დისპეფსია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

22:11, 4 აპრილი 2017-ის ვერსია

დისპეფსია (ლათ. dyspepsia) — წარმოადგენს ახალშობილი ხბოების მწვავედ მიმდინარე დაავადებას, რომელსაც ახასიათებს საჭმლის მონელების— ”სეკრეტორული, მოტორული და სხვა” დარღვევა, პროფუზული ფაღარათი, ორგანიზმის გაუწყლოება და ინტოქსიკაცია.

გამომწვევი მიზეზი (ეტიოლოგია)

დისპეფსიის განვითარებაშო განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს მდედრი პირუტყვის, განსაკუთრებით კი მისი მაკეობის ბოლო მესამედში, საკვები ულუფის არასრულფასოვნებას — მჟავე ჭარხლის ჟენჟო ან ერბომჟავის შემცველიანი სილოსი, დაობებული თივა და სხვა; ამ შემთხვევაში იბადებიან განუვითარებელი (ჰიპოტროფიკები) დაბალი რეზისტენტობის მქონე ხბოები, რაც ხელს უწყობს დიპეფსიის განვითარებას.

ახალშობილ ხბოებში დაავადების განვითარებას ხელს უწყობს, აგრეთვე, გვიანი, ცივი, ამჟავებული, დაბინძურებული ჭურჭლიდან (განსაკუთრებით უსაწოვრო ვედრიდან) ხსენის მიცემა, დაბალი ან მაღალი ტემპერატურული რეჟიმი.

სიმპტომები

დაავადების ძირითადი სიმპტომია პროფუზული ფაღარათი. განავალი გამოიყოფა უნებლიეთ, ანუსის სფინქტერი მოდუნებულია. ფეკალური მასა თხიერია, მეტად არასასიამოვნო სუნით; კუდი, უკანა ნაწილი და კიდურები ხბოს ექსკრემენტებით აქვს დასვრილი. ცხოველი წევს, ნაკლებ მოძრავია, თავი უკან აქვს გადაწეული გამოხატულია დეჰიდრატაციის ნიშნები; კერძოდ: ლორწოვვანი გარსების სიმშრალე, კანის ტურგორის და ელასტიურობის დაქვეითება, ცივი კიდურები და ყურები.

ირღვევა გულის მოქმედება: პულსი ძაფისებურია, ძლიერ გახშირებული, გულის ტონები მოყრუებული, სუნთქვა აჩქარებულია, ზერელე და წყევტილი.

მკურნალობა

ავადმყოფ ცხოველს უნიშნავენ 5-8 საათიან მშიერ დიეტას, მაგრამ აუცილებლად ინტრავენურად აძლევენ ფიზიოლოგიურ ან ნატრიუმის ქლორიდის 1%-იან ხსნარს. აუცილებლად საწოვრიდან. დეჰიდრატაციის (ექსიკოზის) გამოხატული მოვლენების დროს ინტრავენურად შეჰყავთ სტერილური ფიზიოლოგიური ხსნარი 300-400 მლ. რაოდენობით ან რინგერ–ლაქტატის ხსნარი; ეს ხსნარები ორგანიზმში აღადგენენ წყლისა და ელექტროლიტების ბალანსს.

ნაწლავების მიკროფლორის ნორმალიზაციისა და ტოქსიკოზის მოსახსნელად იყენებენ ანტიბიოტიკებს. ხსენის ან რძის მიცემამდე 15-20 წუთით ადრე ცხოველს აძლევენ ან ხელოვნურ კუჭის წვენს (პეპსინი 1გ მარილმჟავა ქიმიურად სუფთა 0,15გ, გამოხდილი წყალი 100გ.) ან ნატურალურ კუჭის წვენს (ცხენისას) 25-30 მლ. განზავებული წყალში 1:1, 20-30 მლ-ის რაოდენობით (საწოვრის საშუალებით).

