ქუთაის-გაენათის ეპარქია: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
გასწორდა რამდენიმე სტილისტური და ფაქტობრივი შეცდომა
ხაზი 9: ხაზი 9:
VI-VII საუკუნიდან დაწყებული დასავლეთ საქართველოს - ეგრის-აფხაზეთის საკათალიკოსოსს ჩამოყალიბება X საუკუნის დამდეგს დასრულდა და იგი მცხეთის საკათალიკოსოს შეუერთდა. გაერთიანებული ქვეყნის დაწინაურებულ კათედრად ქუთაისის სამწყსო ითვლებოდა, რომელიც [[გურია|გურიისა]] და [[აჭარა|აჭარის]] მნიშვნელოვან ნაწილსაც აერთიანებდა. ქუთათელი მღვდლმთავრის აღზევება [[აღმოსავლეთ საქართველო]]დან არაბთა შემოსევების გამო, [[VIII საუკუნე]]ში დასავლეთ საქართველოში „მეფე“ სტეფანოზის და მთელი სამეფო ოჯახის გადასვლამ განაპირობა.
VI-VII საუკუნიდან დაწყებული დასავლეთ საქართველოს - ეგრის-აფხაზეთის საკათალიკოსოსს ჩამოყალიბება X საუკუნის დამდეგს დასრულდა და იგი მცხეთის საკათალიკოსოს შეუერთდა. გაერთიანებული ქვეყნის დაწინაურებულ კათედრად ქუთაისის სამწყსო ითვლებოდა, რომელიც [[გურია|გურიისა]] და [[აჭარა|აჭარის]] მნიშვნელოვან ნაწილსაც აერთიანებდა. ქუთათელი მღვდლმთავრის აღზევება [[აღმოსავლეთ საქართველო]]დან არაბთა შემოსევების გამო, [[VIII საუკუნე]]ში დასავლეთ საქართველოში „მეფე“ სტეფანოზის და მთელი სამეფო ოჯახის გადასვლამ განაპირობა.


X საუკუნის ბოლო მეოთხედიდან, [[978]] წელს ქუთაისში გაერთიანებულ [[საქართველო]]ს მეფის [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის კურთხევის შემდეგ იგი ოფიციალურად საქართველოს დედაქალაქი, ხოლო „ქუთათელი - საქართველოს მეფეთა მაკურთხებელიცა და მესაფლავეც გახდა“. საქართველოს იმჟამინდელი დედაქალაქისთვის ახალი სამღვდელმთავრო კათედრა [[1027]] წელს ააშენა მეფე ბაგრატმა. ქუთაისი [[1122]] წლამდე, [[დავით IV|დავით აღმაშენებლის]] მიერ თბილისის აღებამდე, საქართველოს დედაქალაქად ითვლებოდა და ამის შემდეგაც [[რუსუდანი]]ს, [[დავით VI|დავით ნარინისა]] და სხვათა მეფობისას იგი საქართველოს სახელმწიფოს ადმინისტრაციულ ცენტრს წარმოადგენდა.
X საუკუნის ბოლო მეოთხედიდან, [[978]] წელს ქუთაისში გაერთიანებულ [[საქართველო]]ს მეფის [[ბაგრატ III (საქართველოს მეფე)|ბაგრატ III]]-ის კურთხევის შემდეგ იგი ოფიციალურად საქართველოს დედაქალაქი, ხოლო „ქუთათელი - საქართველოს მეფეთა მაკურთხებელიცა და მესაფლავეც გახდა“. საქართველოს იმჟამინდელი დედაქალაქისთვის ახალი სამღვდელმთავრო კათედრალი [[1027|1003]] წელს ააშენა მეფე ბაგრატმა. ქუთაისი [[1122]] წლამდე, [[დავით IV|დავით აღმაშენებლის]] მიერ თბილისის აღებამდე, საქართველოს დედაქალაქად ითვლებოდა და ამის შემდეგაც [[რუსუდანი]]ს, [[დავით VI|დავით ნარინისა]] და სხვათა მეფობისას იგი საქართველოს სახელმწიფოს ადმინისტრაციულ ცენტრს წარმოადგენდა.


