ბივრილი

ბივრილი
სამი სახის ბივრილი: მორგანიტი, აკვამარინი და ჰელიოდორი
საერთო
კატეგორია	სილიკატები
ქიმიური ფორმულა	Be3Al2(SiO3)6
იდენტიფიკაცია
მოლეკულური მასა	537.50
ფერი	მწვანე, ლურჯი, ყვითელი, ვარდისფერი და სხვა.
Refractive index	nω = 1.564–1.595 nε = 1.568–1.602
Birefringence	0.0040–0.0070

ბივრილი, ბერილი (ბერძ. berilos) — სილიკატების ჯგუფის მინერალი ქიმიური ფორმულით Be₃Al₂(SiO₃)₆. შეიცავს BeO-ს 14,1%-ის პროპორციით, Al₂O₃ — 19,0%, SiO — 66,9%, ხშირად შეიცავს ნატრიუმს, კალიუმს, ლითიუმს, რუბიდიუმს, ცეზიუმს, სკანდიუმს, Cr³⁺, Fe²⁺, Fe³⁺, მანგანუმს, ჰელიუმს, ვერცხლისწყალს, წყალსა და სხვა მინარევებს. კრისტალდება ჰექსაგონურ სინგონიაში. ქმნის პროზმულ, ნემსისებრ, ფირფიტისებრ კრისტალებს ან მთლიან მარცვლოვან მასებს. სიმაგრე მინერალური სკალით არის 7,5, სიმკვრივე 2650—2800 კგ/მ³. ფერის, გამჭვირვალობისა და მინარევების მიხედვით განარჩევენ ბევრილის სხვადასხვა სახეობას: საკუთრივ ბევრილი — მწვანე, მოყვითალო თეთრი მღვრიე კრისტალები; აკვამარინი — Fe³⁺ მინარევით მომწვანო ცისფრად ან მუქ ცისფრად შეფერილი გამჭვირვალე კრისტალები; ჰელიოდორი — Fe³⁺ მინარევით ყვითლად შეფერილი კრისტალები; ზურმუხტი — Cr³⁺ მინარევით მუქ ბალახისფერ მწვანედ შეფერილი გამჭვირვალე კრისტალები; როსტერიტი — უფერო ან Li¹⁺ და Cs¹⁺ 15%-მდე მინარევებით მოვარდისფროდ შეფერილი კრისტალები; ვორობიოვიტი (მორგანიტი) — Mn³⁺ მინარევების გამო ვარდისფერი.

წარმოქმნა და გამოყენება

ბივრილი წარმოიქმნება გრანიტულ პეგმატიტებში, გრაიზენებში, სკარნებში, მეტასომატური ტიპის პნევმატოლითურ ჰიდროთერმულ საბადოებში. ბივრილი ბერილიუმის მადნების ერთ-ერთი მთავარი მინერალია, რომლებიდანაც ბერილიუმს ადნობენ. გამჭვირვალე, ლამაზად შეფერილ კრისტალებს აწახნაგებენ და იყენებენ მაღალხარისხოვან ძვირფას ქვად.

გალერეა

• 
• 
• ფაილი:Берилл Володарск Волынский.jpg
• 
• 
• 

ლიტერატურა

• ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 2, თბ., 1977. — გვ. 363.