რუანდა-ბურუნდიული ენა: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 1 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata-ზე, d:q33583
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ენა
[[რუანდა-ბურუნდიული ენა]] - ბანტუს ჯგუფის ენა, რომელიც ორი ფორმით გვხვდება: რუანდული (კინიარუანდა) და ბურუნდიული (კირუნდი). პირველი მათგანი რუანდის რესპუბლიკის ოფიციალური ენაა (ფრანგულთან ერთად), ხოლო მეორე - ბურუნდის რესპუბლიკისა (ასევე ფრანგულთან ერთად).
| სახელი = რუნდი

| თვითდასახელება =''იკირუნდი''
| რაოდენობა = 8.8 მილიონი (2007)
| ქვეყნები = [[ბურუნდი]]
| კლასიფიკაცია =[[ნიგერი-კონგოს ენები]]
:[[ატლანტური-კონგოს ენები]]
::[[ბენუე-კონგოს ენები]]
:::[[სამხრეთ-ბანტოიდური ენები]]
::::[[ბანტუს ნები]]
:::::[[სამხეთ-აღმოსავლეთი ბანტუს ენები|სამხეთ-აღმოსავლეთი ბანტუ]]
::::::[[დიდი ტბების ბანტუს ენები|დიდი ტბების ბანტუ]]
:::::::'''რუანდა-რუნდი'''
| დამწერლობა =
| სტატუსი = {{დროშა|ბურუნდი}}
| კოდები = run
| რუკა =
| ზომა =
| აღწერა =
| კოდი =
}}
'''რუანდა-ბურუნდიული ენა''' — [[ბანტუს ენები|ბანტუს ჯგუფის ენა]], რომელიც ორი ფორმით გვხვდება: რუანდული (კინიარუანდა) და ბურუნდიული (კირუნდი). პირველი მათგანი [[რუანდა|რუანდის]] რესპუბლიკის ოფიციალური ენაა ([[ფრანგული ენა|ფრანგულთან]] ერთად), ხოლო მეორე - [[ბურუნდი]]ს რესპუბლიკისა (ასევე ფრანგულთან ერთად).


== ზოგადი ცნობები ==
== ზოგადი ცნობები ==



*'''მოლაპარაკეთა რაოდენობა''': 20 მლნ
*'''მოლაპარაკეთა რაოდენობა''': 20 მლნ
ხაზი 9: ხაზი 28:
*'''სახელწოდება''': rw/rn, en - Kinyarwanda / Kirundi; eo - Ruanda-Burunda
*'''სახელწოდება''': rw/rn, en - Kinyarwanda / Kirundi; eo - Ruanda-Burunda
*'''დამწერლობა''': [[ლათინური დამწერლობა|ლათინური]]
*'''დამწერლობა''': [[ლათინური დამწერლობა|ლათინური]]



რუანდული ენისთვის დამწერლობა ლათინურ ენაზე შემოღებულ იქნა 1922 წლიდან. ამჟამად მასზე გამოდის პერიოდიკა, მიმდინარეობს სწავლება დაწყებით სკოლებში. ბურუნდიულ ენაზე დამწერლობა შემოღებულ იქნა XX ს-ის დასაწყისში, ხოლო 1976 წლიდან იგი სწავლების ენა გახდა.
რუანდული ენისთვის დამწერლობა ლათინურ ენაზე შემოღებულ იქნა 1922 წლიდან. ამჟამად მასზე გამოდის პერიოდიკა, მიმდინარეობს სწავლება დაწყებით სკოლებში. ბურუნდიულ ენაზე დამწერლობა შემოღებულ იქნა XX ს-ის დასაწყისში, ხოლო 1976 წლიდან იგი სწავლების ენა გახდა.



== სტატუსი ==
== სტატუსი ==



'''ოფიციალური ენა: '''
'''ოფიციალური ენა: '''
ხაზი 21: ხაზი 37:
*[[ბურუნდი]] - ფრანგულთან ერთად.
*[[ბურუნდი]] - ფრანგულთან ერთად.
*[[რუანდა]] - ფრანგულთან ერთად.
*[[რუანდა]] - ფრანგულთან ერთად.