გულის მოქმედების აღდგენისა დაორგანიზმის ინტოქსიკაციის მოსაცილებლად ვენაში შეჰყავთ გლუკოზა ცალკე ან ასკორბინის მჟავასთან ერთად ან კოფეინთან ერთად.

ნივთიერებათა ცვლის მოსაწესრიგებელი საშუალებებიდან იყენებენ ვიტამინებს, სტაფილოს წვენს, წიწვებისა და თივის ნაყენს. სასარგებლოა, აგრეთვე, მუცლის თბილი შეხვევა, დიათერმია და სხვა.

ლიტერატურა

”მსხვილფეხა პირუტყვის შინაგანი არაგადამდები დაავადებების მკურნალობის ცნობარი”— იური სალალოვი, თეიმურაზ მარხვაშვილი.

გთხოვთ მიაქციოთ ყურადღება მითითებას ჯანმრთელობის თემებზე!

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
-'''დისპეფსია''' ([[ლათინური ენა|ლათ]]. dyspepsia. იგივე [[დიარეა]]) — წარმოადგენს ახალშობილი ხბორების მწვავედ მიმდინარე დაავადებას, რომელსაც ახასიათებს საჭმლის მონელების— ”სეკრეტორული, მოტორული და სხვა” დარღვევა, [[პროფუზული ფაღარათი]], [[ორგანიზმის გაუწყლურება]] და [[ინტოქსიკაცია]].
+'''დისპეფსია''' ([[ლათინური ენა|ლათ]]. dyspepsia) — წარმოადგენს ახალშობილი ხბოების მწვავედ მიმდინარე დაავადებას, რომელსაც ახასიათებს საჭმლის მონელების— ”სეკრეტორული, მოტორული და სხვა” დარღვევა, [[პროფუზული ფაღარათი]], [[გაუწყლოება|ორგანიზმის გაუწყლოება]] და [[ინტოქსიკაცია]].
 == გამომწვევი მიზეზი (ეტიოლოგია) ==
-დისპეფსიის გაჩენაში განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს მდედრი პირუტყვის, განსაკუთრებით კი მისი [[მაკეობა|მაკეობის]] ბოლო მესამედში, საკვები ულუფის არასრულფასოვნებას — მჟავე ჭარხლის ჟენჟო ან [[ერბომჟავა|ერბომჟავის]] შემცველიანი [[სილოსი]], დაობებული [[თივა]] და სხვა; ამ შემთხვევაში იბადებიან განუვითარებელი (ჰიპოტროფიკები) დაბალი [[რეზისტენტობა|რეზისტენტობის]] მქონე ხბორები, რაც ხელს უწყობს დიპეფსიის გაჩენას.
+დისპეფსიის განვითარებაშო განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს მდედრი პირუტყვის, განსაკუთრებით კი მისი [[მაკეობა|მაკეობის]] ბოლო მესამედში, საკვები ულუფის არასრულფასოვნებას — მჟავე ჭარხლის ჟენჟო ან [[ერბომჟავა|ერბომჟავის]] შემცველიანი [[სილოსი]], დაობებული [[თივა]] და სხვა; ამ შემთხვევაში იბადებიან განუვითარებელი (ჰიპოტროფიკები) დაბალი [[რეზისტენტობა|რეზისტენტობის]] მქონე ხბოები, რაც ხელს უწყობს დიპეფსიის განვითარებას.
-ახალშობილ ხბორებში დაავადების გაჩენას ხელს უწყობს აგრეთვე არადროული (გვიანი), ცივი, ამჟავებული, დაბინძურებული ჭურჭლიდან (განსაკუთრებით უსაწოვრო ვედრიდან) [[ხსენი]]ს მიცემა, გაციება ან პირიქით დასიცხვა.