დაწინაურებული საქუთათელო სამწყსოს მთლიანობამ [[XV საუკუნე]]მდე გასტანა. XV საუკუნიდან კი, გურიის დამოუკიდებელ სამათავროდ ჩამოყალიბების შემდეგ, გურიელმა ერისთავმა ქუთათელს ეკლესიურად განაშორა ძველი სამწყსო და აქ მისგან დამოუკიდებელი სამი სამღვდელმთავრო კათედრა - შემოქმედი, ჯუმათი, ნინოწმინდა - შექმნა. XVI საუკუნის 30-იან წლებში კი აფხაზთა მეფემ ბაგრატ III - ([[1510]]-[[1565]] წწ.) უშუალოდ [[იმერეთი]]ს (ვაკე) ტერიტორიაზე, ქუთათელის სამწყსოში ორი ახალი ეპარქია - [[ხონი]] და გაენათი ჩამოაყალიბა.
დაწინაურებული საქუთათელო სამწყსოს მთლიანობამ [[XV საუკუნე]]მდე გასტანა. XV საუკუნიდან კი, გურიის დამოუკიდებელ სამათავროდ ჩამოყალიბების შემდეგ, გურიელმა ერისთავმა ქუთათელს ეკლესიურად განაშორა ძველი სამწყსო და აქ მისგან დამოუკიდებელი სამი სამღვდელმთავრო კათედრა - შემოქმედი, ჯუმათი, ხინოწმინდა - შექმნა. XVI საუკუნის 30-იან წლებში კი იმერთა მეფემ ბაგრატ III - ([[1510]]-[[1565]] წწ.) უშუალოდ [[იმერეთი]]ს (ვაკე, ოკრიბა,ზემო იმერეთი) ტერიტორიაზე, ქუთათელის სამწყსოში ორი ახალი ეპარქია - [[ხონი]] და გაენათი ჩამოაყალიბა.


XVII-XVIII სს. იმერეთის საერთო დაკნინების პერიოდი, ქუთათელის სამღვდელმთავროს დამცრობის ხანად ითვლება. კათედრა [[1691]] წელს დროებით გაუქმდა კიდეც. ქუთაისის გაპარტახებული ეპარქიის აღდგენა XVIII საუკუნის შუა წლებიდან იწყება. [[1740]] წელს სრულიად ახალგაზრდა - 20 წლის მიტროპოლიტი ანტონ ბაგრატიონი, მომავალში [[საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი]] [[ანტონ I]], ქუთაისის ეპარქიის მწყემსმთავრად დაადგინეს. იმერეთის მეფის [[სოლომონ I]]-ის ძალისხმევას უკავშირდება დამცრობილ-დაკნინებული ქუთაისისა და გელათის სამღვდელმთავროთა ტერიტორიის და ძველი მამულების მოძიება და განახლება.
XVII-XVIII სს. იმერეთის საერთო დაკნინების პერიოდი, ქუთათელის სამღვდელმთავროს დამცრობის ხანად ითვლება. კათედრა [[1691]] წელს დროებით გაუქმდა კიდეც. ქუთაისის გაპარტახებული ეპარქიის აღდგენა XVIII საუკუნის შუა წლებიდან იწყება. [[1740]] წელს სრულიად ახალგაზრდა - 20 წლის მიტროპოლიტი [[ანტონ I|ანტონ ბაგრატიონი]], მომავალში [[სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი|საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი]] [[ანტონ I]], ქუთაისის ეპარქიის მწყემსმთავრად დაადგინეს. იმერეთის მეფის [[სოლომონ I]]-ის ძალისხმევას უკავშირდება დამცრობილ-დაკნინებული ქუთაისისა და გელათის სამღვდელმთავროთა ტერიტორიის და ძველი მამულების მოძიება და განახლება.


ეგრის-აფხაზეთის საკათოლიკოსო კათედრისა და რეზიდენციის [[გელათი|გელათში]] გადმოტანის შემდეგ, კათოლიკოსად ხშირად ქუთათელს ან გაენათელს ნიშნავდნენ. კათოლიკოსი ზოგჯერ დასავლეთ საქართველოს სხვადასხვა კუთხის - იმერეთის, გურიის, [[სამეგრელო]]ს... ტერიტორიაზე არსებულ სამღვდელმთავრო კათედრების ეპისკოპოსადაც და კათოლიკოსადაც იწოდებოდა.
1540-იან წლებში აფხაზეთის საკათოლიკოსო კათედრისა და რეზიდენციის [[გელათი|გელათში]] გადმოტანის შემდეგ, კათოლიკოსად ხშირად ქუთათელს ან გაენათელს ნიშნავდნენ. კათოლიკოსი ზოგჯერ დასავლეთ საქართველოს სხვადასხვა კუთხის - იმერეთის, გურიის, [[სამეგრელო]]ს... ტერიტორიაზე არსებულ სამღვდელმთავრო კათედრების ეპისკოპოსადაც იწოდებოდა.


