Homo naledi: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

10:52, 25 ივნისი 2016-ის ვერსია

ჰომო ნალედი (ლათ. homo naledi) წარმოადგენს აქამდე უცნობი, გადაშენებული ჰომინიდების ერთ-ერთ სახეობას, რომელიც სამხრეთ აფრიკაში, კერძოდ დინალედი ჩამბერში, ( Dinaledi Chamber), "ამომავალი ვარსკვლავის გამოქვაბულში" იქნა აღმოჩენილი. მოცემულ გამოქვაბულში არ შეინიშნება არავითარი კვალი სხვა ცხოველების არსებობისა, და არც აქ არსებული განამარხებული სახეობები არ ატარებენ რაიმე ტიპის დაზიანებებს, რომლებიც მტაცებელთან გამოქვაბულის დასაკავებლად გამართული ბრძოლის დრო შეიძლებოდა მიეღოთ. ნამარხებზე დაკვირვებით დგინდება, რომ ისინი ჩამბერში სრულაიდ ჯანმრთელები ჩამოვიდნენ და მხოლოდ გარდაცვალების შედმეგ დაიწყეს გახრწნა. მათი განამარხებული ჩონჩხი მეცნიერებმა ბიოლოგიური ნალექებით მდიდარი რბილი თიხის ფენიდან ამოიღეს, რომელიც ჩემბერში დროთა განმავლობაში გროვდებოდა. ამ სახეობისათვის დამახასიათებელია სხეულის მცირე ზომის მქონე ადამიანთა პოპულაციების მსგავსი სხეულის წონა და სიმაღლე,მაგრამ შიდა ქალის მცირე ტევადობით იგი ავსტრალოპიტის მსგავსია. იგი უმეტესწილად ადრეული ჰომინიდებისათვის,ჰომო ერექტუსისათვის, ჰომო ჰაბილისისა და ჰომო რუდოლფენსისათვის, დამახასიათებელი ნიშან-თვისებების მატარებელია, მაგრამ გამოირჩევა იმითაც რომ მას გააჩნია ხელისა და მაჯის ისეთი მანიპულატორული ადამპტაციები,როგორიც დამახასიათებელია თანამედროვე ადამიანისათვის. გამოკვლევების შედეგად დადგინდა კიდევ ერთი თანხვედრა თანამედროვე ადამიანის აგებულებასთან,რაც მოიცავს ტერფისა და ქვედა კიდურების მსგავსებას. ეს ადამიანური ნიშნები კონტრასტს ქმნის პრიმიტიულ ან უფრო მეტად ავსტრალიოპიტეკურ ტორსთან,მხრებთან, მენჯთან და პროქსიმალურ ბარძაყთან. იქიდან გამომდინარე,რომ წარმოდგენილია სულ მცირე 15 ინდივიდი, ჩონჩხის მრავალი ელემენტის მსგავსებით, ჰომო ნალედი იქცა ერთ-ერთ უდიდეს აღმოჩენად აფრიკის ტერიტორიაზე.ჩემბერში პირველი აღმოჩენები 2013 წელს განხორციელდა,რომელიც იძლეოდა მრავალი ინდივიდის შემადგენელ ნაწილებს,რომლებიც ჯერ კიდევ გამოკვლევის პროცესშია.[1]

მთელი ეს აღმოჩენები მეცნიერების ხელში გადაიქცა კიდევ ერთ მტკიცებულებად იმის შესახებ რომ ევოლუციურად ადამიანი წარმოიქმნა მისგან განსხვავებული წინაპრებისაგან.კერძოდ, ეს განამარხებული ინდივიდები,რომლებიც ერთიანდებიან "ადრეული" ჰომოების კლასში, წარმოადგენენ საშუალებას,რომელთა მეშვეობითაც შესაძლებელი გახდება იმ კავშირის დამტკიცება,რომელიც არსებობს თანამედროვე ადამიანისა და აუსტრალიოპიტეკის გვარს შორის. მთელი ეს განამარხებული ინდივიდები მკვლევართა ნაწილისათვის წარმოადგენს მტკიცებულებას იმ თეორიის სასარგებლოდ,რომელიც ემხრობა ე.