ქემალიზმი

ქემალიზმი (თურქ. Kemalizm), ასევე ცნობილი, როგორც ათათურქიზმი (თურქ. Atatürkçülük, Atatürkçü düşünce), ან ექვსი ისარი (თურქ. Altı ok) — თურქეთის რესპუბლიკის იდეალოგიის უმთავრესი ნაწილი.

ქემალიზმის რეფორმა განახორციელა მუსტაფა ქემალ ათათურქმა. იგი გულისხმობდა პოლიტიკური, კულტურული, სოციალური და რელიგიური რეფორმების ვესტერნიზაციას, მათ შორის, დემოკრატიის ჩამოყალიბებას, ქალთა სამოქალაქო და პოლიტიკურ თანასწორობას (აღსანისნავია, რომ რეფორმის გათვალისწინებით ქალებმა არჩევნებში მონაწილეობის უფლება მიიღეს), სკოლის ეკლესიისაგან გამოყოფისათვის შედეგიანად ბრძოლას, მეცნიერების განვითარებას, უფასო განათლების მხარდაჭერას და ა.შ.

ქემალიზმის ჩამოყალიბების იდეას ჯერ კიდევ ოსმალეთის იმპერიის არსებობის დროს ჩაეყარა საფუძველი, იმ მიზნით, რომ თავიდან აეცილებინათ გარდაუვალი დამხობა. მეოცე საუკუნის დასაწყისში, ახალგაზრდა ოსმალებმა სცადეს, რომ ჩამოეყალიბებინათ ოსმალეთის ნაციონალიზმის იდეოლოგია ან ოტომანიზმი, რათა ჩაეხშოთ ეთნიკური ნაციონალიზმის განვითარება და შეეზღუდათ ისლამის გავლენა დემოკრატიაზე. ქემალიზმი თანამედროვე, მოდერნიზებული ფილოსოფიაა, რომელმაც ყველაზე მეტად შეუწყო ხელი თურქეთის რესპუბლიკის დაარსებას და შემდგომში მის განვითარებას.

იდეოლოგიას აქვს 6 უმთავრესი პრინციპი:

1. რესპუბლიკანიზმი
2. ნაციონალიზმი
3. სახალხოობა
4. სეკულარიზმი
5. ეტატიზმი
6. რეფორმიზმი

რესურსები ინტერნეტში

• Национализм. Ататюрк говорил, что …