პარანოია: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

[შეუმოწმებელი ვერსია]

← წინა ცვლილება შემდეგი ცვლილება →

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

ვიზუალურივიკიტექსტი

შიდახაზური

22:26, 4 აპრილი 2017-ის ვერსია

პარანოია — ქრონიკულად მიმდინარე ბოდვითი ფსიქოზის ერთ-ერთი სახეა.

ისტორია

ჰიპოკრატეს დროიდან ამ ტერმინით განისაზღვრებოდა ფსიქიკურ აშლილობათა ფართო სპექტრი, რომელშიც ერთიანდებოდა სხვადასხვა ბოდვითი აშლილობები. XIX საუკუნეში მოხდა პარანოიის ცალკე დაავადებად გამოყოფა, რომლის გამოვლინებებს წარმოადგენდა მომჩივნელობის, დევნის, განდიდების ან სხვა შინაარსის სისტემატიზირებული ბოდვითი იდეები ჰალუცინაციების გარეშე. ე.კრეჩმერმა განაზოგადა პარანოიის განვითარების კანონზომიერებები და აღწერა ავადმყოფობის განვითარებისთვის დამახასიათებელი ტრიადა: ხასიათი, გარემო, განცდა.

ეტიო-პათოგენეზი

მკვლევარები პარანოიას ენდოგენურ დაავადებათა რიცხვს მიაკუთვნებენ. მიჩნეულია, რომ სხვა ფაქტორებთან ერთად გარკვეული როლი ციკლოიდურ, პიკნიკურ აგებულებასაც მიუძღვის.

სტატისტიკა

პარანოია ნაკლებად გავრცელებული დაავადებაა, მისი სიხშირე 0,025-0,03%-ია. ყოველი 300 000 ადამიანიდან 1 ავადდება. იგი ძირითადად 30-40 წლის ასაკში გამოვლინდება და ძირითადად ქალებში გვხვდება.

განვითარება

პარანოია ვითარდება თანდათანობით, შემპარავად; თანდათან ხდება რეალური სიტუაციების გადამეტებული, ზეღირებულოვანი შეფასება. დროთა განმავლობაში ამ ზეღირებულოვანი იდეების მიმართ ქვეითდება კრიტიკა და ყალიბდება სისტემური ბოდვითი იდეები. ამ იდეების დასამტკიცებლად ავადმყოფები აყალიბებენ ლოგიკურ სისტემებს და ეყრდნობიან მოგონებებს, რომლებსაც არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებენ. ბოდვითი პროდუქციის ჩარჩოებს მიღმა ადამიაინები ნორმალურ ცხოვრებას ეწევიან. ადეკვატურად იქცევიან გარემოში.

პარანოიის ფორმები

ექსპანსიური პარანოია - აერთიანებს ისეთი სახის პარანოიალური ბოდვის ფორმებს, რომლებსაც ახასიათებთ ბრძოლა ბოდვითი დაყენებების რეალიზაციისთვის. ესაა: მომჩივნელობის, გამომგონებლობის, სამართლიანობის მაძიებლობის ბოდვები და სხვა.

სენსიტიური პარანოია - განპირობებულია სოციალური ადაპტაციის გაძნელებით, დაუკმაყოფილებლობის, არასრულფასოვნების განცდის ბოდვით რეგისტრში გადაზრდით. ცხოვრებისეული იმედგაცრუების, დანაკარგების მოჭარბება იწვევს დევნის პარანოიალური იდეების განვითარებას.

სურვილების პარანოია - ამის მაგალითია ბოდვა, რომლის დროსაც ავადმყოფი დარწმუნებულია რომ იგი უყვარს რომელიმე კონკრეტულ პიროვნებას და ყველაფერში ხედავს ამ პიროვნების გრძნობების გამოხატვას.

მკურნალობა

პარანოია, როგორც წესი, პრაქტიკულად განუკურნებელ დაავადებათა რიცხვს მიეკუთვნება, თუმცა ხანგრძლივი მკურნალობით შესაძლოა მოხდეს სიმპტომატიკის გარკვეული შერბილება. მედიკამენტურ მკურნალობაში იყენებენ ნეიროლეპტიკებსა და ტრანკვილიზატორებს.მათთან ერთად აუცილებელია ფსიქოთერაპიის გამოყენება.

ლიტერატურა

ა.ზურაბიშვილი "ფსიქიატრია";
მ.ასათიანი "ფსიქონერვოზები";
გ.ნანეიშვილი "ფსიქიატრიის მოკლე კურსი".