მე-18 საუკუნის 70-იანი წლების ბოლოდან თითქმის ოთხი ათეული წლის მანძილზე, [[1820]] წლამდე, აღნიშნულ კათედრებს განაგებდნენ [[დოსითეოს ქუთათელი|დოსითეოს წერეთელი]] და ექვთიმე შერვაშიძე. დასავლეთ საქართველოში, აღნიშნულ მღვდელმთავართა ძალისხმევით, გურიისა და სამეგრელოს მთავართა და იმერეთის სამეფოს ხალხისა და დიდებულების თანხმობის მოპოვების შემდეგ, მთელი საქართველოს ერთ სამეფოდ გაერთიანების საფუძველი მომზადდა. გაერთიანების მოსურნე უმრავლესობის სურვილის მიუხედავად, იმჟამად საქართველო ვერ გაერთიანდა. სამაგიეროდ, აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს შორის „ივერიელთა ერთობის ტრაქტატი“ დაიდო.
მე-18 საუკუნის 70-იანი წლების ბოლოდან თითქმის ოთხი ათეული წლის მანძილზე, [[1820]] წლამდე, აღნიშნულ კათედრებს განაგებდნენ მიტროპოლიტები [[დოსითეოს ქუთათელი|დოსითეოს წერეთელი]] და [[ექვთიმე გენათელი|ექვთიმე შერვაშიძე]]. დასავლეთ საქართველოში, აღნიშნულ მღვდელმთავართა ძალისხმევით, გურიისა და სამეგრელოს მთავართა და იმერეთის სამეფოს ხალხისა და დიდებულების თანხმობის მოპოვების შემდეგ, მთელი საქართველოს ერთ სამეფოდ გაერთიანების საფუძველი მომზადდა. გაერთიანების მოსურნე უმრავლესობის სურვილის მიუხედავად, იმჟამად საქართველო ვერ გაერთიანდა. სამაგიეროდ, აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს შორის „ივერიელთა ერთობის ტრაქტატი“ დაიდო.


[[1819]]-[[1920]] წწ. იმერეთის ცნობილი აჯანყებისას, დოსითეოს ქუთათელი და [[ექვთიმე გაენათელი]], აჯანყების შუაგულში აღმოჩნდნენ. [[იმერეთის აჯანყება|იმერეთის აჯანყების]] სასტიკად ჩახშობის შემდეგ, [[1821]] წლის რუსეთის სინოდის 19 ნოემბრის ბრძანებით, იმერეთში არსებულ ეპარქიებიდან შეიქმნა მხოლოდ ერთი - იმერეთის ეპარქია, რომლის კათედრა ქუთაისში იყო. ეპარქიის მმართველობა, იმპერატორის ნება-სურვილით, მანამდე ნიკორწმინდელ ეპისკოპოს სოფრომ წულუკიძეს მიანდეს. მას რუსეთის სინოდმა [[არქიეპისკოპოსი]]ს წოდება მიანიჭა. სოფრომის შემდეგ იმერეთის ეპარქიას განაგებდნენ:
[[1819]]-[[1920]] წწ. იმერეთის ცნობილი აჯანყებისას, [[დოსითეოს ქუთათელი]] და [[ექვთიმე გაენათელი|ექვთიმე გენათელი]], აჯანყების შუაგულში აღმოჩნდნენ. [[იმერეთის აჯანყება|იმერეთის აჯანყების]] სასტიკად ჩახშობის შემდეგ, [[1821]] წლის რუსეთის სინოდის 19 ნოემბრის ბრძანებით, იმერეთში არსებულ ეპარქიებიდან შეიქმნა მხოლოდ ერთი - იმერეთის ეპარქია, რომლის კათედრა ქუთაისში იყო. ეპარქიის მმართველობა, იმპერატორის ნება-სურვილით, მანამდე ნიკორწმინდელ [[მთავარეპისკოპოსი|მთავარეპისკოპოს]] სოფრომ წულუკიძეს მიანდეს. მას რუსეთის სინოდმა [[არქიეპისკოპოსი]]ს წოდება დაუტოვა. სოფრომის შემდეგ იმერეთის ეპარქიას განაგებდნენ:


