ხორენიაში]].
'''ხორენიის ეკლესია''' — ქართული [[ხუროთმოძღვრება|ხუროთმოძღვრების]] ძეგლი [[ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი|ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის]] [[ხოსპიო|ხოსპიოს თემის]] სოფელ [[ხორენია|ხორენიაში]].


ტაძარი აგებულია [[X საუკუნე|X საუკუნეში]], თუმცა შემდგომ რამდენჯერმეა განახლებულ-აღდგენილი. ნაგებობაზე ერთ დროს არსებული ექვსი წარწერიდან დღეს გარკვევით არცერთი არ იკითხება, თუმცა სხვადასხვა ავტორებთან გვხვდება ცნობები მათ შესახებ. ტაძრის რელიეფური შემკულობა სხვადასხვა პერიოდისაა — რელიეფურ სახეთა შორის განსაკუთრებით საინტერესოა ქტიტორთა ორი გამოსახულება, რომლებიც ერთმანეთისაგან მრავალმხრივ განსხვავდება.
ტაძარი აგებულია [[X საუკუნე|X საუკუნეში]], თუმცა შემდგომ რამდენჯერმეა განახლებულ-აღდგენილი. ნაგებობაზე ერთ დროს არსებული ექვსი წარწერიდან დღეს გარკვევით არცერთი არ იკითხება, თუმცა სხვადასხვა ავტორებთან გვხვდება ცნობები მათ შესახებ. ტაძრის რელიეფური შემკულობა სხვადასხვა პერიოდისაა — რელიეფურ სახეთა შორის განსაკუთრებით საინტერესოა [[ქტიტორი|ქტიტორთა]] ორი გამოსახულება, რომლებიც ერთმანეთისაგან მრავალმხრივ განსხვავდება.

ტაძრის ერთ-ერთი წარწერა ჯერ კიდევ [[ივანე როსტომაშვილი|ივანე როსტომაშვილსა]] და [[ექვთიმე თაყაიშვილი|ექვთიმე თაყაიშვილს]] მოჰყავთ:
<blockquote>"''ოდეს თათართა ყოველი ქუჱყანაჲ წაგუართო, მისგან დაუმთავრებელნი კარის ბჭენი და მე, ჩოგა გავათავენ. ვინცა ამას ნახვიდეთ მოგჳგონებდეთ. ოცდა ჩჳდმეტი ათასი თეთრი კათალიკოზისა და მეფისა ვახმარეთ''"</blockquote>.
აღსანიშნავია, რომ [[ნიკო ბერძენიშვილი|ნიკო ბერძენიშვილს]] ეს წარწერა [[1933]] წელსაც კი სახურავის ქვეშ დახვედრია.

ეკლესიის ფასადები მოპირკეთებულია მოწითალო ფერის [[ბაზალტი|ბაზალტით]], მოგვიანებით ჩართულია ნაცრისფერიც. ფასადები უხვად არის შემკული ბარელიეფებით. მოჩუქურთმებულ წნულში ჩასმულია ბოლნური ჯვარი. ფასადის ზედა მხარეზე ორი მამაკაცის გამოსახულებაა შუაში ხეზე შემოხვეული გველით. სარკმლის თავზე ორივე მხარეზე გეომეტრიული ფიგურებია. სხვადასხვა ფიგურებითაა შემკული სამხრეთის ფასადიც. სამწუხაროდ, ჩუქურთმებისა და [[ბარელიეფი|ბარელიეფების]] ფრაგმენტები ყორის ქვებში არის ჩართული. ეკლესიაზე მოგვიანო პერიოდში პატარა კარიბჭე მიუშენებიათ, რომელიც უკანასკნელ წლებში ორჯერ გაუდიდებიათ; ეკლესიის ეზოში დიდი რაოდენობით არის ძველი საფლავის ქვები.


ეკლესიას [[2006]] წლის, [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტის]] ბრძანებულების თანახმად, მიენიჭა [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის]] კატეგორია<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/99220 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 665, 2006 წლის 7 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ]</ref>.
ეკლესიას [[2006]] წლის, [[საქართველოს პრეზიდენტი|საქართველოს პრეზიდენტის]] ბრძანებულების თანახმად, მიენიჭა [[ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის კულტურის უძრავი ძეგლების სია|ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის]] კატეგორია<ref>[https://matsne.gov.ge/ka/document/view/99220 საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება № 665, 2006 წლის 7 ნოემბერი, ქ. თბილისი, კულტურის ზოგიერთი უძრავი ძეგლისათვის ეროვნული მნიშვნელობის კატეგორიის მინიჭების შესახებ]</ref>.

