სუნთქვა: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
მ 178.134.221.181-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Otogi-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია |
მ clean up, replaced: ღებულობს → იღებს using AWB |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Diaphragmatic breathing.gif|მინი|300პქ|ადამიანის სუნთქვის დიაფრაგმული ტიპი]] |
[[ფაილი:Diaphragmatic breathing.gif|მინი|300პქ|ადამიანის სუნთქვის დიაფრაგმული ტიპი]] |
||
'''სუნთქვა''' — [[ადამიანი]]ს, [[ცხოველები]]ს, [[მცენარეები]]სა და მრავალი [[მიკროორგანიზმი]]ს დისიმილაციის ძირითადი ფორმა. სუნთქვა არის: [[ფიზიოლოგია|ფიზიოლოგიურ]] პროცესთა ერთობლიობა, რომლის შედეგადაც [[ორგანიზმი]] |
'''სუნთქვა''' — [[ადამიანი]]ს, [[ცხოველები]]ს, [[მცენარეები]]სა და მრავალი [[მიკროორგანიზმი]]ს დისიმილაციის ძირითადი ფორმა. სუნთქვა არის: [[ფიზიოლოგია|ფიზიოლოგიურ]] პროცესთა ერთობლიობა, რომლის შედეგადაც [[ორგანიზმი]] იღებს [[ჟანგბადი|ჟანგბადს]] და ათავისუფლებს [[ნახშირორჟანგი|ნახშირორჟანგს]]. იგი მოიცავს [[ჰაერი]]ს ცვლას ატმოსფეროსა და [[ფილტვი]]ს ალვეოლებს შორის (ფილტვის ვენტილაცია), აირთა ცვლას ფილტვის ალვეოლების [[ჰაერი|ჰაერსა]] და ალვეოლების სისხლძარღვებში მიმდინარე [[სისხლი|სისხლს]] შორის (აირთა დიფუზია ფილტვებში, გარეგანი სუნთქვა), სისხლის მიერ აირთა ტრანსპორტს (ჟანგბადისა — ფილტვებიდან ქსოვილებში, ხოლო ნახშირორჟანგისა — ქსოვილებიდან ფილტვებში), აირთა ცვლას დიდი წრის კაპილარებში სისხლსა და ქსოვილებს შორის (აირების დიფუზია ქსოვილებში).<ref name="qse">{{ქსე|9|605-606|ჭანიშვილი შ.|არა}}</ref> |
||
ქსოვილებში [[ჟანგბადი]] მოიხმარება საყუათო ნივთიერებების დასაჟანგავად (ქსოვილთა სუნთქვა), რის შედეგადაც თავისუფლდება ენერგია და წარმოიშობა ნახშირორჟანგი. |
ქსოვილებში [[ჟანგბადი]] მოიხმარება საყუათო ნივთიერებების დასაჟანგავად (ქსოვილთა სუნთქვა), რის შედეგადაც თავისუფლდება ენერგია და წარმოიშობა ნახშირორჟანგი. |
||
ხაზი 7: | ხაზი 7: | ||
==სქოლიო== |
==სქოლიო== |
||
{{სქოლიო}} |
{{სქოლიო}} |
||
{{ესკიზი}} |
{{ესკიზი}} |
||
[[კატეგორია:სუნთქვა]] |
[[კატეგორია:სუნთქვა]] |
||
[[კატეგორია:რეფლექსები]] |
[[კატეგორია:რეფლექსები]] |
||
[[კატეგორია:ადამიანის სხეული]] |
[[კატეგორია:ადამიანის სხეული]] |
||
⚫ | |||
[[an:Respiración]] |
[[an:Respiración]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[be:Дыханне]] |
[[be:Дыханне]] |
||
[[be-x-old:Дыханьне]] |
[[be-x-old:Дыханьне]] |
||
ხაზი 24: | ხაზი 24: | ||
[[da:Åndedræt]] |
[[da:Åndedræt]] |
||
[[de:Atem]] |
[[de:Atem]] |
||
⚫ | |||
[[el:Αναπνοή]] |
[[el:Αναπνοή]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Spirado]] |
[[eo:Spirado]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[eu:Arnasketa]] |
[[eu:Arnasketa]] |
||
[[fa:تنفس]] |
[[fa:تنفس]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Haleine]] |
[[fr:Haleine]] |
