ყულევი: განსხვავება გადახედვებს შორის

ყულევი
სოფელი
	ყულევი;
	; რედუტ-კალე 1840 წელს
ქვეყანა	საქართველო
მხარე	სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარე
მუნიციპალიტეტი	ხობის მუნიციპალიტეტი
კოორდინატები	42°16′18″ ჩ. გ. 41°40′29″ ა. გ. / 42.27167° ჩ. გ. 41.67472° ა. გ.
დაარსდა	1804
ადრეული სახელები	რედუტ-კალე
ცენტრის სიმაღლე	2 მ
მოსახლეობა	280 კაცი (2014)
ეროვნული შემადგენლობა	ქართველები 98%
სასაათო სარტყელი	UTC+4
სატელეფონო კოდი	+995
	ყულევი ვიკისაწყობში

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

17:48, 22 აპრილი 2018-ის ვერსია

ყულევი — სოფელი დასავლეთ საქართველოში, ხობის მუნიციპალიტეტში, ისტორიული ქალაქი რედუტ-კალე.

გეოგრაფია

მდებარეობს ოდიშის დაბლობზე, მდინარე ხობის შესართავთან, შავი ზღვის ნაპირას.ზღვის დონიდან 2 მეტრ სიმაღლეზე. ქალაქ ხობიდან დაშორებულია 18 კილომეტრით, ფოთიდან 15 კმ-ით.

ისტორია

ყულევის ტერიტორია დასახლებული იყო ძვ. წ. IV-III ათასწლეულებში. გამოვლენილია ორი ნამოსახლარი. ერთი მდინარე ხობის მარჯვენა მხარეს, ზღვის ნაპირას, და მეორე მისგან 300 მეტრზე, მდინარე ცივზე. მეორე ნამოსახლარის ზედა უგვიანესი ფენა ქალაქის ტიპის დასახლებადაა მიჩნეული.

1804 წელს ხობისწყლის შესართავში დაარსდა დასახლება სახელწოდებით რედიტ-კალე. მისი დაარსება უკავშირდება ამ ადგილებში რუსეთის ჯარის ნაწილები განლაგებას და რედუტი მოწყობას. რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი. განსაკუთრებით გაიზარდა რედუტ-კალის მნიშვნელობა 1821 წლიდან, როდესაც ამიერკავკასიაში შეღავათიანი სატრანზიტო სავაჭრო ტარიფი დაწესდა. ამ დროს მისი მოსახლეობა 400 ადამიანი იყო, ხოლო გარნიზონში 600-700 ჯარისკაცი იდგა. 1822 წელს რედუტ-კალეში ინგლისური საქონლის სავაჭრო დუქანი გახსნა იაკობ მარმა. ვაჭრების უმეტესობა იყო სომეხი და ბერძენი. 1846 წელს დასახლებამ სანავსადგურო ქალაქის სტატუსი მიიღო. ყირიმის ომის (1853-1856) დროს, 1854 წელს, რედუტ-კალე ჯერ ოსმალეთის ესკადრამ დაბომბა, შემდეგ რუსეთის ჯარებმა ააფეთქეს. პარიზის საზავო ხელშეკრულების (1856) თანახმად, 21 მარტს ოსმალებმა დათმეს რედუტ-კალე, მაგრამ ქალაქიდან გასვლისას გადაწვეს. ამის შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა.

დემოგრაფია

2014 წლის აღწერის მონაცემებით სოფელში ცხოვრობს 280 ადამიანი.

აღწერის წელი	მოსახლეობა	კაცი	ქალი
1864^[3]	385
2002^[2]	359	170	189
2014^[1]	280	145	135

იხილეთ აგრეთვე

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, თბ., 1986. — გვ. 662.
პაჭკორია მ., რედუტ-კალე ყულევი, თბ., 1968;

ბერაძე თ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 329.

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 7 ნოემბერი, 2016.
↑ ^2.0 ^2.1 საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II
↑ Кавказский календарь на 1865 год გვ. 305

[აღწერა_2014-1] 1.0 ^1.1 მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური (ნოემბერი 2014). ციტირების თარიღი: 7 ნოემბერი, 2016.

[აღწერა_2002-2] 2.0 ^2.1 საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის ძირითადი შედეგები, ტომი II

[3] Кавказский календарь на 1865 год გვ. 305

[1]

[2]

[3]

