ხელოვნური თანამგზავრი

ხელოვნური თანამგზავრი — უპილოტო კოსმოსური აპარატი, რომელიც მოძრაობს დედამიწის ირგვლივ ორბიტაზე. დედამიწის ირგვლივ ორბიტაზე მოძრაობისათვის აპარატმა უნდა განავითაროს პირველი კოსმოსური სიჩქარე ან მასზე მეტი (მაგრამ არა უმეტეს 1,4-ჯერ მეტი). როგორც წესი, თანამგზავრებს კოსმოსში უშვებენ მრავალსაფეხურიანი რაკეტა-მატარებლით დედამიწის ზედაპირიდან არანაკლებ 150 კილომეტრის სიმაღლიდან რათა თავიდან აიცილონ თანამგზავრის ატმოსფეროში ნაადრევად შესვლა და მისი ფუნქციონირების შეწყვეტა.

პირველი თანამგზავრი („სპუტნიკ–1“) გაშვებულ იქნა 1957 წლის 4 ოქტომბერს საბჭოთა კავშირში არსებული კოსმოდრომ ტიურა–ტამიდან (მას მოგვიანებით ეწოდა „ბაიკონური“). მას შემდეგ სხვადასხვა სახელმწიფოს მიერ გაშვებულ იქნა რამდენიმე ათასი სხვადასხვა დანიშნულების თანამგზავრი.

თანამგზავრები არსებობს მრავალი დანიშნულების როგორიცა: სანავიგაციო, სადაზვერვო, კავშირგაბმულობის, მეტეოროლოგიური, ორბიტალური სადგური და სხვა.

თანამგზავრები განსხვავდებიან აგრეთვე მათი ორბიტის მიხედვით. ორბიტა შეიძლება იყოს:

• დედამიწასთან ახლო მდებარე (200—2000 კმ),
• საშუალო ორბიტა (2000-35286 კმ),
• გეოსტაციონარული (35786 კმ) და სხვა.

საქართველოს პირველ თანამგზავრად შეიძლება ჩაითვალოს 1999 წელს კოსმოსურ სადგურ „მირზე“ გაშლილი „რეფლექტორი“ დედამიწის ხელოვნური თანამგზავრი არის მფრინავი კოსმოსური აპარატი,რომელიც გაჰყავთ დედამიწის გარშემო ორბიტაზე და პრაქტიკული ამოცანების გადასაჭრელად.საერთაშორისო სეთანხმებით, კოსმოსურ აპარატს უწოდებენ თანამგზავრს,თუ მან შეასრულა არანაკლებ ერთი სრული ბრუნი დედამიწის გარშემო. (დხთ) არის სამეცნიერო კვლევითი და გამოყენებითი დანიშნულების. ადამიანის გასაფრენ (დხთ–ს) კოსმოსურ ხომალდს უწოდებენ. სამეცნიერო და გამოყენებითი ამოცანების მიხედვით დხთ–ებს აქვთ სხვადასხვა მასა და აღჭურვილი არიან სხვადასხვა მოწყობილობით...(დხთ)ნიშნავს დედამიწის ხელოვნურ თანამგზავრს.

 რა არის სატელიტი?

რუსმა მეცნიერმა კონსტანტინე ციოლკოვსკიმ ჯერ კიდევ 100-ზე მეტი წლის წინ ივარაუდა , რომ კოსმოსის შესასწავლად შეიძლებოდა რაკეტების გამოყენება. მაგრამ 50 წელიწადზე მეტი დასჭირდა ისეთი მძლავრი რაკეტების აგებას, რომლებსაც ორბიტაზე სხვადასხვა სხეულთა გაყვანა შეეძლებოდა. პირველი ასეთი სხეულები სატელიტი იყო. სატელიტი კოსმოსური ხომალდია, რომელიც დედამიწის ირგვლივ ორბიტაზე მოძრაობს