განის იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის

**განის იმპერია**
	განის იმპერია
	{{{საერთო სახელი}}}-ს მდებარეობა განის იმპერია მისი დიდების მწვერვალზე.
დედაქალაქი	კუმბი-სალე
ენები	სონინკე, მანდე
რელიგია	ისლამი, ანიმიზმი
მთავრობა	იმპერია
	განა
ისტორია
	ფართობი
დღეს ამ ტერიტორიაზე	მალი; მავრიტანია

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შემოწმებული ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

19:43, 30 ოქტომბერი 2017-ის ვერსია

განის იმპერია (დაახ. 300 - 1200 წლები) — ცნობილია როგორც ავკარი, განა მისი მმართველის ტიტული იყო. მდებარეობდა დღევანდენი მავრიტანიის სამხრეთ-აღმოსავლეთ და მალის დასავლეთ ნაწილში. მისი ეკონომიკა აწყობილი იყო ოქროთი და მარილით ტრანსსაჰარულ ვაჭრობაზე.^[1] იმპერია აკონტროლებდა სხვა და სხვა სავაჭრო გზებს.

განის იმპერია პირველად 830 წელს მუჰამად ბენ მუსა ალ-ხვარაზმის ჩანაწერებშია მოხსენიებული.^[2] XI საუკუნეში, კორდობელმა სწავლულმა ალ-ბაკრიმ, მოგზაურთა მონაყოლების მიხედვით შეადგინა სამეფოს დეტალური აღწერა. მისი მტკიცებით, განის შეეძლო 200 000 ათასი მეომრის გამოყვანა რომელთაგანაც 40 000 მშვილდოსანი იქნებოდა და მათ ასევე ცხენოსანი ჯარიც ჰყავდათ.^[3]

საბოლოოდ განის XIII საუკუნეში გახდა მალის იმპერიის ვასალი. როდესაც 1957 წელს ოქროს ნაპირმა ბრიტანეთისგან დამოუკიდებლობა მიიღო მან სახელად აიღო განა, რადგან ითვლებოდა, რომ განის იმპერიის ხალხის აკანების შთამომავლები ამ ტერიტორიაზე მიგრირდნენ.

მმართველები

კაია მაგან სისე: დაახ. 350 AD^[4]
21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 350 – 622
21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 622 – 790
რეჯა აკბა: 1400–1415

ლიტერატურა

Ваккури Юха. Цивилизации долины Нигера: легенды и золото / Пер. с фин. Н. В. Шлыгиной. — М.: Прогресс, 1988. — 168 с.
Masonen, Pekka (2000), The Negroland revisited: Discovery and invention of the Sudanese middle ages, Helsinki: Finnish Academy of Science and Letters, pp. 519–23, ISBN 951-41-0886-8.
Mauny, Raymond (1971), „The Western Sudan“, Shinnie, P.L., The African Iron age, Oxford: Oxford University Press, pp. 66–87, ISBN 0-19-813158-5.
Monteil, Charles (1954), „La légende du Ouagadou et l’origine des Soninke“, Mélanges Ethnologiques, Dakar: Mémoire de l'Institute Français d'Afrique Noire 23, pp. 359–408.

რესურსები ინტერნეტში

სქოლიო

↑ Burr, J. Millard and Robert O. Collins, Darfur: The Long Road to Disaster, Markus Wiener Publishers: Princeton, 2006, ISBN 1-55876-405-4, pp. 6-7.
↑ al-Kuwarizmi in Levtzion and Hopkins, Corpus, p. 7.
↑ al-Bakri in Levtzion and Hopkins, Corpus, p. 81.
↑ Gravrand, Henry, "La civilisation Sereer, Cosaan : les origines", Nouvelles Editions Africaines, 1983, pp. 75–76. ISBN 2-7236-0877-8

[1] Burr, J. Millard and Robert O. Collins, Darfur: The Long Road to Disaster, Markus Wiener Publishers: Princeton, 2006, ISBN 1-55876-405-4, pp. 6-7.

[2] -Kuwarizmi in Levtzion and Hopkins, Corpus, p. 7.

[3] -Bakri in Levtzion and Hopkins, Corpus, p. 81.

[4] Gravrand, Henry, "La civilisation Sereer, Cosaan : les origines", Nouvelles Editions Africaines, 1983, pp. 75–76. ISBN 2-7236-0877-8