* დავით წერეთელი ([[1845]]-[[1853]] წწ.);
* [[მიტროპოლიტი დავით წერეთელი|დავით წერეთელი]] ([[1845]]-[[1853]] წწ.);
* ევდემონ წულუკიძე (1853-[[1856]] წწ.);
* [[ექვთიმე წულუკიძე]] (1853-[[1856]] წწ.);
* გერმანე გოგოლაშვილი (1856-[[1860]] წწ.);
* [[გერმანე გოგოლაშვილი]] (1856-[[1860]] წწ.);
* წმინდა მღვდელმთავარი [[გაბრიელ ქიქოძე]] (1860-[[1896]] წწ.);
* წმინდა მღვდელმთავარი [[გაბრიელი (ქიქოძე)|გაბრიელ ქიქოძე]] (1860-[[1896]] წწ.);
* ბესარიონ დადიანი (1896-[[1900]] წწ.)...
* [[ბესარიონ დადიანი]] (1896-[[1900]] წწ.);
* [[ლეონიდე (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ლეონიდე ოქროპირიძე]] (1900-1908 წწ.);
* გიორგი ალადაშვილი ([[1917]] წლამდე).
* [[გიორგი ალადაშვილი]] ([[1908]]-[[1917]] წწ.).


ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ, 1917 წლის სექტემბერში, საქართველოს ეკლესიის პირველ კრებაზე განახლებულ 13 ეპარქიას შორის ქუთაისისა და გაენათის ეპარქიებიც აღდგა. კრებაზე ქუთათელ მღვდელმთავრად დაინიშნა მიტროპოლიტი ანტონ გიორგაძე. მალე ქუთაისისა და გაენათის კათედრები ერთ სამწყსოდ გაერთიანდა და ქუთაის-გაენათის ეპარქია ეწოდა. 1917 წლიდან ქუთაის-გაენათის ეპარქიას მწყსიდნენ:
ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ, 1917 წლის სექტემბერში, საქართველოს ეკლესიის პირველ კრებაზე განახლებულ 13 ეპარქიას შორის ქუთაისისა და გაენათის ეპარქიებიც აღდგა. კრებაზე ქუთათელ მღვდელმთავრად დაინიშნა მიტროპოლიტი ანტონ გიორგაძე. მალე ქუთაისისა და გაენათის კათედრები ერთ სამწყსოდ გაერთიანდა და ქუთაის-გაენათის ეპარქია ეწოდა. 1917 წლიდან ქუთაის-გაენათის ეპარქიას მწყსიდნენ:


* მიტროპოლიტი ანტონ გიორგაძე (1917-[[1918]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[ანტონ გიორგაძე]] ([[1917]]-[[1918]] წწ.);
* მიტროპოლიტი ნაზარი ლეჟავა (წმინდანად შერაცხილი) (1918-[[1924]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[ნაზარი (ლეჟავა)|ნაზარი ლეჟავა]] (წმინდანად შერაცხილი) ([[1918]]-[[1924]] წწ.);
* მიტროპოლიტი დავით კაჭახიძე ([[1925]]-[[1930]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[დავით კაჭახიძე]] ([[1925|1924]]-[[1930]] წწ.);
* მიტროპოლიტი სვიმეონ ჭელიძე (1930-[[1935]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[სვიმეონ ჭელიძე]] (1930-[[1935]] წწ.);
* მიტროპოლიტი ვარლამ მახარაძე ([[1937]]-[[1943]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[ვარლამ მახარაძე]] ([[1937]]-[[1943]] წწ.);
* მიტროპოლიტი ეფრემ სიდამონიძე ([[1944]]-[[1953]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[ეფრემ II (კათოლიკოს-პატრიარქი)|ეფრემ სიდამონიძე]] ([[1944]]-[[1953]] წწ.);
* მიტროპოლიტი გაბრიელ ჩაჩანიძე (1953-[[1955]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[გაბრიელ ჩაჩანიძე]] [[1953|(1953]]-[[1955]] წწ.);
* მიტროპოლიტი ნაომი შავიანიძე ([[1957]]-[[1969]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[ნაომი შავიანიძე]] ([[1957]]-[[1969]] წწ.);
* მიტროპოლიტი რომანოზ პეტრიაშვილი ([[1971]]-[[1974]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[რომანოზ პეტრიაშვილი]] ([[1971]]-[[1974]] წწ.);
* მიტროპოლიტი შიო ავალიშვილი ([[1978]]-[[1981]] წწ.);
* მიტროპოლიტი [[შიო ავალიშვილი]] ([[1978]]-[[1981]] წწ.);
* მიტროპოლიტი ნიკოლოზ მახარაძე (1981-[[1983]]).
* მიტროპოლიტი [[ნიკოლოზ მახარაძე]] ([[1981]]-[[1983]]).