||
[[gl:Respiración]] |
|||
[[fy:Sykheljen]] |
[[fy:Sykheljen]] |
||
[[ga:Análú]] |
[[ga:Análú]] |
||
[[ |
[[gl:Respiración]] |
||
[[he:נשימה]] |
|||
⚫ | |||
[[hy:Շնչառություն]] |
[[hy:Շնչառություն]] |
||
[[is:Öndun]] |
[[is:Öndun]] |
||
[[it:Respirazione]] |
[[it:Respirazione]] |
||
[[ |
[[ja:呼吸]] |
||
[[jbo:vasxu]] |
|||
[[ko:숨]] |
|||
[[la:Respiratio]] |
[[la:Respiratio]] |
||
[[lv:Elpošana]] |
|||
[[lt:Kvėpavimas]] |
[[lt:Kvėpavimas]] |
||
[[ |
[[lv:Elpošana]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Дишење]] |
[[mk:Дишење]] |
||
[[ml:ശ്വസനം]] |
[[ml:ശ്വസനം]] |
||
[[nl:Ademhaling (mens)]] |
[[nl:Ademhaling (mens)]] |
||
[[ja:呼吸]] |
|||
⚫ | |||
[[nn:Anding]] |
[[nn:Anding]] |
||
⚫ | |||
[[oc:Respiracion (movement)]] |
[[oc:Respiracion (movement)]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Oddychanie]] |
[[pl:Oddychanie]] |
||
⚫ | |||
[[pt:Respiração]] |
[[pt:Respiração]] |
||
⚫ | |||
[[qu:Samay]] |
[[qu:Samay]] |
||
⚫ | |||
[[ru:Дыхание]] |
[[ru:Дыхание]] |
||
[[ |
[[sh:Disanje]] |
||
[[simple:Breathing]] |
[[simple:Breathing]] |
||
[[sk:Dýchanie]] |
[[sk:Dýchanie]] |
||
[[sl:Pljučno dihanje]] |
[[sl:Pljučno dihanje]] |
||
[[ |
[[sq:Fryma]] |
||
[[sr:Дисање]] |
[[sr:Дисање]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Andning]] |
[[sv:Andning]] |
||
[[ta:மூச்சுவிடல்]] |
[[ta:மூச்சுவிடல்]] |
||
ხაზი 73: | ხაზი 73: | ||
[[yi:אטעם]] |
[[yi:אטעם]] |
||
[[zh:呼吸]] |
[[zh:呼吸]] |
||
⚫ |
18:54, 3 თებერვალი 2015-ის ვერსია
სუნთქვა — ადამიანის, ცხოველების, მცენარეებისა და მრავალი მიკროორგანიზმის დისიმილაციის ძირითადი ფორმა. სუნთქვა არის: ფიზიოლოგიურ პროცესთა ერთობლიობა, რომლის შედეგადაც ორგანიზმი იღებს ჟანგბადს და ათავისუფლებს ნახშირორჟანგს. იგი მოიცავს ჰაერის ცვლას ატმოსფეროსა და ფილტვის ალვეოლებს შორის (ფილტვის ვენტილაცია), აირთა ცვლას ფილტვის ალვეოლების ჰაერსა და ალვეოლების სისხლძარღვებში მიმდინარე სისხლს შორის (აირთა დიფუზია ფილტვებში, გარეგანი სუნთქვა), სისხლის მიერ აირთა ტრანსპორტს (ჟანგბადისა — ფილტვებიდან ქსოვილებში, ხოლო ნახშირორჟანგისა — ქსოვილებიდან ფილტვებში), აირთა ცვლას დიდი წრის კაპილარებში სისხლსა და ქსოვილებს შორის (აირების დიფუზია ქსოვილებში).[1]
ქსოვილებში ჟანგბადი მოიხმარება საყუათო ნივთიერებების დასაჟანგავად (ქსოვილთა სუნთქვა), რის შედეგადაც თავისუფლდება ენერგია და წარმოიშობა ნახშირორჟანგი.
სასუნთქ მოძრაობათა საშუალებით ხდება ფილტვების ვენტილაცია, ე.ი. ფილტვების ალვეოლებში ჰაერის განახლება, რათა ალვეოლურ ჰაერში О2-ის პარციალური წნევა იყოს მეტი, ხოლო ნახშირორჟანგისა — ნაკლები, ვიდრე მათი წნევა ალვეოლების ირგვლივ კაპილარებში გამავალ ვენურ სისხლში.[1]
სქოლიო
- ↑ 1.0 1.1 ჭანიშვილი შ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 605-606.
ეს არის სტატიის ან სექციის ესკიზი. თქვენ შეგიძლიათ შეავსოთ იგი. |