ოქროს ნაპირი (ბრიტანეთის კოლონია): განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
[[ფაილი:Gold Coast Map 1896.jpg|220px|მინი|ოქროს ნაპირი 1896 წელს]]
[[ფაილი:Gold Coast Map 1896.jpg|220px|მინი|ოქროს ნაპირი 1896 წელს]]
'''ოქროს სანაპირო''' — [[ბრიტანეთი]]ს კოლონია დასავლეთ [[აფრიკა]]ში [[გვინეის ყურე|გვინეის ყურის სანაპიროზე]], რომელის მოგვიანებით, 1957 წელს გახდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო [[განა]].
'''ოქროს ნაპირი''' — [[ბრიტანეთი]]ს კოლონია დასავლეთ [[აფრიკა]]ში [[გვინეის ყურე|გვინეის ყურის სანაპიროზე]], რომელის მოგვიანებით, [[1957]] წელს გახდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო [[განა]].

==ისტორია==
==ისტორია==
ოქროს ნაპირს პირველას 1471 წელს მიაღწიეს [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელებმა]]. აქ მათ დახვდათ მრავალრიცხოვანი აფრიკული სამეფოები, რომელთაგან ზოგიერთს ჰქონდა [[ოქრო]]ს უმდიდრესი მარაგი. 1482 წელს პორტუგალიელებმა აქ ააგეს ციხე-სიმაგრე [[ელმინა]]. ეს იყო პირველი ევროპული ფორტი ოქროს ნაპირზე. აქედან აწარმოებდნენ ისინი მონებით, მძივებით, დანებით, იარაღით, ოქროთი, რომით და მინით ვაჭრობას. წარმატებული ვაჭრობის შესახებ სწრაფად გავრცელდა ხმები და შედეგად, ამ რეგიონს მოაწყდა [[ბრიტანეთი]]ს, [[ჰოლანდია|ჰოლანდიის]], [[დანია|დანიის]], [[პრუსია|პრუსიის]], [[შვედეთი]]ს ვაჭართა მთელი არმია, რომელთაც ააგეს რამდენიმე ციხე-სიმაგრე სანაპირო ხაზის გასწვრივ. სახელწოდება „ოქროს ნაპირი“ მოდის ევროპელებისაგან, აქ მოპოვებული დიდი რაოდენობით [[ოქრო]]ს მარაგის გამო. მრავალი ასეული წლის მანძილზე ამ რეგიონის ეკონომიკის ძირითადი წამყვანი დარგი იყო [[მონათვაჭრობა]].
ოქროს ნაპირს პირველას 1471 წელს მიაღწიეს [[პორტუგალიელები|პორტუგალიელებმა]]. აქ მათ დახვდათ მრავალრიცხოვანი აფრიკული სამეფოები, რომელთაგან ზოგიერთს ჰქონდა [[ოქრო]]ს უმდიდრესი მარაგი. 1482 წელს პორტუგალიელებმა აქ ააგეს ციხე-სიმაგრე [[ელმინა]]. ეს იყო პირველი ევროპული ფორტი ოქროს ნაპირზე. აქედან აწარმოებდნენ ისინი მონებით, მძივებით, დანებით, იარაღით, ოქროთი, რომით და მინით ვაჭრობას. წარმატებული ვაჭრობის შესახებ სწრაფად გავრცელდა ხმები და შედეგად, ამ რეგიონს მოაწყდა [[ბრიტანეთი]]ს, [[ჰოლანდია|ჰოლანდიის]], [[დანია|დანიის]], [[პრუსია|პრუსიის]], [[შვედეთი]]ს ვაჭართა მთელი არმია, რომელთაც ააგეს რამდენიმე ციხე-სიმაგრე სანაპირო ხაზის გასწვრივ. სახელწოდება „ოქროს ნაპირი“ მოდის ევროპელებისაგან, აქ მოპოვებული დიდი რაოდენობით [[ოქრო]]ს მარაგის გამო. მრავალი ასეული წლის მანძილზე ამ რეგიონის ეკონომიკის ძირითადი წამყვანი დარგი იყო [[მონათვაჭრობა]].

06:02, 9 აგვისტო 2016-ის ვერსია

ოქროს ნაპირი 1896 წელს

ოქროს ნაპირიბრიტანეთის კოლონია დასავლეთ აფრიკაში გვინეის ყურის სანაპიროზე, რომელის მოგვიანებით, 1957 წელს გახდა დამოუკიდებელი სახელმწიფო განა.

ისტორია

ოქროს ნაპირს პირველას 1471 წელს მიაღწიეს პორტუგალიელებმა. აქ მათ დახვდათ მრავალრიცხოვანი აფრიკული სამეფოები, რომელთაგან ზოგიერთს ჰქონდა ოქროს უმდიდრესი მარაგი. 1482 წელს პორტუგალიელებმა აქ ააგეს ციხე-სიმაგრე ელმინა. ეს იყო პირველი ევროპული ფორტი ოქროს ნაპირზე. აქედან აწარმოებდნენ ისინი მონებით, მძივებით, დანებით, იარაღით, ოქროთი, რომით და მინით ვაჭრობას. წარმატებული ვაჭრობის შესახებ სწრაფად გავრცელდა ხმები და შედეგად, ამ რეგიონს მოაწყდა ბრიტანეთის, ჰოლანდიის, დანიის, პრუსიის, შვედეთის ვაჭართა მთელი არმია, რომელთაც ააგეს რამდენიმე ციხე-სიმაგრე სანაპირო ხაზის გასწვრივ. სახელწოდება „ოქროს ნაპირი“ მოდის ევროპელებისაგან, აქ მოპოვებული დიდი რაოდენობით ოქროს მარაგის გამო. მრავალი ასეული წლის მანძილზე ამ რეგიონის ეკონომიკის ძირითადი წამყვანი დარგი იყო მონათვაჭრობა.