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ ხაზი 53: / ხაზი 53: @@
 |რუკის სურათი           = Ghana empire map.png
 |რუკის აღწერა            = განის იმპერია მისი დიდების მწვერვალზე.
 |რუკის სურათი2          =
 |რუკის აღწერა2          =
 |დედაქალაქი             = [[კუმბი-სალე]]
@@ ხაზი 108: / ხაზი 108: @@
 |ლიდერის ტიტული3      =
 <!-- საკანონმდებლო ხელისუფლება -->
-|საკანონმდებლო ხელისუფლება     =
+|საკანონმდებლო ხელისუფლება =
 |პალატა1                =
 |პალატის ტიპი1          =
@@ ხაზი 114: / ხაზი 114: @@
 |პალატის ტიპი2          =
 <!-- ფართობი და მოსახლეობა -->
 |სტატ. წელი1            = 1067
 |ფართობი1               = 1600
 |სტატ. მოსახ1           =
@@ ხაზი 139: / ხაზი 139: @@
 განის იმპერია პირველად [[830]] წელს [[მუჰამად ბენ მუსა ალ-ხვარაზმი]]ს ჩანაწერებშია მოხსენიებული.<ref>al-Kuwarizmi in Levtzion and Hopkins, ''Corpus'', p. 7.</ref> [[XI საუკუნე]]ში, [[კორდობა (ესპანეთი)|კორდობელმა]] სწავლულმა [[ალ-ბაკრი]]მ, მოგზაურთა მონაყოლების მიხედვით შეადგინა სამეფოს დეტალური აღწერა. მისი მტკიცებით, განის შეეძლო 200 000 ათასი მეომრის გამოყვანა რომელთაგანაც 40 000 მშვილდოსანი იქნებოდა და მათ ასევე ცხენოსანი ჯარიც ჰყავდათ.<ref>al-Bakri in Levtzion and Hopkins, Corpus, p. 81.</ref>
-საბოლოოდ განის [[XIII საუკუნე]]ში გახდა [[მალის იმპერია|მალის იმპერიის]] ვასალი. როდესაც [[1957]] წელს [[ოქროს სანაპირო (ბრიტანეთის კოლონია)|ოქროს სანაპირომ]] [[ბრიტანეთი]]სგან დამოუკიდებლობა მიიღო მან სახელად აიღო განა, რადგან ითვლებოდა, რომ განის იმპერიის ხალხის [[აკანები]]ს შთამომავლები ამ ტერიტორიაზე მიგრირდნენ.
+საბოლოოდ განის [[XIII საუკუნე]]ში გახდა [[მალის იმპერია|მალის იმპერიის]] ვასალი. როდესაც [[1957]] წელს [[ოქროს ნაპირი (ბრიტანეთის კოლონია)|ოქროს ნაპირმა]] [[ბრიტანეთი]]სგან დამოუკიდებლობა მიიღო მან სახელად აიღო განა, რადგან ითვლებოდა, რომ განის იმპერიის ხალხის [[აკანები]]ს შთამომავლები ამ ტერიტორიაზე მიგრირდნენ.
 == მმართველები ==
-*[[კაია მაგან სისე]]: დაახ. 350 AD<ref>Gravrand, Henry, "La civilisation Sereer, ''Cosaan : les origines''", Nouvelles Editions Africaines, 1983, pp. 75–76. ISBN 2-7236-0877-8</ref>
+* [[კაია მაგან სისე]]: დაახ. 350 AD<ref>Gravrand, Henry, "La civilisation Sereer, ''Cosaan : les origines''", Nouvelles Editions Africaines, 1983, pp. 75–76. ISBN 2-7236-0877-8</ref>
-*21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 350 – 622
+* 21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 350 – 622
-*21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 622 – 790
+* 21 მეფის სახელი უცნობია: დაახ. 622 – 790
-*რეჯა აკბა: 1400–1415
+* რეჯა აკბა: 1400–1415
 == ლიტერატურა ==
 * ''Ваккури Юха.'' Цивилизации долины Нигера: легенды и золото / Пер. с фин. Н. В. Шлыгиной. — М.: Прогресс, 1988. — 168 с.
-*{{citation | last=Masonen | first=Pekka | year=2000 | title=The Negroland revisited: Discovery and invention of the Sudanese middle ages | publisher=Finnish Academy of Science and Letters | place=Helsinki | isbn=951-41-0886-8 | pages=519–23 | ref=none }}.
+* {{citation | last=Masonen | first=Pekka | year=2000 | title=The Negroland revisited: Discovery and invention of the Sudanese middle ages | publisher=Finnish Academy of Science and Letters | place=Helsinki | isbn=951-41-0886-8 | pages=519–23 | ref=none }}.
-*{{citation | last=Mauny | first=Raymond | year=1971 | contribution=The Western Sudan | editor-last=Shinnie | editor-first=P.L. | title=The African Iron age | publisher=Oxford University Press | place=Oxford | isbn= 0-19-813158-5 | pages=66–87 | ref=none }}.
+* {{citation | last=Mauny | first=Raymond | year=1971 | contribution=The Western Sudan | editor-last=Shinnie | editor-first=P.L. | title=The African Iron age | publisher=Oxford University Press | place=Oxford | isbn= 0-19-813158-5 | pages=66–87 | ref=none }}.
-*{{citation | last=Monteil | first=Charles | year=1954 | contribution=La légende du Ouagadou et l’origine des Soninke | title=Mélanges Ethnologiques | place=Dakar | publisher=Mémoire de l'Institute Français d'Afrique Noire 23 | pages=359–408 | ref=none}}.
+* {{citation | last=Monteil | first=Charles | year=1954 | contribution=La légende du Ouagadou et l’origine des Soninke | title=Mélanges Ethnologiques | place=Dakar | publisher=Mémoire de l'Institute Français d'Afrique Noire 23 | pages=359–408 | ref=none}}.
 == რესურსები ინტერნეტში ==