სექსუალური ორიენტაცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია]

[შეუმოწმებელი ვერსია]

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა

შიდახაზური

20:16, 17 ოქტომბერი 2015-ის ვერსია

სექსუალური ორიენტაცია აღწერს კაცების, ქალების, ორივეს ან არცერთის მიმართ ემოციურ, რომანტიკულ და/ან სექსუალური მიმზიდველობას. „ამერიკის ფსიქოლოგიური ასოციაციის“ მიხედვით სექსუალური ორიენტაცია ასევე გამოხატავს „პიროვნული და სოციალური იდენტობის განცდას, რომელიც დამყარებულია იმ მიზიდულობებზე, მათ გამომხატველ ქცევებსა და იმ ჯგუფის მიკუთვნებულობაზე, რომლის წევრებიც ამ ემოციებს იზიარებენ“.[2] მკვლევართა შორის არსებული კონსენსუსის თანახმად სექსუალური ორიენტაცია არა არის არჩევანი.[3] არ არსებობს სექსუალური ორიენტაციის გამომწვევი მარტივი, ერთი მიზეზი, არამედ კვლევები გვიჩვენებენ, რომ ესაა გენების, ჰორმონებისა და გარემოს გავლენათა კომბინაცია[4] ისინი ემხრობიან ბიოლოგიაზე დაფუძნებულ თეორიებს, რომლებიც გენეტიკურ და სციალურ ფაქტორებზე მიუთითებენ. სექსუალური ორიენტაცია, როგორც წესი, სამი სახის ტერმინით გამოიხატება: ჰეტეროსექსუალობა, ჰომოსექსუალობადა ბისექსუალობა (ასექსუალობა ზოგი მკვლევარის მიერ მიიჩნევა სექსუალური ორიენტაციის მეოთხე კატეგორიად). ადამიანის სექსუალობის ფსიქოლოგიური და ფილოსოფიური გაგება, ანუ ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალური კონტინუუმი(განგრძობითი სპექტრი), სექსუალურ ორიენტაციას ათავსებს ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალურ კონტინუუმს შორის. კონცეპტი ძირითადად ეფუძნება ალფრედ კინსის 1940 წლის კვლევას სექსუალურობაზე; კინსის რესპონდენდთა მნიშვნელოვანმა რიცხვმა განაცხადა თავისი ბისექსუალობის შესახებ, ჰეტეროსექსუალობასთან/ჰომოსექსუალობასთან შედარებით, რაც ადრე იყო ნავარაუდევი. ამ კონტინუუმს დიდი გავლენა ჰქონდა 1970 და 1980-იანი წლების ფემინისტურ და გეი მოძრაობებზე, რადგან მეცნიერები და მოძრაობების ლიდერები ცდილობდნენ განესხვავებინათ სქესი (მაგ. მამაკაცად ან ქალად ყოფნა) გენდერისა და სექსუალობის სოციალური, კულტურული და ფსიქოლოგიური ასპექტებისგან. კინსლის შკალას ღირსებებად ითვლება ის, რომ რომ მან ამოაგდო სექსუალური ორიენტაციის დიქოტომიური კლასიფიკაცია და დაუშვა ადამიანური სექსუალობის ახალი პერსპექტივები. მიუხედავად ამისა, შკალამ კრიტიკაც დაიმსახურა, რადგან იგი მაინც არ იყო ჭეშმარიტი კონტინუუმი. მიუხედავათ იმისა რომ შვიდი კატეგორია , სექსუალური ორიენტაციის უფრო ზუსტ დიფერენციაციას იძლევა ვიდრე დიქოტომიური შკალა, მაინც რთულია იმის გარკვევა თუ რომელ კატეგორიას შეესაბამება ინდივიდი.

სექსუალური ორიენტაციის სახეობები

ჰეტეროსექსუალური ორიენტაცია - მხოლოდ ან განსაკუთრებულად საპირისპირო სქესით გატაცება. (ჰეტეროსექსუალი)
ბისექსუალობა - როგორც საკუთარი, ასევე საპირისპირო სქესით გატაცება; არა აუცილებლად ერთ დონეზე და არა აუცილებლად ერთდროულად.
ჰომოსექსუალობა - მხოლოდ ან განსაკუთრებით საკუთარი სქესით გატაცება (გეი, ლესბოსელი, ჰომოსექსუალი)
პანსექსუალობა - საზღვრებს შორის მოქცეული სქესის გარდა სხვა „გარდამავალი“ სქესით გატაცებაც. (პანსექსუალი)