ქუთაის-გაენათის ეპარქიას ამჟამად მართავს [[მიტროპოლიტი]] [[კალისტრატე (მეუფე)|კალისტრატე]] მარგალიტაშვილი.
ქუთაის-გაენათის ეპარქიას 1983 წლიდან მართავს [[მიტროპოლიტი]] [[კალისტრატე (მეუფე)|კალისტრატე]] მარგალიტაშვილი.


==იხილეთ აგრეთვე==
==იხილეთ აგრეთვე==

20:03, 2 იანვარი 2016-ის ვერსია

გელათის საკათედრო ტაძარი

ქუთაის-გაენათის ეპარქია — ეპარქია დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე. მდებარეობს ისტორიული ეგრის-აფხაზეთის სამეფოს ცენტრალურ ნაწილში. მოიცავს მდინარე რიონის ქვემო დინებასა დაწყალწითელას ხეობას, ანუ ქალაქ ქუთაისსა და წყალტუბოს მუნიციპალიტეტს. ქუთაის-გაენათის ეპარქიას აღმოსავლეთიდან ესაზღვრება მარგვეთის და უბისის , ჭიათურისა და საჩხერის, დასავლეთიდან - ხონისა და სამტრედიის, ჩრდილოეთიდან ნიკორწმინდის, ცაგერისა და ქვემო სვანეთის, სამხრეთიდან - ვანისა და ბაღდათის ეპარქია.

ისტორია

ქუთაისის სამღვდელმთავრო კათედრის დაწინაურება, განსაკუთრებით VIII საუკუნის ბოლო მეოთხედიდან, ლეონ II აფხაზთა მთავრის მიერ ეგრის-აფხაზეთის გაერთიანებული სამეფოს შექმნით დაიწყო. ახალშექმნილი სამეფოს პოლიტიკურ-ადმინისტრაციული ცენტრი ქალაქი ქუთაისი გახდა, რომლის ძალაუფლება მთელ დასავლეთ საქართველოზე, მათ შორის ზღვისპირეთზეც ვრცელდებოდა.

VI-VII საუკუნიდან დაწყებული დასავლეთ საქართველოს - ეგრის-აფხაზეთის საკათალიკოსოსს ჩამოყალიბება X საუკუნის დამდეგს დასრულდა და იგი მცხეთის საკათალიკოსოს შეუერთდა. გაერთიანებული ქვეყნის დაწინაურებულ კათედრად ქუთაისის სამწყსო ითვლებოდა, რომელიც გურიისა და აჭარის მნიშვნელოვან ნაწილსაც აერთიანებდა. ქუთათელი მღვდლმთავრის აღზევება აღმოსავლეთ საქართველოდან არაბთა შემოსევების გამო, VIII საუკუნეში დასავლეთ საქართველოში „მეფე“ სტეფანოზის და მთელი სამეფო ოჯახის გადასვლამ განაპირობა.

X საუკუნის ბოლო მეოთხედიდან, 978 წელს ქუთაისში გაერთიანებულ საქართველოს მეფის ბაგრატ III-ის კურთხევის შემდეგ იგი ოფიციალურად საქართველოს დედაქალაქი, ხოლო „ქუთათელი - საქართველოს მეფეთა მაკურთხებელიცა და მესაფლავეც გახდა“. საქართველოს იმჟამინდელი დედაქალაქისთვის ახალი სამღვდელმთავრო კათედრალი 1003 წელს ააშენა მეფე ბაგრატმა. ქუთაისი 1122 წლამდე, დავით აღმაშენებლის მიერ თბილისის აღებამდე, საქართველოს დედაქალაქად ითვლებოდა და ამის შემდეგაც რუსუდანის, დავით ნარინისა და სხვათა მეფობისას იგი საქართველოს სახელმწიფოს ადმინისტრაციულ ცენტრს წარმოადგენდა.

დაწინაურებული საქუთათელო სამწყსოს მთლიანობამ XV საუკუნემდე გასტანა. XV საუკუნიდან კი, გურიის დამოუკიდებელ სამათავროდ ჩამოყალიბების შემდეგ, გურიელმა ერისთავმა ქუთათელს ეკლესიურად განაშორა ძველი სამწყსო და აქ მისგან დამოუკიდებელი სამი სამღვდელმთავრო კათედრა - შემოქმედი, ჯუმათი, ხინოწმინდა - შექმნა. XVI საუკუნის 30-იან წლებში კი იმერთა მეფემ ბაგრატ III - (1510-1565 წწ.) უშუალოდ იმერეთის (ვაკე, ოკრიბა,ზემო იმერეთი) ტერიტორიაზე, ქუთათელის სამწყსოში ორი ახალი ეპარქია - ხონი და გაენათი ჩამოაყალიბა.