15:10, 6 აგვისტო 2019-ის ვერსია

ხორენია
ძირითადი ინფორმაცია
რელიგიური კუთვნილება საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის დროშა საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესია
პროვინცია სამცხე-ჯავახეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი ახალქალაქის მუნიციპალიტეტი
მემკვიდრეობითი ადგილმდებარეობა ახალქალაქისა და კუმურდოს ეპარქია
ხუროთმოძღვრების აღწერა
ხუროთმოძღვრული სტილი ბაზილიკური ეკლესია
თარიღდება X საუკუნე
დეტალები

ხორენიის ეკლესია — ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის ხოსპიოს თემის სოფელ ხორენიაში.

ტაძარი აგებულია X საუკუნეში, თუმცა შემდგომ რამდენჯერმეა განახლებულ-აღდგენილი. ნაგებობაზე ერთ დროს არსებული ექვსი წარწერიდან დღეს გარკვევით არცერთი არ იკითხება, თუმცა სხვადასხვა ავტორებთან გვხვდება ცნობები მათ შესახებ. ტაძრის რელიეფური შემკულობა სხვადასხვა პერიოდისაა — რელიეფურ სახეთა შორის განსაკუთრებით საინტერესოა ქტიტორთა ორი გამოსახულება, რომლებიც ერთმანეთისაგან მრავალმხრივ განსხვავდება.

ტაძრის ერთ-ერთი წარწერა ჯერ კიდევ ივანე როსტომაშვილსა და ექვთიმე თაყაიშვილს მოჰყავთ:

"ოდეს თათართა ყოველი ქუჱყანაჲ წაგუართო, მისგან დაუმთავრებელნი კარის ბჭენი და მე, ჩოგა გავათავენ. ვინცა ამას ნახვიდეთ მოგჳგონებდეთ. ოცდა ჩჳდმეტი ათასი თეთრი კათალიკოზისა და მეფისა ვახმარეთ"

.

აღსანიშნავია, რომ ნიკო ბერძენიშვილს ეს წარწერა 1933 წელსაც კი სახურავის ქვეშ დახვედრია.

ეკლესიის ფასადები მოპირკეთებულია მოწითალო ფერის ბაზალტით, მოგვიანებით ჩართულია ნაცრისფერიც. ფასადები უხვად არის შემკული ბარელიეფებით. მოჩუქურთმებულ წნულში ჩასმულია ბოლნური ჯვარი. ფასადის ზედა მხარეზე ორი მამაკაცის გამოსახულებაა შუაში ხეზე შემოხვეული გველით. სარკმლის თავზე ორივე მხარეზე გეომეტრიული ფიგურებია. სხვადასხვა ფიგურებითაა შემკული სამხრეთის ფასადიც. სამწუხაროდ, ჩუქურთმებისა და ბარელიეფების ფრაგმენტები ყორის ქვებში არის ჩართული. ეკლესიაზე მოგვიანო პერიოდში პატარა კარიბჭე მიუშენებიათ, რომელიც უკანასკნელ წლებში ორჯერ გაუდიდებიათ; ეკლესიის ეზოში დიდი რაოდენობით არის ძველი საფლავის ქვები.

ეკლესიას 2006 წლის, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების თანახმად, მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია[1].

იხილეთ აგრეთვე

ლიტერატურა

  • ბერძენიშვილი ნ., ჯავახეთის 1933 წლის ექსპედიციის დღიური, საქართველოს ისტორიის საკითხები I, თბ., 1964, გვ. 105-106.
  • ხარაძე კ. ჯავახეთის ხუროთმოძღვრული და ბუნების ძეგლები, სოფელი დიდი ხორენია, თბ; 2003. გვ. 52-53.
  • ცისკარიშვილი ვ. ჯავახეთის ეპიგრაფიკა როგორც საისტორიო წყარო, ხორენიას წარწერა, თბ., 1959, გვ. 60-61.

სქოლიო