@@ ხაზი 44: / ხაზი 44: @@
 |კატეგორია ვიკისაწყობში =Redout-Kale
 }}
-'''ყულევი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[ხობის მუნიციპალიტეტი|ხობის მუნიციპალიტეტში]].
+'''ყულევი''' — [[სოფელი]] დასავლეთ [[საქართველო]]ში, [[ხობის მუნიციპალიტეტი|ხობის მუნიციპალიტეტში]], ისტორიული ქალაქი [[რედუტ-კალე]].
 ==გეოგრაფია==
 მდებარეობს [[ოდიშ–გურიის დაბლობი|ოდიშის დაბლობზე]], [[მდინარე]] [[ხობი (მდინარე)|ხობის]] შესართავთან, [[შავი ზღვა|შავი ზღვის]] ნაპირას.[[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 2 [[მეტრი|მეტრ]] სიმაღლეზე. ქალაქ [[ხობი]]დან დაშორებულია 18 [[კილომეტრი]]თ, [[ფოთი]]დან 15 კმ-ით.
+==ისტორია==
+ყულევის ტერიტორია დასახლებული იყო ძვ. წ. IV-III ათასწლეულებში. გამოვლენილია ორი ნამოსახლარი. ერთი მდინარე ხობის მარჯვენა მხარეს, ზღვის ნაპირას, და მეორე მისგან 300 მეტრზე, მდინარე ცივზე. მეორე ნამოსახლარის ზედა უგვიანესი ფენა ქალაქის ტიპის დასახლებადაა მიჩნეული.
+წელს ხობისწყლის შესართავში დაარსდა დასახლება სახელწოდებით რედიტ-კალე. მისი დაარსება უკავშირდება ამ ადგილებში რუსეთის ჯარის ნაწილები განლაგებას და რედუტი მოწყობას. რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი. განსაკუთრებით გაიზარდა რედუტ-კალის მნიშვნელობა 1821 წლიდან, როდესაც ამიერკავკასიაში შეღავათიანი სატრანზიტო სავაჭრო ტარიფი დაწესდა. ამ დროს მისი მოსახლეობა 400 ადამიანი იყო, ხოლო გარნიზონში 600-700 ჯარისკაცი იდგა. 1822 წელს რედუტ-კალეში ინგლისური საქონლის სავაჭრო დუქანი გახსნა [[იაკობ მარი|იაკობ მარმა]]. ვაჭრების უმეტესობა იყო [[სომხები|სომეხი]] და [[ბერძნები|ბერძენი]]. 1846 წელს დასახლებამ სანავსადგურო ქალაქის სტატუსი მიიღო. [[ყირიმის ომი]]ს (1853-1856) დროს, 1854 წელს, რედუტ-კალე ჯერ ოსმალეთის ესკადრამ დაბომბა,  შემდეგ რუსეთის ჯარებმა ააფეთქეს. პარიზის საზავო ხელშეკრულების (1856) თანახმად, 21 მარტს ოსმალებმა დათმეს რედუტ-კალე, მაგრამ ქალაქიდან გასვლისას გადაწვეს. ამის შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა.
 ==დემოგრაფია==
@@ ხაზი 56: / ხაზი 61: @@
 ! აღწერის წელი !! მოსახლეობა !! კაცი !! ქალი
 |-
+| 1864<ref>[https://dlib.rsl.ru/viewer/01003825036#?page=305 Кавказский календарь на 1865 год გვ. 305]</ref> || 385 || ||
-| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || 359 || 170 || 189
+|-
+| 2002<ref name="აღწერა 2002" /> || {{კლება}} 359 || 170 || 189
 |-
 | 2014<ref name="აღწერა 2014" /> || {{კლება}} 280 || 145 || 135
 |}
-==ისტორია==
-{{მთავარი|რედუტ-კალე}}
-დასახლება, სახელწოდებით რედიტ-კალე ხობისწყლის შესართავში დაარსდა1804 წელს, როდესაც ამ ადგილებში რუსეთის ჯარის ნაწილები განლაგდა და რედუტი მოეწყო. რედუტ-კალე დასავლეთ საქართველოში განლაგებული რუსეთის ჯარის მთავარ სასურსათო ბაზად იქცა. იგი აღმოსავლეთ შავიზღვისპირეთის ერთ-ერთი ნავსადგური იყო, საიდანაც ამიერკავკასიაში შემოდიოდა ევროპული საქონელი. განსაკუთრებით გაიზარდა რედუტ-კალის მნიშვნელობა 1821 წლიდან, როდესაც ამიერკავკასიაში შეღავათიანი სატრანზიტო სავაჭრო ტარიფი დაწესდა. ამ დროს მისი მოსახლეობა 400 ადამიანი იყო, ხოლო გარნიზონში 600-700 ჯარისკაცი იდგა. 1822 წელს რედუტ-კალეში ინგლისური საქონლის სავაჭრო დუქანი გახსნა [[იაკობ მარი|იაკობ მარმა]]. ვაჭრების უმეტესობა იყო [[სომხები|სომეხი]] და [[ბერძნები|ბერძენი]]. 1846 წელს დასახლებამ სანავსადგურო ქალაქის სტატუსი მიიღო. [[ყირიმის ომი]]ს (1853-1856) დროს, 1854 წელს, რედუტ-კალე ჯერ ოსმალეთის ესკადრამ დაბომბა,  შემდეგ რუსეთის ჯარებმა ააფეთქეს. პარიზის საზავო ხელშეკრულების (1856) თანახმად, 21 მარტს ოსმალებმა დათმეს რედუტ-კალე, მაგრამ ქალაქიდან გასვლისას გადაწვეს. ამის შემდეგ მისი მნიშვნელობა დაეცა.
 ==იხილეთ აგრეთვე==
 * [[ყულევის ნამოსახლარი]]
+* [[რედუტ-კალე]]
-==სქოლიო==
-{{სქოლიო}}
 ==ლიტერატურა==
@@ ხაზი 76: / ხაზი 77: @@
 {{ქსე|8|329|ბერაძე თ.}}
+==სქოლიო==
-{{ხობის მუნიციპალიტეტი}}
+{{სქოლიო}}
+{{ხობის მუნიციპალიტეტი}}
 [[კატეგორია:ხობის მუნიციპალიტეტის სოფლები]]
 [[კატეგორია:საქართველოს პორტები]]