XVII-XVIII სს. იმერეთის საერთო დაკნინების პერიოდი, ქუთათელის სამღვდელმთავროს დამცრობის ხანად ითვლება. კათედრა 1691 წელს დროებით გაუქმდა კიდეც. ქუთაისის გაპარტახებული ეპარქიის აღდგენა XVIII საუკუნის შუა წლებიდან იწყება. 1740 წელს სრულიად ახალგაზრდა - 20 წლის მიტროპოლიტი ანტონ ბაგრატიონი, მომავალში საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქი ანტონ I, ქუთაისის ეპარქიის მწყემსმთავრად დაადგინეს. იმერეთის მეფის სოლომონ I-ის ძალისხმევას უკავშირდება დამცრობილ-დაკნინებული ქუთაისისა და გელათის სამღვდელმთავროთა ტერიტორიის და ძველი მამულების მოძიება და განახლება.

1540-იან წლებში აფხაზეთის საკათოლიკოსო კათედრისა და რეზიდენციის გელათში გადმოტანის შემდეგ, კათოლიკოსად ხშირად ქუთათელს ან გაენათელს ნიშნავდნენ. კათოლიკოსი ზოგჯერ დასავლეთ საქართველოს სხვადასხვა კუთხის - იმერეთის, გურიის, სამეგრელოს... ტერიტორიაზე არსებულ სამღვდელმთავრო კათედრების ეპისკოპოსადაც იწოდებოდა.

მე-18 საუკუნის 70-იანი წლების ბოლოდან თითქმის ოთხი ათეული წლის მანძილზე, 1820 წლამდე, აღნიშნულ კათედრებს განაგებდნენ მიტროპოლიტები დოსითეოს წერეთელი და ექვთიმე შერვაშიძე. დასავლეთ საქართველოში, აღნიშნულ მღვდელმთავართა ძალისხმევით, გურიისა და სამეგრელოს მთავართა და იმერეთის სამეფოს ხალხისა და დიდებულების თანხმობის მოპოვების შემდეგ, მთელი საქართველოს ერთ სამეფოდ გაერთიანების საფუძველი მომზადდა. გაერთიანების მოსურნე უმრავლესობის სურვილის მიუხედავად, იმჟამად საქართველო ვერ გაერთიანდა. სამაგიეროდ, აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს შორის „ივერიელთა ერთობის ტრაქტატი“ დაიდო.

1819-1920 წწ. იმერეთის ცნობილი აჯანყებისას, დოსითეოს ქუთათელი და ექვთიმე გენათელი, აჯანყების შუაგულში აღმოჩნდნენ. იმერეთის აჯანყების სასტიკად ჩახშობის შემდეგ, 1821 წლის რუსეთის სინოდის 19 ნოემბრის ბრძანებით, იმერეთში არსებულ ეპარქიებიდან შეიქმნა მხოლოდ ერთი - იმერეთის ეპარქია, რომლის კათედრა ქუთაისში იყო. ეპარქიის მმართველობა, იმპერატორის ნება-სურვილით, მანამდე ნიკორწმინდელ მთავარეპისკოპოს სოფრომ წულუკიძეს მიანდეს. მას რუსეთის სინოდმა არქიეპისკოპოსის წოდება დაუტოვა. სოფრომის შემდეგ იმერეთის ეპარქიას განაგებდნენ:

ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ, 1917 წლის სექტემბერში, საქართველოს ეკლესიის პირველ კრებაზე განახლებულ 13 ეპარქიას შორის ქუთაისისა და გაენათის ეპარქიებიც აღდგა. კრებაზე ქუთათელ მღვდელმთავრად დაინიშნა მიტროპოლიტი ანტონ გიორგაძე. მალე ქუთაისისა და გაენათის კათედრები ერთ სამწყსოდ გაერთიანდა და ქუთაის-გაენათის ეპარქია ეწოდა. 1917 წლიდან ქუთაის-გაენათის ეპარქიას მწყსიდნენ:

ქუთაის-გაენათის ეპარქიას 1983 წლიდან მართავს მიტროპოლიტი კალისტრატე მარგალიტაშვილი.

იხილეთ აგრეთვე

რესურსები ინტერნეტში