+ახალშობილ ხბოებში დაავადების განვითარებას ხელს უწყობს, აგრეთვე, გვიანი, ცივი, ამჟავებული, დაბინძურებული ჭურჭლიდან (განსაკუთრებით უსაწოვრო ვედრიდან) [[ხსენი]]ს მიცემა, დაბალი ან მაღალი ტემპერატურული რეჟიმი.
 == სიმპტომები ==
-დაავადების ძირითადი სიმპტომებია პროფუზული ფაღარათი. [[განავალი]] გამოიყოფა უნებლიეთ, [[ანუსის სფინქტერი]] შესუსტებულია. [[ფეკალური მასა]] თხიერია, მეტად არასასიამოვნო სუნით, კუდი, უკანა ნაწილი და კიდურები ხბოს განავლით აქვს დასვრილი. ცხოველი წევს, ნაკლებ მოძრავია, თავი უკან აქვს გადაწეული გამოხატულია გაუწყლურების ნიშნები, კერძოდ, ლორწოვვანი გარსების სიმშრალე, კანის ელასტიურობის დაქვეითება, ცივი კიდურები და ყურები.
+დაავადების ძირითადი სიმპტომია პროფუზული ფაღარათი. [[განავალი]] გამოიყოფა უნებლიეთ, [[ანუსის სფინქტერი]] მოდუნებულია. [[ფეკალური მასა]] თხიერია, მეტად არასასიამოვნო სუნით; კუდი, უკანა ნაწილი და კიდურები ხბოს ექსკრემენტებით აქვს დასვრილი. ცხოველი წევს, ნაკლებ მოძრავია, თავი უკან აქვს გადაწეული გამოხატულია დეჰიდრატაციის ნიშნები; კერძოდ: ლორწოვვანი გარსების სიმშრალე, კანის ტურგორის და ელასტიურობის დაქვეითება, ცივი კიდურები და ყურები.
-ირღვევა გულის მოქმედება: [[ძაფისებური პულსი|პულსი ძაფისებურია]], ძლიერ გახშირებული, გულის ტონები ყრუ, სუნთქვა აჩქარებულია, ზერელე და წყევტილი.
+ირღვევა გულის მოქმედება: [[ძაფისებური პულსი|პულსი ძაფისებურია]], ძლიერ გახშირებული, გულის ტონები მოყრუებული, სუნთქვა აჩქარებულია, ზერელე და წყევტილი.
 == მკურნალობა ==
-ავადმყოფ ცხოველს უნიშნავენ 5-8 საათიან მშიერ დიეტას, მაგრამ აუცილებლად აძლევენ [[ფიზიოლოგიური ხსნარი|ფიზიოლოგიურ]] ან [[ნატრიუმის ქლორიდი]]ს 1‰-იან [[ხსნარი|ხსნარს]]. აუცილებლად [[საწოვარა|საწოვრიდან]]. გაუწყლურების (ექსიკოზის) გამოხატული მოვლენების დროს კანქვეშ, რამდენიმე ადგილას, შეჰყავთ სტერილური ფიზიოლოგიური ხსნარი 300-400მლ. რაოდენობით ან [[რინგენლოკი]]ს და [[შარაბრინ-შაიხამანოვის ხსნარი|შარაბრინ-შაიხამანოვის ხსნარები]]; ან კიდევ აღნიშნული ხსნარები შეყავთ მუცლის ღრუში. ეს ხსნარები ორგანიზმში აღადგენენ წყლისა და [[ელექტროლიტები]]ს.
+ავადმყოფ ცხოველს უნიშნავენ 5-8 საათიან მშიერ დიეტას, მაგრამ აუცილებლად ინტრავენურად აძლევენ [[ფიზიოლოგიური ხსნარი|ფიზიოლოგიურ]] ან [[ნატრიუმის ქლორიდი]]ს 1%-იან [[ხსნარი|ხსნარს]]. აუცილებლად [[საწოვარა|საწოვრიდან]]. დეჰიდრატაციის (ექსიკოზის) გამოხატული მოვლენების დროს ინტრავენურად შეჰყავთ სტერილური ფიზიოლოგიური ხსნარი 300-400 მლ. რაოდენობით ან [[რინგერი|რინგერ–ლაქტატის]] ხსნარი; ეს ხსნარები ორგანიზმში აღადგენენ წყლისა და [[ელექტროლიტები]]ს ბალანსს.