'''გავრცელების არეალი''':
'''გავრცელების არეალი''':


ენის გავრცელების არეალია ცენტრალური აფრიკა: [[რუანდა]], [[ბურუნდი]], კონგო-კინშასა, [[უგანდა]], [[ტანზანია]].
ენის გავრცელების არეალია ცენტრალური აფრიკა: [[რუანდა]], [[ბურუნდი]], კონგო-კინშასა, [[უგანდა]], [[ტანზანია]].



== გრამატიკა ==
== გრამატიკა ==




== ლექსიკა ==
== ლექსიკა ==



'''ფრაზები და სიტყვები'''
'''ფრაზები და სიტყვები'''
ხაზი 44: ხაზი 55:
*გეთაყვა - Akira
*გეთაყვა - Akira
*ნახვამდის - Murabeho
*ნახვამდის - Murabeho



'''რიცხვები'''
'''რიცხვები'''
ხაზი 51: ხაზი 61:


[[კატეგორია:ბანტუს ენები]]
[[კატეგორია:ბანტუს ენები]]

[[es:Idioma kinyarwanda]]
[[fr:Kinyarwanda]]

08:43, 21 სექტემბერი 2016-ის ვერსია

რუნდი
იკირუნდი
გავრცელებულია ბურუნდი
მოლაპარაკეთა რაოდენობა 8.8 მილიონი (2007)
ოფიციალური სტატუსი ბურუნდის დროშა ბურუნდი
ლინგვისტური კლასიფიკაცია ნიგერი-კონგოს ენები
ატლანტური-კონგოს ენები
ბენუე-კონგოს ენები
სამხრეთ-ბანტოიდური ენები
ბანტუს ნები
სამხეთ-აღმოსავლეთი ბანტუ
დიდი ტბების ბანტუ
რუანდა-რუნდი
ენის კოდები run

რუანდა-ბურუნდიული ენაბანტუს ჯგუფის ენა, რომელიც ორი ფორმით გვხვდება: რუანდული (კინიარუანდა) და ბურუნდიული (კირუნდი). პირველი მათგანი რუანდის რესპუბლიკის ოფიციალური ენაა (ფრანგულთან ერთად), ხოლო მეორე - ბურუნდის რესპუბლიკისა (ასევე ფრანგულთან ერთად).

ზოგადი ცნობები

  • მოლაპარაკეთა რაოდენობა: 20 მლნ
  • ენის კოდი: rw / rn
  • სახელწოდება: rw/rn, en - Kinyarwanda / Kirundi; eo - Ruanda-Burunda
  • დამწერლობა: ლათინური

რუანდული ენისთვის დამწერლობა ლათინურ ენაზე შემოღებულ იქნა 1922 წლიდან. ამჟამად მასზე გამოდის პერიოდიკა, მიმდინარეობს სწავლება დაწყებით სკოლებში. ბურუნდიულ ენაზე დამწერლობა შემოღებულ იქნა XX ს-ის დასაწყისში, ხოლო 1976 წლიდან იგი სწავლების ენა გახდა.

სტატუსი

ოფიციალური ენა:

გავრცელების არეალი:

ენის გავრცელების არეალია ცენტრალური აფრიკა: რუანდა, ბურუნდი, კონგო-კინშასა, უგანდა, ტანზანია.

გრამატიკა

ლექსიკა

ფრაზები და სიტყვები

  • გამარჯობა - Muraho; Mwaramutse
  • კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება - Urakaza
  • გმადლობთ - Murakoze
  • კი / არა - Yego / Oya
  • გეთაყვა - Akira
  • ნახვამდის - Murabeho

რიცხვები

  • 1 - limwe, 2 - kabili, 3 - gatatu, 4 - kane, 5 - gatanu, 6 - gatandatu, 7 - kalindwi, 8 - umunani, 9 - icyenda, 10 -icumi