წ "bushiness" მოსაზრებას, რომლის მიხედვითაც ყველა ეს სახეობა და მათ შორის თანამედროვე ადამიანიც, წარმოადგენს ერთი მთლიანი ბუჩქის კონკრეტული ტოტების განშტოებას. კიდევ ერთი მსგავსება ჰომო ნალედსა და თანამედროვე ადამიანს შორის,რომელიც ამყარებს მოსაზრებას მათ ევოლუციური კავშირის შესახებ, არის ჩამბერის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ნაკვალევი.აღმოჩენილ 107 სატერფული ელემენტიდან, ერთი-ერთი თითქმის ზრდასრული ადამიანის ტერფის მსგავსია. ჰომო ნალედის ტერფი მისი მორფოლოგიური შედგენილობით, განცალკევებული ცერა თითით, წაგრძელებული ტარზალური ფირფიტით,გამოკვეთილი კოჭითა და შეერთებებით ევოლუციურად თანამედროვე ადამიანისკენ არის უფრო მეტად გადახრილი. ყველა ეს ზემოთჩამოთვლილი ელემენტები მიუთითებს გარათულ ბიპედალიზმზე, მაგრამ აქვე უნდა აღინიშნოს ის სხვაობები რომელიც ჰომო ნალედის ტერფს თანამედროვე ადამიანის ტერფისაგან განასხვავებს. კერძოდ, მრუდე პროქსიმალური ფალანგები და შემცირებული შუა ტერფის სიგრძივი თაღი. ამ მხრივ უნდა ითქვას,რომ ჩამბერში აღმოჩენილი ეს მახასიათებლები ნათელს ხდის გადაადგილების ნაირსახეობის მსგავსებას ჰომო ნალედისა და თანამედროვე ადამიანის შემთხვევაში. გარდა მამოძრავებელი სისტემის მსგავსებისა, ჰომო ნალედის ტერფის აგებულება იძლევა მეცნიერებისათვის საშვალებას, გამოიკვლიონ ის თუ რამდენად იყო იმდროინდელი ჰომოების ეს სახეობა ადაპტირებული ანატომიურ ფუნქციებთან,რომელიც სწორედ ამგვარი მამოძრავებელი სისტემით არის განპირობებული. ამ კუთხით, ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, მეცნიერების მიერ მიღწეული შედეგები, საშუალებას იძლევა მოხდეს იმის შესწავლა,თუ როგორ იცვლებოდა ევოლუციურად ტერფის ფორმა და ფუნქციონირება,რაც შედგომში სახეობების კლასობრივი დაჯგუფებისათვის კიდევ ერთი ხელშემწყობი ფაქტორი გახდება.[2]

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+{{ვიკი}}
-'''[[ჰომო ნალედი]] ('''ლათ. ''homo naledi)'' წარმოადგენს აქამდე უცნობი, გადაშენებული ჰომინიდების ერთ-ერთ სახეობას,რომელიც სამხრეთ აფრიკაში,კერძოდ ''დანალედი ჩამბერში,('' ''Dinaledi Chamber''), "ამომავალი ვარსკვლავის [[:en:Rising_Star_Cave|გამოქვაბულში]]"  იქნა აღმოჩენილი.აქვე აღსანიშნავია რომ მოცემულ გამოქვაბულში არ შეინიშნება არავითარი კვალი სხვა ცხოველების არსებობისა, და არც აქ არსებული განამარხებული სახეობები არ ატარებენ რაიმე ტიპის დაზიანებებს,რომლებიც მტაცებელთან გამოქვაბულის დასაკავებლად გამართული ბრძოლის დრო შეიძლებოდა მიეღოთ. ნამარხებზე დაკვირვებით დგინდება,რომ ისინი ჩამბერში სრულაიდ ჯანმრთელები ჩამოვიდნენ და მხოლოდ გარდაცვალების შედმეგ დაიწყეს გახრწნა. მათი განამარხებული ჩონჩხი მეცნიერებმაბიოლოგიური ნალექებით მდიდარი რბილი თიხის ფენიდან ამოიღეს,რომელიც ჩემბერში დროთა განმავლობაში გროვდებოდა. ამ სახეობისათვის დამახასიათებელია სხეულის მცირე ზომის მქონე ადამიანთა პოპულაციების მსგავსი სხეულის წონა და სიმაღლე,მაგრამ შიდა ქალის მცირე ტევადობით იგი ავსტრალოპიტის მსგავსია. იგი უმეტესწილად ადრეული