-ნაწლავების მიკროფლორის ნორმალიზაციისა და ტოქსიკოზის მოსახსნელად იყენებენ როგორც [[ანტიბიოტიკები|ანტიბიოტიკებს]] ასევე [[სულფანილამიდები|სულფანილამიდებს]]. ხსენის ან რძის დალევინებამდე 15-20წუთით ადრე აძლევენ ან ხელოვნურ კუჭის წვენს (პეპსინი 1გ მარილმჟავა ქიმიურად სუფთა 0,15გ, გამოხდილი წყალი 100გ.) ან ნატურალურ კუჭის წვენს( ცხენისას) 25-30მლ. გაზავებული წყალში 1:1, 20-30მლ-ის რაოდენობით საწოვრის საშუალებით
+ნაწლავების მიკროფლორის ნორმალიზაციისა და ტოქსიკოზის მოსახსნელად იყენებენ [[ანტიბიოტიკები|ანტიბიოტიკებს]]. ხსენის ან რძის მიცემამდე 15-20 წუთით ადრე ცხოველს აძლევენ ან ხელოვნურ კუჭის წვენს (პეპსინი 1გ მარილმჟავა ქიმიურად სუფთა 0,15გ, გამოხდილი წყალი 100გ.) ან ნატურალურ კუჭის წვენს (ცხენისას) 25-30 მლ. განზავებული წყალში 1:1, 20-30 მლ-ის რაოდენობით (საწოვრის საშუალებით).
-გულის მოქმედების აღდგენისა დაორგანიზმის ინტოქსიკაციის მოსაცილებლად ვენაში შეჰყავთ [[გლუკოზა]]ცალკე ან [[ასკორბინის მჟავა]]სთან ერთად ან [[კოფეინ ნატრიუმ-სალიცილატი|კოფეინ ნატრიუმ-სალიცილატთან]], ან [[კოფეინ ნატრიუმ-ბენზოატი|კოფეინ ნატრიუმ-ბენზოატთან]] ერთად.
+გულის მოქმედების აღდგენისა დაორგანიზმის ინტოქსიკაციის მოსაცილებლად ვენაში შეჰყავთ [[გლუკოზა]] ცალკე ან [[ასკორბინის მჟავა]]სთან ერთად ან [[კოფეინი|კოფეინთან]] ერთად.
-ნივთიერებათა ცვლის მანორმალიზებელი საშუალებებიდან იყენებენ [[ვიტამინები|ვიტამინებს]], სილოსის ან [[სტაფილო]]ს წვენს, წიწვებისა და თივის ნაყენს. სასარგებლოა აგრეთვე მუცლის თბილი შეფუთვა, [[სოლუქსის ნათურებით დასხივება]], დიათერმია და სხვა.
+ნივთიერებათა ცვლის მოსაწესრიგებელი საშუალებებიდან იყენებენ [[ვიტამინები|ვიტამინებს]], [[სტაფილო]]ს წვენს, წიწვებისა და თივის ნაყენს. სასარგებლოა, აგრეთვე, მუცლის თბილი შეხვევა, დიათერმია და სხვა.
-== რეცეპტები ==
-Rp.: Syntomicini 0.3
-     D.t.d. №9
-     S. შინაგანი, თითო ფხვნილი დღეში 3-ჯერ.
-Rp.: Sulfadimesini 0.5
-     D.t.d. №9
-     S. შინაგანი, თითო ფხვნილი დღეში 3-ჯერ.
 == ლიტერატურა ==
-”მსხვილფეხა პირუტყვის შინაგანი არაგადამდები დაავადებების მკურნალობის ცნობარი”—იური სალალოვი, თეიმურაზ მარხვაშვილი.
+* ”მსხვილფეხა პირუტყვის შინაგანი არაგადამდები დაავადებების მკურნალობის ცნობარი”— იური სალალოვი, თეიმურაზ მარხვაშვილი.
 {{ჯანმრთელობა}}