დავით X: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
No edit summary იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
No edit summary იარლიყი: წყაროს რედაქტირება 2017 |
||
ხაზი 29: | ხაზი 29: | ||
'''დავით X''' (გ. [[1526]]), [[ქართლის სამეფო|ქართლის]] მეფე [[1505]]-[[1525]], [[კონსტანტინე II (ქართლის მეფე)|კონსტანტინე II-ის]] ძე. |
'''დავით X''' (გ. [[1526]]), [[ქართლის სამეფო|ქართლის]] მეფე [[1505]]-[[1525]], [[კონსტანტინე II (ქართლის მეფე)|კონსტანტინე II-ის]] ძე. |
||
მისი მეფობის დროს საქართველოს მეფე-მთავრებს შორის შინაფეოდალური ბრძოლა გრძელდებოდა, [[1509]] წლის აგვისტოში იმერეთის მეფემ [[ალექსანდრე II (იმერეთის მეფე)|ალექსანდრე II-მ]] დაიპყრო [[გორი|ქ. გორი]] და ქართლის ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილი, რომელიც დავით X-მ [[1510]]-ში დაიბრუნა. დავით X-ს ებრძოდა და ქართლს არბევდა [[კახეთის სამეფო|კახეთის]] მეფე [[გიორგი II (კახეთის მეფე)|გიორგი II]] (ავგიორგი). მის წინააღმდეგ ბრძოლა დავითის უმცროსმა ძმამ, [[ბაგრატ მუხრანბატონი|ბაგრატ მუხრანბატონმა]] იკისრა. [[1513]] წელს, როდესაც ბაგრატმა [[გიორგი II (კახეთის მეფე)|ავგიორგი]] შეიპყრო, დავით X-მ კახეთის სამეფო გააუქმა და [[ქართლის სამეფო|ქართლს]] შემოუერთა. გიორგი მეორის მემკვიდრე, მცირეწლოვანი [[ლევანი (კახეთის მეფე)|ლევანი]] მისმა მომხრე თავადებმა გადამალეს. [[1518]] წელს ქართლს ირანელები შემოესიენ [[ისმაილ I|შაჰ ისმაილ I-ის]] მეთაურობით. დავით X-მ შაჰს მორჩილება აღუთქვა და ყოველწლიურად 300 საპალნე აბრეშუმის გადახდა იკისრა. კახეთის თავადებმა უფლისწული ლევანი მეფედ დასვეს. დავით X-მ კვლავ დაიპყრო [[კახეთი]]. ლევანი მაღნარის ციხეში გამაგრდა. დავით X-მ ალყა შემოარტყა ციხეს, მაგრამ ქართლში ოსმალთა რაზმის შემოსევის გამო იძულებული გახდა ალყა მოეხსნა და ქართლში დაბრუნებულიყო. ოსმალების განდევნის შემდეგ ლევანმა გაიმარჯვა. დავით X-მ ლევანი კახეთის მეფედ ცნო და მასთან მტრის წინააღმდეგ ერთობლივი ბრძოლის კავშირი დადო. [[1522]] წელს დავით X-მ უარი თქვა [[ისლამი]]ს მიღებაზე, რის გამოც ქართლს ისევ სპარსელები შეესივნენ. დავით მეფეს ისმაილ I-ის წინააღმდეგ [[თელეთის ბრძოლა 1522|თელეთის ბრძოლაში]] დამარცხება მოუწია, რის შემდეგაც თბილისის ციხეში [[ყიზილბაშები]] ჩადგნენ. [[1524]] წელს ისმაილ I-ის გარდაცვალების შემდეგ, დავით X-მ [[თბილისი]] აიღო და ქართლის საზღვრებში შემოსახლებული თურქმანები განდევნა. [[1525]] წელს ტახტი თავის ძმას — [[გიორგი IX|გიორგის]] გადასცა, თავად ბერად აღიკვეცა დამიანეს სახელით. მოგვიანებით მისმა ვაჟმა, [[ლუარსაბ I]]-მა შეძლო თავზე [[ქართლის სამეფო|ქართლის]] გვირგვინის დადგმა. |
|||
==ლიტერატურა== |
==ლიტერატურა== |
16:03, 29 ივლისი 2017-ის ვერსია
დავით X | |
---|---|
ქართლის მეფე | |
მმართ. დასაწყისი: | 1505 |
მმართ. დასასრული: | 1525 |
წინამორბედი: | კონსტანტინე II |
მემკვიდრე: | გიორგი IX |
პირადი ცხოვრება | |
დაბ. თარიღი: | 1482 |
გარდ. თარიღი: | 1526 |
გარდ. ადგილი: | თბილისი |
მეუღლე: |
1.ნესტან-დარეჯანი (მირანგული) 2.თამარი |
შვილები: |
3 ქალიშვილი და 5 ვაჟიშვილი 1.ლუარსაბ I 2. დიმიტრი 3.ბეჟანი 4.ადარნასე 5.რამაზი |
დინასტია: | ბაგრატიონები |
მამა: | კონსტანტინე II |
დედა: | თამარი |
დავით X (გ. 1526), ქართლის მეფე 1505-1525, კონსტანტინე II-ის ძე.