@@ ხაზი 3: / ხაზი 3: @@
 ==ისტორია==
-[[ჰიპოკრატე]]ს დროიდან ამ ტერმინით განისაზღვრებოდა ფსიქიკურ აშლილობათა ფართო სპექტრი,რომელშიც ერთიანდებოდა სხვადასხვა [[ბოდვითი აშლილობები]].[[XIX საუკუნეში]] მოხდა '''პარანოიის''' ცალკე დაავადებად გამოყოფა,რომლის გამოვლინებებს წარმოადგენდა [[მომჩივნელობის]],[[დევნის]],[[განდიდების]] ან სხვა შინაარსის სისტემატიზირებული ბოდვითი იდეები [[ჰალუცინაციების]] გარეშე.[[ე.კრეჩმერმა]] განაზოგადა პარანოიის განვითარების კანონზომიერებები და აღწერა ავადმყოფობის განვითარებისთვის დამახასიათებელი ტრიადა:'''ხასიათი,გარემო,განცდა.
+[[ჰიპოკრატე]]ს დროიდან ამ ტერმინით განისაზღვრებოდა ფსიქიკურ აშლილობათა ფართო სპექტრი, რომელშიც ერთიანდებოდა სხვადასხვა [[ბოდვითი აშლილობები]]. [[XIX საუკუნეში]] მოხდა '''პარანოიის''' ცალკე დაავადებად გამოყოფა, რომლის გამოვლინებებს წარმოადგენდა [[მომჩივნელობის]], [[დევნის]], [[განდიდების]] ან სხვა შინაარსის სისტემატიზირებული ბოდვითი იდეები [[ჰალუცინაციების]] გარეშე. [[ე.კრეჩმერმა]] განაზოგადა პარანოიის განვითარების კანონზომიერებები და აღწერა ავადმყოფობის განვითარებისთვის დამახასიათებელი ტრიადა: '''ხასიათი, გარემო, განცდა.'''
-==ეთიო-პათოგენეზი==
+==ეტიო-პათოგენეზი==
-მკვლევარები პარანოიას ენდოგენურ დაავადებათა რიცხვს მიაკუთვნებს.მიჩნეულია რომ სხვა ფაქტორებთან ერთად გარკვეული როლი [[ციკლოიდურ]],[[პიკნიკურ]] აგებულებასაც მიუძღვის.
+მკვლევარები პარანოიას ენდოგენურ დაავადებათა რიცხვს მიაკუთვნებენ. მიჩნეულია, რომ სხვა ფაქტორებთან ერთად გარკვეული როლი [[ციკლოიდურ]], [[პიკნიკურ]] აგებულებასაც მიუძღვის.
 ==სტატისტიკა==
-პარანოია ნაკლებად გავრცელებული დაავადებაა,მისი სიხშირე 0,025-0,03%-ია.ყოველი 300 000 ადამიანიდან 1 დაავადებული აღიწერება მსოფლიოში.იგი ძირითადად 30-40 წლის ასაკში ვითარდება და ძირითადად ქალებში გვხვდება.
+პარანოია ნაკლებად გავრცელებული დაავადებაა, მისი სიხშირე 0,025-0,03%-ია. ყოველი 300 000 ადამიანიდან 1 ავადდება. იგი ძირითადად 30-40 წლის ასაკში გამოვლინდება და ძირითადად ქალებში გვხვდება.
 ==განვითარება==
-'''პარანოია''' იწყება თანდათანობით,შემპარავად,რეალური სიტუაციების გადამეტებული,ზეღირებულოვანი შეფასების შედეგად.დროთა განმავლობაში ამ ზეღირებულოვანი იდეების მიმართ ქვეითდება [[კრიტიკა]],და ყალიბდება სისტემური ბოდვითი იდეა.ამ იდეების დასამტკიცებლად ავადმყოფები აყალიბებენ ლოგიკურ სისტემებს და ეყრდნობიან მოგონებებს,რომლებსაც არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებენ.ბოდვითი პროდუქციის ჩარჩოებს მიღმა ადამიაინები ნორმალურ ცხოვრებას ეწევიან.ადეკვატურად იქცევიან გარემოში.
