კამბოჯის სამოქალაქო ომი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 27: ხაზი 27:
სამხრეთ ვიეტნამში მიმდინარე [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს კამბოჯის ტერიტორიას აქტიურად იყენებდა [[ვიეტ-კონგი]] და ჩრდილოეთ ვიეტნამის დანაყოფები. ამერიკის პრეზიდენტმა [[ლინდონ ჯონსონი|ლინდონ ჯონსონმა]] ამერიკულ დანაყოფებს აუკრძალა კამბოჯის ტერიტორიაზე მოქმედება, რადგან ეს არღვევდა ფორმალურ ნეიტრალიტეტს. [[1966]] წელს კამბოჯამ ჩინეთთან დადო ხელშეკრულება ჩრდილოეთ ვიეტნამის ძალების კამბოჯის ტერიტორიაზე ყოფნის შესახებ, რითაც დაარღვია ნეიტრალიტეტის პრინციპები.
სამხრეთ ვიეტნამში მიმდინარე [[ინდოჩინეთის მეორე ომი|სამოქალაქო ომის]] დროს კამბოჯის ტერიტორიას აქტიურად იყენებდა [[ვიეტ-კონგი]] და ჩრდილოეთ ვიეტნამის დანაყოფები. ამერიკის პრეზიდენტმა [[ლინდონ ჯონსონი|ლინდონ ჯონსონმა]] ამერიკულ დანაყოფებს აუკრძალა კამბოჯის ტერიტორიაზე მოქმედება, რადგან ეს არღვევდა ფორმალურ ნეიტრალიტეტს. [[1966]] წელს კამბოჯამ ჩინეთთან დადო ხელშეკრულება ჩრდილოეთ ვიეტნამის ძალების კამბოჯის ტერიტორიაზე ყოფნის შესახებ, რითაც დაარღვია ნეიტრალიტეტის პრინციპები.


ამ პერიოდში, [[1967]] წელს პროვინცია ბატამბანგში, რომელიც მთავრობის მოწინააღმდეგეთა დასაყრდენი იყო, ჩაახშეს გლეხთა აჯანყება. აჯანყებაში მონაწილეობდნენ კამბოჯის კომუნისტური პარტიის წევრები, ე. წ. „წითელი ქხმერები“. [[1968]] წლის იანვარში კამბოჯაში კომუნისტებმა გამართეს პირველი საომარი გამოსვლები, ხოლო ამავე წლის ბოლოს ქვეყანაში სამოქალაქო ომი მიმდინარეობდა სრული სვლით. [[1969]] წელს კამბოჯამ აღადგინა დიპლომატიური ურთიერთობები [[აშშ]]-სთან. ამავე წლის ამრტიდან [[აშს]]-ის საჰაერო ძალებმა საიდუმლოდ დაბომბეს [[ვიეტ-კონგი]]ს ბაზები და ცრდილოეთ ვიეტნამის არმია კამბოჯის აღმოსავლეთით.
ამ პერიოდში, [[1967]] წელს პროვინცია ბატამბანგში, რომელიც მთავრობის მოწინააღმდეგეთა დასაყრდენი იყო, ჩაახშეს გლეხთა აჯანყება. აჯანყებაში მონაწილეობდნენ კამბოჯის კომუნისტური პარტიის წევრები, ე. წ. „წითელი ქხმერები“. [[1968]] წლის იანვარში კამბოჯაში კომუნისტებმა გამართეს პირველი საომარი გამოსვლები, ხოლო ამავე წლის ბოლოს ქვეყანაში სამოქალაქო ომი მიმდინარეობდა სრული სვლით. [[1969]] წელს კამბოჯამ აღადგინა დიპლომატიური ურთიერთობები [[აშშ]]-სთან. ამავე წლის ამრტიდან [[აშშ]]-ის საჰაერო ძალებმა საიდუმლოდ დაბომბეს [[ვიეტ-კონგი]]ს ბაზები და ჩრდილოეთ ვიეტნამის არმია კამბოჯის აღმოსავლეთით.