ჰომინიდებისათვის,''ჰომო ერექტუსისათვის, ჰომო ჰაბილისისა და ჰომო რუდოლფენსისათვის,'' დამახასიათებელი ნიშან-თვისებების მატარებელია, მაგრამ გამოირჩევა იმითაც რომ მას გააჩნია ხელისა და მაჯის ისეთი მანიპულატორული ადამპტაციები,როგორიც დამახასიათებელია თანამედროვე ადამიანისათვის. გამოკვლევების შედეგად დადგინდა კიდევ ერთი თანხვედრა თანამედროვე ადამიანის აგებულებასთან,რაც მოიცავს ტერფისა და ქვედა კიდურების მსგავსებას. ეს ადამიანური ნიშნები კონტრასტს ქმნის  პრიმიტიულ ან უფრო მეტად ავსტრალიოპიტეკურ ტორსთან,მხრებთან, მენჯთან და პროქსიმალურ ბარძაყთან. იქიდან გამომდინარე,რომ წარმოდგენილია სულ მცირე 15 ინდივიდი, ჩონჩხის მრავალი ელემენტის მსგავსებით, ''ჰომო ნალედი'' იქცა ერთ-ერთ უდიდეს აღმოჩენად აფრიკის ტერიტორიაზე.ჩემბერში პირველი აღმოჩენები 2013 წელს განხორციელდა,რომელიც იძლეოდა მრავალი ინდივიდის შემადგენელ ნაწილებს,რომლებიც ჯერ კიდევ გამოკვლევის პროცესშია.[https://elifesciences.org/content/4/e09560]
+'''[[ჰომო ნალედი]] ('''ლათ. ''homo naledi)'' წარმოადგენს აქამდე უცნობი, გადაშენებული [[ჰომინიდები]]ს ერთ-ერთ სახეობას, რომელიც [[სამხრეთი აფრიკა|სამხრეთ აფრიკაში]], კერძოდ ''დინალედი ჩამბერში, ('' ''Dinaledi Chamber''), "ამომავალი ვარსკვლავის [[:en:Rising_Star_Cave|გამოქვაბულში]]"  იქნა აღმოჩენილი. მოცემულ გამოქვაბულში არ შეინიშნება არავითარი კვალი სხვა ცხოველების არსებობისა, და არც აქ არსებული განამარხებული სახეობები არ ატარებენ რაიმე ტიპის დაზიანებებს, რომლებიც მტაცებელთან გამოქვაბულის დასაკავებლად გამართული ბრძოლის დრო შეიძლებოდა მიეღოთ. ნამარხებზე დაკვირვებით დგინდება, რომ ისინი ჩამბერში სრულაიდ ჯანმრთელები ჩამოვიდნენ და მხოლოდ გარდაცვალების შედმეგ დაიწყეს გახრწნა. მათი განამარხებული ჩონჩხი მეცნიერებმა ბიოლოგიური ნალექებით მდიდარი რბილი თიხის ფენიდან ამოიღეს, რომელიც ჩემბერში დროთა განმავლობაში გროვდებოდა. ამ სახეობისათვის დამახასიათებელია სხეულის მცირე ზომის მქონე ადამიანთა პოპულაციების მსგავსი სხეულის წონა და სიმაღლე,მაგრამ შიდა ქალის მცირე ტევადობით იგი ავსტრალოპიტის მსგავსია. იგი უმეტესწილად ადრეული ჰომინიდებისათვის,''ჰომო ერექტუსისათვის, ჰომო ჰაბილისისა და ჰომო რუდოლფენსისათვის,'' დამახასიათებელი ნიშან-თვისებების მატარებელია, მაგრამ გამოირჩევა იმითაც რომ მას გააჩნია ხელისა და მაჯის ისეთი მანიპულატორული ადამპტაციები,როგორიც დამახასიათებელია თანამედროვე ადამიანისათვის. გამოკვლევების შედეგად დადგინდა კიდევ ერთი თანხვედრა თანამედროვე ადამიანის აგებულებასთან,რაც მოიცავს ტერფისა და ქვედა კიდურების მსგავსებას. ეს ადამიანური ნიშნები კონტრასტს ქმნის  პრიმიტიულ ან უფრო მეტად ავსტრალიოპიტეკურ ტორსთან,მხრებთან, მენჯთან და პროქსიმალურ ბარძაყთან. იქიდან გამომდინარე,რომ წარმოდგენილია სულ მცირე 15 ინდივიდი, ჩონჩხის მრავალი ელემენტის მსგავსებით, ''ჰომო ნალედი'' იქცა ერთ-ერთ უდიდეს აღმოჩენად აფრიკის ტერიტორიაზე.ჩემბერში პირველი აღმოჩენები 2013 წელს განხორციელდა,რომელიც იძლეოდა მრავალი ინდივიდის შემადგენელ ნაწილებს,რომლებიც ჯერ კიდევ გამოკვლევის პროცესშია.[https://elifesciences.org/content/4/e09560]
