ჩანჩქერი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
Bot: 97 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata_ზე, d:q34038
No edit summary
ხაზი 1: ხაზი 1:
{{წყარო}}[[ფაილი:Californien-002.jpg|thumb|იოსემიტეს ჩანჩქერი]]
[[ფაილი:Californien-002.jpg|მინი|[[იოსემიტი (ჩანჩქერი)|იოსემიტის ჩანჩქერი]]]]
'''ჩანჩქერი''' — ეწოდება ადგილს, სადაც წყალი სწრაფად ეშვება [[მდინარე]]ში. მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჩანჩქერია [[ანხელი]] (979 [[მეტრი|მ]]), რომელიც მდებარეობს [[სამხრეთ ამერიკა]]ში ([[ვენესუელა]]). შემდეგ მოდის 774 მეტრის [[მარდსალსფონების ჩანჩქერი|მარდსალსფონები]] ([[ნორვეგია]]) და 739 მეტრის [[იოსემიტეს ჩანჩქერი|იოსემიტე]] ([[აშშ]]). ყველაზე წყალუხვია ჩანჩქერი [[ბოიომა]] [[მდინარე]] [[ზაირი (მდინარე)|ზაირზე]] (17 000 კუბური მ<sup>3</sup>/წ.).
'''ჩანჩქერი''' — ეწოდება ადგილს, სადაც წყალი სწრაფად ეშვება [[მდინარე]]ში. მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჩანჩქერია [[ანხელი]] (979 [[მეტრი|მ]]}}<ref>[http://www.world-waterfalls.com/waterfall.php?num=1 Angel, Salto | World Waterfall Database: Worlds Tallest Waterfalls]</ref>), რომელიც მდებარეობს [[სამხრეთ ამერიკა]]ში ([[ვენესუელა]]). შემდეგ მოდის 948 მეტრის<ref>[http://www.world-waterfalls.com/waterfall.php?num=2 Tugela Falls | World Waterfall Database: Worlds Tallest Waterfalls]</ref> [[ტუგელა]] ([[სამხრეთ აფრიკა]]) და 914 მეტრის<ref>[http://www.world-waterfalls.com/waterfall.php?num=88 Tres Hermanas, Cataratas las | World Waterfall Database: Worlds Tallest Waterfalls]</ref> [[სამი დის ჩანჩქერი]] ([[პერუ]]). ყველაზე წყალუხვია ჩანჩქერი [[ბოიომა]] [[მდინარე]] [[ზაირი (მდინარე)|ზაირზე]] (17 000 კუბური მ<sup>3</sup>/წ.).


ჩანჩქერები ძირითადად მდინარის ზედა წელში წარმოიქმნებიან.<ref name="fenh">{{cite book |title=The Family Encyclopedia of Natural History |editor1-first=Rosalind |editor1-last=Carreck |year=1982 |publisher=The Hamlyn Publishing Group |isbn=0711202257 |pages=246–248 }}</ref> ისეთ ადგილებში სადაც კალაპოტი ვიწროა და ღრმა. როდესაც მდინარე მიედინება ძირითად ქანებზე ეროზია ხდება შედარებით ნელი ტემპით, მაშინ როდესაც დინების ქვემო წელში ეროზიას უფრო ჩქარი ტემპები აქვს.<ref name="fenh"/><ref name="howstuff">http://geography.howstuffworks.com/terms-and-associations/waterfall.htm/printable</ref> მდინარე ჩანჩქერიდან ვარდნის დროს სისწრაფეს კრეფს და უფრო მეტად შლის კალაპოტს, ასევე ჩანჩქერის ქვეშ შექმნილი [[მორევი]] ზრდის ეროზიის შედეგს.<ref name="fenh"/> ეს ისწევეს ჩაჩქერის გაღრმავებას და ვარდნის სათავესთან დაშორების ზრდას.

== იხილეთ აგრეთვე ==
{{commonscat|Waterfalls}}
{{commonscat|Waterfalls}}
*[[მსოფლიოს ყველაზე მაღალი ჩანჩქერების სია]]
*[[ლუბრმა]]
*[[შენაკადი]]


== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{დედამიწის რელიეფის ფორმები}}
{{დედამიწის რელიეფის ფორმები}}



14:07, 19 მაისი 2015-ის ვერსია

იოსემიტის ჩანჩქერი

ჩანჩქერი — ეწოდება ადგილს, სადაც წყალი სწრაფად ეშვება მდინარეში. მსოფლიოში ყველაზე დიდი ჩანჩქერია ანხელი (979 }}[1]), რომელიც მდებარეობს სამხრეთ ამერიკაში (ვენესუელა). შემდეგ მოდის 948 მეტრის[2] ტუგელა (სამხრეთ აფრიკა) და 914 მეტრის[3] სამი დის ჩანჩქერი (პერუ). ყველაზე წყალუხვია ჩანჩქერი ბოიომა მდინარე ზაირზე (17 000 კუბური მ3/წ.).

ჩანჩქერები ძირითადად მდინარის ზედა წელში წარმოიქმნებიან.[4] ისეთ ადგილებში სადაც კალაპოტი ვიწროა და ღრმა. როდესაც მდინარე მიედინება ძირითად ქანებზე ეროზია ხდება შედარებით ნელი ტემპით, მაშინ როდესაც დინების ქვემო წელში ეროზიას უფრო ჩქარი ტემპები აქვს.[4][5] მდინარე ჩანჩქერიდან ვარდნის დროს სისწრაფეს კრეფს და უფრო მეტად შლის კალაპოტს, ასევე ჩანჩქერის ქვეშ შექმნილი მორევი ზრდის ეროზიის შედეგს.[4] ეს ისწევეს ჩაჩქერის გაღრმავებას და ვარდნის სათავესთან დაშორების ზრდას.

იხილეთ აგრეთვე

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო