უწყება

უწყება — სახელმწიფო ხელისუფლების ან ადგილობრივი თვითმართველობის ორგანო, რომელსაც მმართველობის ცალკეულ სფეროში ან წარმოების რომელიმე დარგში, საჯარო სამართლის საფუძველზე, მინიჭებული აქვს ერთიანი საჯარო ხელისუფლების განხორციელების უფლებები, ვალდებულებები და ძალმოსილება. ზემოხსენებულის აღმნიშვნელად სიტყვა „უწყება“ რუსეთის იმპერიის პერიოდში დამკვიდრდა, სიტყვა რუს. „Ведомство“ ანალოგიით.

რუსეთის იმპერიაში, დროებითი მთავრობის და საბჭოთა ხელსიფულების პირველ წლებში, უწყებას უწოდებდნენ სახელმწიფო ამოცანათა გარკვეულ სფეროს, რომელთა შესრულებაც დაკისრულებული ქონდა ამა თუ იმ სახელმწიფო დაწესებულებას (ადმინისტრაციულ ორგანოს). ხსენებული სფეროს მართვა და ანგარიშგება („უწყება“) წარმოადგენდა სახელმწიფო დაწესებულების პასუხისმგებლობას, რომელსაც გაანჩდა, როგორც წესი, განსაკუთრებული კომპეტენცია დაკისრებულ ამოცანათა გადასაწყვეტად. ამავე დროს, თვით ამ დაწესებულებასაც უწოდებდნენ უწყებას. მაგალითად, რუსეთის იმპერიის სამხედრო სამინისტროს ყოველდღიურ ცხოვრებაში „სამხედრო უწყებად“ იხსენიებდნენ, ხოლო საგარეო საქმეთა სამინისტროს — „საგარეო ურთიერთობების უწყება» და მსგავსად ამისა სხვათა სახელწოდებები. უწყება დაწესებულებათა ოფიციალურ დასახელებებშიც გამოიყენებოდა (1854—80 წწ საქველმოქმედო საქმიანობის სამმართველო დაწესებულება ოფიციალურად იწოდებოდა „იმპერატრიცა მარიას დაწესებულებათა უწყება]]).

В СССР термин «ведомство» («подведомственный орган») получил более утонченный смысл. Его стали использовать для обозначения государственного учреждения, не обладавшего самостоятельностью, созданного при каком-либо органе государственного управления. Примером советских центральных ведомств являются комиссии, комитеты, бюро, управления и иные учреждения при правительстве СССР («ведомства Союза ССР»). В советский период появилось устойчивое выражение «министерства и ведомства», где центральные ведомства противопоставлялись другим центральным управленческим органам — министерствам (бывш. наркоматам), государственным комитетам и государственным агентствам — которые в отличие от ведомств были самостоятельными, независимыми учреждениями. Ведомства также создавались и на более низких уровнях системы советских органов управления — в частности, при правительствах союзных и автономных республик Союза ССР, а также при исполкомах советов различного уровня. Подведомственные государственные органы не следует путать с подведомственными предприятиями и организациями; на казенном языке партийно-советской бюрократии, предприятия и организации не являлись, в отличие от советских ведомств, органами государственного управления.

В законодательстве Российской Федерации термин «ведомство» четко не определен. В первые годы после распада СССР, в правительственных документах ведомства продолжали упоминаться в том же смысле, что и в советское время. Анализ использования этого термина и его производных в тот период позволяет говорить о том, что несмотря на широкий диапазон интерпретации понятия «ведомство», его смысл согласовывался с прежним пониманием. Гораздо чаще в нормативных актах и правовой литературе постсоветского периода встречался не сам термин, а его производные — «ведомственный», «надведомственный», «межведомственный» — например, в словосочетаниях «ведомственный нормативный акт», «ведомственные органы управления», «ведомственный контроль», «ведомственный жилой фонд», «ведомственная принадлежность», «межведомственная комиссия» и т. д. В этих источниках вышеуказанные выражения использовались, как правило, применительно к учреждениям федеральных исполнительных органов.

იხილეთ აგრეთვე

• აღმასრულებელი ხელისუფლება
• მთავრობა
• სამინისტრო
• ადგილობრივი თვითმმართველობა

ლიტერატურა

„Ведомство“. Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона (რუსული). 86 т. (82 т. и 4 доп.). სანქტ-პეტერბურგი: სს ფ.ა.ბროკჰაუზი-ი.ა.ეფრონი. 1890—1907.

რესურსები ინტერნეტში

• სახელმწიფო უწყებები. სახელმწიფო ადმინისტრაციული ორგანოების ნუსხა და ინტერნეტ ბმულები. საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო.
• სახელმწიფო უწყება. საქართველოს საკანონმდებლო ტერმინთა ლექსიკონი. სპებ (2008).

სქოლიო

ეს არის სტატიის ან სექციის ესკიზი. თქვენ შეგიძლიათ შეავსოთ იგი.