 მთელი ეს აღმოჩენები მეცნიერების ხელში გადაიქცა კიდევ ერთ მტკიცებულებად იმის შესახებ რომ ევოლუციურად ადამიანი წარმოიქმნა მისგან განსხვავებული წინაპრებისაგან.კერძოდ, ეს განამარხებული ინდივიდები,რომლებიც ერთიანდებიან "''ადრეული"'' ჰომოების კლასში, წარმოადგენენ საშუალებას,რომელთა მეშვეობითაც შესაძლებელი გახდება იმ კავშირის დამტკიცება,რომელიც არსებობს თანამედროვე ადამიანისა და აუსტრალიოპიტეკის გვარს შორის. მთელი ეს განამარხებული ინდივიდები მკვლევართა ნაწილისათვის წარმოადგენს მტკიცებულებას იმ თეორიის სასარგებლოდ,რომელიც ემხრობა ე.წ  "''bushiness"'' მოსაზრებას, რომლის მიხედვითაც ყველა ეს სახეობა და მათ შორის თანამედროვე ადამიანიც, წარმოადგენს ერთი მთლიანი ბუჩქის კონკრეტული ტოტების განშტოებას. კიდევ ერთი მსგავსება ჰომო ნალედსა და თანამედროვე ადამიანს შორის,რომელიც ამყარებს მოსაზრებას მათ ევოლუციური კავშირის შესახებ, არის ჩამბერის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ნაკვალევი.აღმოჩენილ 107 სატერფული ელემენტიდან, ერთი-ერთი თითქმის ზრდასრული ადამიანის ტერფის მსგავსია. ჰომო ნალედის ტერფი მისი მორფოლოგიური შედგენილობით, განცალკევებული ცერა თითით, წაგრძელებული ტარზალური ფირფიტით,გამოკვეთილი კოჭითა და შეერთებებით ევოლუციურად თანამედროვე ადამიანისკენ არის უფრო მეტად გადახრილი. ყველა ეს ზემოთჩამოთვლილი ელემენტები მიუთითებს გარათულ ბიპედალიზმზე, მაგრამ აქვე უნდა აღინიშნოს ის სხვაობები რომელიც ჰომო ნალედის ტერფს თანამედროვე ადამიანის ტერფისაგან განასხვავებს. კერძოდ, მრუდე პროქსიმალური ფალანგები და შემცირებული შუა ტერფის სიგრძივი თაღი. ამ მხრივ უნდა ითქვას,რომ ჩამბერში აღმოჩენილი ეს მახასიათებლები ნათელს ხდის გადაადგილების ნაირსახეობის მსგავსებას ჰომო ნალედისა და თანამედროვე ადამიანის შემთხვევაში. გარდა მამოძრავებელი სისტემის მსგავსებისა, ჰომო ნალედის ტერფის აგებულება იძლევა მეცნიერებისათვის საშვალებას, გამოიკვლიონ ის თუ რამდენად იყო იმდროინდელი ჰომოების ეს სახეობა ადაპტირებული ანატომიურ ფუნქციებთან,რომელიც სწორედ ამგვარი მამოძრავებელი სისტემით არის განპირობებული. ამ კუთხით, ბოლო ოცი წლის განმავლობაში, მეცნიერების მიერ მიღწეული შედეგები, საშუალებას იძლევა მოხდეს იმის შესწავლა,თუ როგორ იცვლებოდა ევოლუციურად ტერფის ფორმა და ფუნქციონირება,რაც შედგომში სახეობების კლასობრივი დაჯგუფებისათვის კიდევ ერთი ხელშემწყობი ფაქტორი გახდება.[http://www.nature.com/ncomms/2015/151006/ncomms9432/full/ncomms9432.html?WT.ec_id=NCOMMS-20151007&spMailingID=49717544&spUserID=MTA5NjM3MTAyODYxS0&spJobID=780943740&spReportId=NzgwOTQzNzQwS0]