მისი მეფობის დროს საქართველოს მეფე-მთავრებს შორის შინაფეოდალური ბრძოლა გრძელდებოდა, 1509 წლის აგვისტოში იმერეთის მეფემ ალექსანდრე II-მ დაიპყრო ქ. გორი და ქართლის ჩრდილო-დასავლეთი ნაწილი, რომელიც დავით X-მ 1510-ში დაიბრუნა. დავით X-ს ებრძოდა და ქართლს არბევდა კახეთის მეფე გიორგი II (ავგიორგი). მის წინააღმდეგ ბრძოლა დავითის უმცროსმა ძმამ, ბაგრატ მუხრანბატონმა იკისრა. 1513 წელს, როდესაც ბაგრატმა ავგიორგი შეიპყრო, დავით X-მ კახეთის სამეფო გააუქმა და ქართლს შემოუერთა. გიორგი მეორის მემკვიდრე, მცირეწლოვანი ლევანი მისმა მომხრე თავადებმა გადამალეს. 1518 წელს ქართლს ირანელები შემოესიენ შაჰ ისმაილ I-ის მეთაურობით. დავით X-მ შაჰს მორჩილება აღუთქვა და ყოველწლიურად 300 საპალნე აბრეშუმის გადახდა იკისრა. კახეთის თავადებმა უფლისწული ლევანი მეფედ დასვეს. დავით X-მ კვლავ დაიპყრო კახეთი. ლევანი მაღნარის ციხეში გამაგრდა. დავით X-მ ალყა შემოარტყა ციხეს, მაგრამ ქართლში ოსმალთა რაზმის შემოსევის გამო იძულებული გახდა ალყა მოეხსნა და ქართლში დაბრუნებულიყო. ოსმალების განდევნის შემდეგ ლევანმა გაიმარჯვა. დავით X-მ ლევანი კახეთის მეფედ ცნო და მასთან მტრის წინააღმდეგ ერთობლივი ბრძოლის კავშირი დადო. 1522 წელს დავით X-მ უარი თქვა ისლამის მიღებაზე, რის გამოც ქართლს ისევ სპარსელები შეესივნენ. დავით მეფეს ისმაილ I-ის წინააღმდეგ თელეთის ბრძოლაში დამარცხება მოუწია, რის შემდეგაც თბილისის ციხეში ყიზილბაშები ჩადგნენ. 1524 წელს ისმაილ I-ის გარდაცვალების შემდეგ, დავით X-მ თბილისი აიღო და ქართლის საზღვრებში შემოსახლებული თურქმანები განდევნა. 1525 წელს ტახტი თავის ძმას — გიორგის გადასცა, თავად ბერად აღიკვეცა დამიანეს სახელით. მოგვიანებით მისმა ვაჟმა, ლუარსაბ I-მა შეძლო თავზე ქართლის გვირგვინის დადგმა.
ლიტერატურა
- ჯამბურია გ., ქსე, ტ. 3, გვ. 336, თბ., 1978
წინამორბედი: კონსტანტინე II |
ქართლის მეფე 1505 - 1525 |
შემდეგი: გიორგი IX |