+'''პარანოია''' ვითარდება თანდათანობით, შემპარავად; თანდათან ხდება რეალური სიტუაციების გადამეტებული, ზეღირებულოვანი შეფასება. დროთა განმავლობაში ამ ზეღირებულოვანი იდეების მიმართ ქვეითდება [[კრიტიკა]] და ყალიბდება სისტემური ბოდვითი იდეები. ამ იდეების დასამტკიცებლად ავადმყოფები აყალიბებენ ლოგიკურ სისტემებს და ეყრდნობიან მოგონებებს, რომლებსაც არასწორ ინტერპრეტაციას უკეთებენ. ბოდვითი პროდუქციის ჩარჩოებს მიღმა ადამიაინები ნორმალურ ცხოვრებას ეწევიან. ადეკვატურად იქცევიან გარემოში.
 ==პარანოიის ფორმები==
-[[ექსპანსიური]] პარანოია- აერთიანებს ისეთი სახის პარანოიალური ბოდვის ფორმებს,რომლებსაც ახასიათებთ ბრძოლა ბოდვითი დაყენებების რეალიზაციისთვის.ესაა: მომჩივნელობის ბოდვა,გამომგონებლობის,სამართლიანობის მაძიებლობის და სხვა.
+'''ექსპანსიური პარანოია''' - აერთიანებს ისეთი სახის პარანოიალური [[ბოდვა|ბოდვის]] ფორმებს, რომლებსაც ახასიათებთ ბრძოლა ბოდვითი დაყენებების რეალიზაციისთვის. ესაა: მომჩივნელობის, გამომგონებლობის, სამართლიანობის მაძიებლობის ბოდვები და სხვა.
-[[სენზიტიური]] პარანოია  - განპირობებულია სოციალური ადაპტაციის გაძნელებით,დაუკმაყოფილებლობის,არასრულფასოვნების განცდის ბოდვით რეგისტრში  გადაზრდით.ცხოვრებისეული იმედგაცრუების,დანაკარგების მოჭარბება იწვევს დევნის პარანოიალური იდეების განვითარებას.
+'''სენსიტიური პარანოია'''  - განპირობებულია სოციალური ადაპტაციის გაძნელებით, დაუკმაყოფილებლობის, არასრულფასოვნების განცდის ბოდვით რეგისტრში  გადაზრდით. ცხოვრებისეული იმედგაცრუების, დანაკარგების მოჭარბება იწვევს დევნის პარანოიალური იდეების განვითარებას.
-[[სურვილების ]]პარანოია - ამის მაგალითია ეროტიული ბოდვა,რომლის დროსაც ავადმყოფი დარწმუნებულია რომ იგი
-უყვარს რომელიმე კონკრეტულ პიროვნებას და ყველაფერში ხედავს ამ პიროვნების გრძნობების გამოხატვას.
+'''სურვილების პარანოია''' - ამის მაგალითია ბოდვა, რომლის დროსაც ავადმყოფი დარწმუნებულია რომ იგი უყვარს რომელიმე კონკრეტულ პიროვნებას და ყველაფერში ხედავს ამ პიროვნების გრძნობების გამოხატვას.
 ==მკურნალობა==
-პარანოია,როგორც წესი,პრაქტიკულად განუკურნებელ დაავადებათა რიცხვს მიეკუთვნება,თუმცა ხანგრძლივი მკურნალობით შესაძლოა მოხდეს სიმპტომატიკის გარკვეული შერბილება.მედიკამენტურ მკურნალობაში იყენებენ [[ნეიროლეფტიკებს]] და [[ტრანკვილიზატორებს]].მათთან ერთად აუცილებელია [[ფსიქოტერაპიის]] გამოყენება.
+პარანოია, როგორც წესი, პრაქტიკულად განუკურნებელ დაავადებათა რიცხვს მიეკუთვნება, თუმცა ხანგრძლივი მკურნალობით შესაძლოა მოხდეს სიმპტომატიკის გარკვეული შერბილება. მედიკამენტურ მკურნალობაში იყენებენ ნეიროლეპტიკებსა და ტრანკვილიზატორებს.მათთან ერთად აუცილებელია ფსიქოთერაპიის გამოყენება.
 ==ლიტერატურა==
-* ა.ზურაბიშვილი "ფსიქიატრია"
+* ა.ზურაბიშვილი "ფსიქიატრია";
-* მ.ასათიანი "ფსიქონერვოზები"
+* მ.ასათიანი "ფსიქონერვოზები";
-* გ.ნანეიშვილი "ფსიქიატრიის მოკლე კურსი"
+* გ.ნანეიშვილი "ფსიქიატრიის მოკლე კურსი".
 [[კატეგორია:ფსიქიატრია]]