სქოლიო

@@ ხაზი 1: / ხაზი 1: @@
+'''სექსუალური ორიენტაცია''' აღწერს კაცების, ქალების, ორივეს ან არცერთის მიმართ ემოციურ, რომანტიკულ და/ან სექსუალური მიმზიდველობას. „ამერიკის ფსიქოლოგიური ასოციაციის“ მიხედვით სექსუალური ორიენტაცია ასევე გამოხატავს „პიროვნული და სოციალური იდენტობის განცდას, რომელიც დამყარებულია იმ მიზიდულობებზე, მათ გამომხატველ ქცევებსა და იმ ჯგუფის მიკუთვნებულობაზე, რომლის წევრებიც ამ ემოციებს  იზიარებენ“.[2]
-'''სექსუალური ორიენტაცია''' აღწერს კაცების, ქალების, ორივეს ან არცერთის მიმართ ემოციური, რომანტიკული და/ან  სექსუალური მიმზიდველობის ნიმუშს. ''აპა''-ს („ამერიკის ფსიქოლოგიური ასოციაცია“) მიხედვით სექსუალური ორიენტაცია არის გამძლე<ref name="AmPsycholAssn-whatis">{{Cite news |url=http://www.apa.org/topics/sexuality/orientation.aspx |title=Sexuality, What is sexual orientation? |periodical=[[American Psychological Association]] |accessdate=2008-08-12 |postscript=<!--None-->}}</ref> და ასევე გამოხატავს პიროვნების გრძნობას „პიროვნული და სოციალური იდენტობისა, რომელიც დამყარებულია იმ მიზიდულობებზე, მათ გამომხატველ ქცევებსა და სხვათა ჯგუფის წევრობაზე, რომლებიც მას იზიარებენ“.<ref name="Calif-amici">[http://www.courtinfo.ca.gov/courts/supreme/highprofile/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365, Application for leave to file brief amici curiae in support of the parties challenging the marriage exclusion, and brief amici curiae of the American Psychological Association, California Psychological Association, American Psychiatric Association, National Association of Social Workers, and National Association of Social Workers, California Chapter in support of the parties challenging the marriage exclusion (California amicus brief of APA, APA, & NASW)].</ref> სწავლულთა შორის მიმდინარე კონსენსუსი არის, რომ სექსუალური ორიენტაცია არაა არჩევანი.<ref name=shatb>Garcia-Falgueras, Alicia, & Swaab, Dick F., ''Sexual Hormones and the Brain: An Essential Alliance for Sexual Identity and Sexual Orientation'', in ''Endocrine Development'', vol. 17, pp. 22–35 (2010) (ISSN 1421-7082) (authors are of Netherlands Institute for Neuroscience, of [[Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences]]) (author contact is 2d author) (vol. 17 is Sandro Loche, Marco Cappa, Lucia Ghizzoni, Mohamad Maghnie, & Martin O. Savage, eds., ''Pediatric Neuroendocrinology'').</ref> არ არსებობს სექსუალური ორიენტაციის გამომწვევი მარტივი, ერთი მიზეზი, არამედ კვლევები გვიჩვენებენ, რომ ესაა გენების, ჰორმონებისა და გარემოს გავლენათა კომბინაცია<ref>{{cite journal |doi=10.1542/peds.113.6.1827 |author=Frankowski BL |author2=American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence |title=Sexual orientation and adolescents |journal=Pediatrics |volume=113 |issue=6 |pages=1827–32 |year=2004 |month=June |pmid=15173519}}</ref> ბიოლოგიური ფაქტორებით, რომელშიც ჩართულია გენეტიკური ფაქტორებისა და ადრეული ჩანასახის გარემოს კომპლექსური ურთიერთქმედებანი.<ref>Royal College of Psychiatrists: [http://web.archive.org/web/20100827104609/http://www.rcpsych.ac.uk/pdf/Submission%20to%20the%20Church%20of%20England.pdf Submission to the Church of England’s Listening Exercise on Human Sexuality.]</ref>
+ მკვლევართა შორის არსებული კონსენსუსის თანახმად სექსუალური ორიენტაცია არა არის არჩევანი.[3] არ არსებობს სექსუალური ორიენტაციის გამომწვევი მარტივი, ერთი მიზეზი, არამედ კვლევები გვიჩვენებენ, რომ ესაა გენების, ჰორმონებისა და გარემოს გავლენათა კომბინაცია[4]  ისინი ემხრობიან ბიოლოგიაზე დაფუძნებულ თეორიებს, რომლებიც  გენეტიკურ და სციალურ ფაქტორებზე მიუთითებენ.   სექსუალური ორიენტაცია, როგორც წესი, სამი სახის ტერმინით გამოიხატება: ჰეტეროსექსუალობა, ჰომოსექსუალობადა ბისექსუალობა (ასექსუალობა ზოგი მკვლევარის მიერ მიიჩნევა  სექსუალური ორიენტაციის მეოთხე კატეგორიად).