ბრიტანეთის ოქროს ნაპირი შიქმნა 1867 წელს, როდესაც ბრიტანეთის მთავრობამ დაამხო აფრიკული სავაჭრო კომპანია და დაიპყრო მისი ტერიტორიების ნაწილი სანაპიროს გასწვრივ. მათ მიითვისეს აგრეთვე, სხვა ევროპული ქვეყნების ტერიტორიებიც, კერძოდ, დაიპყრეს დანიის ოქროს ნაპირი 1850 წელს და ჰოლანდიის ოქროს ნაპირი ფორტ ელმინას ჩათვლით, 1872 წელს დაიპყრეს აშანტის კონფედერაცია და ფანტი. ევროპელთა გამოჩენამდე აშანტები მართავდნენ ტერიტორიების უმეტეს ნაწილს, ამიტომ ევროპელებს ხშირად მოსდიოდათ კონფლიქტები მათთან. აშანტები განაში წარმოადგენენ ყველაზე მრავალრიცხოვან ეთნიკურ ჯგუფს. ბრიტანელებმა მათ დასამორჩილებლად ოთხი ანგლო-აშანტური ომი გადაიხადეს.

ანგლო-აშანტური ომები

სულ იყო ოთხი დიდი ომი, რომელიც პერიოდულად გარდამავალი უპირატესობით მიმდინარეობდა.

  • პირველი ომი (1863—1864)
  • მეორე ომი (1873—1874)
  • მესამე ომი (1893—1894)
  • მეოთხე ომი (1895—1896)

დამოუკიდებლობის დაკარგვა

ანგლო-აშანტური ომების შედეგად, ბრიტანეთმა მთლიანად გაანადგურა აშანტი. დაიპყრო მისი ტერიტორიები და ცალკეულ ტომებთან გააფორმა ხელშეკრულებები. 1900 წელს დედა-დედოფალ იაა ასანტევას მეთაურობით აშანტი აჯანყდა. ეს იყო დამოუკიდებლობისათვის აშანტის უკანასკნელი ბრძოლა ბრიტანელების წინააღმდეგ. იგი ცნობილია როგორც, ბრძოლა ოქროს ტახტისათვის. ბრიტანელებმა აიღეს აშანტის დედაქალქი კუმასი და ხელთ იგდეს სამეფო ტახტი. აჯანყების დამარცხების შემდეგ, 1901 წელს ინგლისელებმა აშანტის მთელი ტერიტორია გააერთიანეს ოქროს სანაპიროს კოლონიაში. 1902 წლის 1 იანვრიდან აშანტი ბრიტანეთის პროტექტორატი გახდა.

პროტექტორატის ეკონომიკა

1901 წლიდან მთელი ოქროს ნაპირის მოსახლეობა განიხილებოდა, როგორც ერთიანი ხალხი და როგორც, ბრიტანეთის კოლონია. ეკონომიკაც კოლონიური პოლიტიკის შესაბამისად განვითარდა. ბრიტანელები აქედან მრავალნაირ ბუნებრივ რესურსს ეზიდებოდნენ. კერძოდ, ოქროს, რკინის მადანს, ალმასს, სპილოს ძვალს, წიწაკას, მარცვლეულს, კაკაოს, მერქანს. პროდუქციის ტრანსპორტირების გასაადვილებლად, ბრიტანელმა კოლონიზატორებმა ააგეს რკინიგზები და რთული სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა თანამედროვე განას სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურას. ასევე, ააგეს დასავლური ტიპის საავადმყოფოები, სკოლები და სხვა დაწესებულებები, რათა კოლონიაში გადასახლებული ბრიტანეთის იმპერიის მოსახლეობისათვის შეექმნათ კომფორტი.

დამოუკიდებლობა

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ კოლონიის ადგილობრივი მოსახლეობა სულ უფრო მეტად მოითხოვდა ავტონომიას. დაიწყო დეკოლონიზაციის პროცესი. ოქროს ნაპირის უმნიშვნელოვანესი ლიდერი გახდა კვამე ნკრუმა, რომელიც სხვა მოთხოვნებთან ერთად, ბრიტანეთის იმპერიისაგან დაუყოვნებლივ დამოუკიდებლობას მოითხოვდა. საერთო-სახალხო აჯანყების შიშით ბრიტანეთი დათანხმდა მოთხოვნათა უმეტესობას. 1956 წელს ბრიტანეთის ტოგო (ტოგოლენდი), აშანტის პროტექტორატი და ფანტის პროტექტორატი გაერთიანდა. შიქმნა ერთიანი კოლონია, რომელიც ცნობილი გახდა, როგორც ოქროს ნაპირი. 1957 წელს კოლონიამ მიიღო დამოუკიდებლობა სახელწოდებით „განა“. ეს იყო შავკანიანთა პირველი დამოუკიდებელი სახელმწიფო ბრიტანეთის თანამეგობრობის ფარგლებში.

წყაროები

რესურსები ინტერნეტში