== ომის ესკალაცია ==


[[კატეგორია:კამბოჯის ისტორია]]
[[კატეგორია:კამბოჯის ისტორია]]

16:18, 9 ნოემბერი 2016-ის ვერსია

{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}

კამბოჯის სამოქალაქო ომი
ინდოჩინეთის მეორე ომი ნაწილი

ამერიკული ტანკები კამბოჯაში
თარიღი 1967- 17 აპრილი, 1975
მდებარეობა კამბოჯა
შედეგი ლონ ნოლის რეჟიმის დამხობა და წითელი ქხმერების ხელისუფლებაში მოსვლა.
მხარეები
ქხმერების რესპუბლიკა,
აშშ-ის დროშა აშშ
სამხრეთი ვიეტნამი,
თავისუფალი ქხმერები
წითელი ქხმერები,
ჩრდილოეთი ვიეტნამი,
ვიეტ-კონგი
მეთაურები
ნოროდომ სიანუკი,
ლონ ნოლი,
სონ ნგოკ თხანი
პოლ პოტი,
ნუონ ჩეა
ძალები
250 000 სამხედრო 100 000 აჯანყებული
დანაკარგები
უცნობია უცნობია
კამბოჯის სამოქალაქო ომი ვიკისაწყობში

კამბოჯის სამოქალაქო ომი — სამოქალაქო ომი ქვეყნის მთავრობასა და ადგილობრივ კომუნისტურ ძალებს შორის. სამხედრო კონფლიქტი მიმდინარეობდა 1967-1975 წლებში. ქვეყნის სამთავრობო ძალებს მხარს უჭერდა აშშ და სამხრეთი ვიეტნამი, ხოლო კომუნისტურ ძალებს ჩრდილოეთი ვიეტნამი. სამოქალაქო ომის შედეგად დაემხო ცენტრალური ხელისუფლება და ქვეყნის სათავეში მოვიდნენ წითელი ქხმერები,რომლებმაც გამოაცხადეს კამბოჯის საზოგადოების ტოტალური რეორგანიზაცია მაოიზმის კონცეფციაზე დაყრდნობით. კამბოჯის სამოქალაქო ომი ლაოსისა და სამხრეთი ვიეტნამის სამხედრო მოქმედებებთან ერთად განიხილება, როგორც ინდოჩინეთის მეორე ომის შემადგენელი ნაწილი.

ომის დასაწყისი

1953 წელს კამბოჯამ საფრანგეთისაგან დამოუკიდებლობა მოიპოვა. 1954 წლის ჟენევის შეთანხმების შედეგად დასრულდა ინდოჩინეთის პირველი ომი და კამბოჯა გამოაცხადეს ნეიტრალურ სახელმწიფოდ. სამეფოს მმართველი გახდა პრინცი ნოროდომ სიანუკი, რომელიც დიდი პოპულარობით სარგებლობდა მოსახლეობას შორის. იგი ტავს თვლიდა მემარცხენე პოლიტიკოსად. იგი დარწმუნებული იყო, რომ სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში პოლიტიკური დომინანტი იქნებოდა ჩინეთი. 1965 წელს, რამდენიმე სასაზღვრო ინციდენტის შემდეგ, რომელშიც მის წინააღმდეგ მონაწილეობდა აშშ-ისა და სამხრეთი ვიეტნამის ძალები, დიპლომატიური ურთიერთობა გაწყვიტა აშშ-სთან.

სამხრეთ ვიეტნამში მიმდინარე სამოქალაქო ომის დროს კამბოჯის ტერიტორიას აქტიურად იყენებდა ვიეტ-კონგი და ჩრდილოეთ ვიეტნამის დანაყოფები. ამერიკის პრეზიდენტმა ლინდონ ჯონსონმა ამერიკულ დანაყოფებს აუკრძალა კამბოჯის ტერიტორიაზე მოქმედება, რადგან ეს არღვევდა ფორმალურ ნეიტრალიტეტს. 1966 წელს კამბოჯამ ჩინეთთან დადო ხელშეკრულება ჩრდილოეთ ვიეტნამის ძალების კამბოჯის ტერიტორიაზე ყოფნის შესახებ, რითაც დაარღვია ნეიტრალიტეტის პრინციპები.

ამ პერიოდში, 1967 წელს პროვინცია ბატამბანგში, რომელიც მთავრობის მოწინააღმდეგეთა დასაყრდენი იყო, ჩაახშეს გლეხთა აჯანყება. აჯანყებაში მონაწილეობდნენ კამბოჯის კომუნისტური პარტიის წევრები, ე. წ. „წითელი ქხმერები“. 1968 წლის იანვარში კამბოჯაში კომუნისტებმა გამართეს პირველი საომარი გამოსვლები, ხოლო ამავე წლის ბოლოს ქვეყანაში სამოქალაქო ომი მიმდინარეობდა სრული სვლით. 1969 წელს კამბოჯამ აღადგინა დიპლომატიური ურთიერთობები აშშ-სთან. ამავე წლის ამრტიდან აშშ-ის საჰაერო ძალებმა საიდუმლოდ დაბომბეს ვიეტ-კონგის ბაზები და ჩრდილოეთ ვიეტნამის არმია კამბოჯის აღმოსავლეთით.

ომის ესკალაცია