+ადამიანის სექსუალობის ფსიქოლოგიური და ფილოსოფიური გაგება, ანუ ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალური კონტინუუმი(განგრძობითი სპექტრი), სექსუალურ ორიენტაციას ათავსებს ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალურ კონტინუუმს შორის.
+კონცეპტი ძირითადად ეფუძნება ალფრედ კინსის 1940 წლის კვლევას სექსუალურობაზე; კინსის რესპონდენდთა მნიშვნელოვანმა რიცხვმა განაცხადა თავისი ბისექსუალობის შესახებ, ჰეტეროსექსუალობასთან/ჰომოსექსუალობასთან შედარებით, რაც ადრე იყო ნავარაუდევი. ამ კონტინუუმს დიდი გავლენა ჰქონდა 1970 და 1980-იანი წლების ფემინისტურ და გეი მოძრაობებზე, რადგან მეცნიერები და მოძრაობების ლიდერები ცდილობდნენ განესხვავებინათ სქესი (მაგ. მამაკაცად ან  ქალად ყოფნა)  გენდერისა და სექსუალობის სოციალური, კულტურული და ფსიქოლოგიური ასპექტებისგან.   კინსლის შკალას ღირსებებად ითვლება ის, რომ  რომ მან ამოაგდო სექსუალური ორიენტაციის დიქოტომიური კლასიფიკაცია და დაუშვა ადამიანური სექსუალობის ახალი პერსპექტივები. მიუხედავად ამისა, შკალამ კრიტიკაც დაიმსახურა, რადგან იგი მაინც არ იყო ჭეშმარიტი კონტინუუმი. მიუხედავათ იმისა რომ შვიდი კატეგორია , სექსუალური ორიენტაციის უფრო ზუსტ დიფერენციაციას იძლევა ვიდრე დიქოტომიური შკალა, მაინც რთულია იმის გარკვევა თუ რომელ კატეგორიას შეესაბამება ინდივიდი.
-თუმცა ზოგმა შეიძლება იხმაროს სხვა კატეგორიზაცია ან არც ერთი, სექსუალური ორიენტაცია, როგორც წესი, სამი სახის ტერმინით გამოიხატება: [[ჰეტეროსექსუალობა]], [[ჰომოსექსუალობა]] და [[ბისექსუალობა]] ([[ასექსუალობა]] ხშირად ითვლება მეოთხედ). ეს სამი არსებობს ჰეტეროსექსუალურ-ჰომოსექსუალურ კონტინუუმს შორის და დამწკრივებულია ექსკლუზიურად ჰეტეროსექსუალობიდან ექსკლუზიურად ჰომოსექსუალობისკენ; შუაში მოიცავს ბისექსუალობის მრავალ სახეობებს. ეს კონტინუუმი ყველას ვერ ერგება, რადგან ზოგი ადამიანი თავს ასექსუალად აიგივებს.<ref>[http://www.asexuality.org/home/ Asexuality Visibility and Education Network (AVEN)]</ref> ეს ხაზოვანი სკალა არის სექსუალური ორიენტაციისა და სექსუალური იდენტობის უფრო მეტად ნიუანსური ბუნების გამარტივება; ბევრი სექსოლოგი მას ზედმეტად გამარტივებულად თვლის.<ref>[http://www.plannedparenthood.org/health-topics/sexual-orientation-gender-4329.htm Planned Parent Hood: Sexual Orientation & Gender, LGBTQ ... The Labels and Their Meaning]</ref>
-სექსუალურ სურვილთა ან სექსუალური ორიენტაციის ნიშნით ადამიანთა კლასიფიცირება თანამედროვე დასავლური ცნებაა.
-ძირითადი კონცეპტი [[ალფრედ კინსლი|ალფრედ კინსლის]] 1940 წლის კვლევიდან სექსუალურობაზე; კინსლის რესპონდენდთა მნიშვნელოვანმა რიცხვმა განაცხადა თავისი ბისექსუალურობა, ჰეტეროსექსუალებთან და ჰომოსექსუალებთან შედარებით, რომელიც ადრე იყო ნავარაუდევი. ამ კონტინუუმს დიდი გავლენა ჰქონდა 1970 და 1980 წლების ფემინისტური და გეი მოძრაობებზე, რადგან მეცნიერები და მოძრაობების ლიდერები ცდილობდნენ განსხვავებას ერთი სქესის - მამაკაცი, ქალის - და სოციალური, კულტურული და ფსიქოლოგიური ასპექტებისგან და გენდერული სექსუალურობისგან. კინსლის შკალა იყო განდიდებული იმისათვის რომ მან ამოაგდო სექსუალურობის დიქოტომიური კლასიქიკაცია და დაუშვა ადამიანური სექსუალურობის ახალი პერსპექტივები. მიუხედავად ამისა, შკალა იყო გაკრიტიკებული რადგან მაინც არ იყო ჭეშმარიტი კონტინუუმი. მიუხედავათ იმისა რომ შვიდი კატეგორია , სექსუალური ორიენტაციის უფრო ზუსტი დიფერენციაციას იძლევა ვიდრე დიქოტომიური შკალა, მაინც რთულია იმის გარკვევა თუ რომელ კატეგორიას შეესაბამება ინდივიდი.
 ==სექსუალური ორიენტაციის სახეობები==