ხერხემალი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Beqabai|Beqabai]]|2=2015 წლის 1 თებერვალი}} |
{{მუშავდება|1=[[სპეციალური:Contributions/Beqabai|Beqabai]]|2=2015 წლის 1 თებერვალი}} |
||
[[ფაილი:Gray 111 - Vertebral column-coloured.png|მინი|ადამიანის ხერხემალი: |
[[ფაილი:Gray 111 - Vertebral column-coloured.png|მინი|ადამიანის ხერხემალი: |
||
ყავისფერი—კისრის ნაწილი |
ყავისფერი—კისრის ნაწილი<br> |
||
ლურჯი—გულ-მკერდის ნაწილი |
ლურჯი—გულ-მკერდის ნაწილი<br> |
||
ყვითელი—წელის ნაწილი |
ყვითელი—წელის ნაწილი<br> |
||
მწვანე—გავის ნაწილი |
მწვანე—გავის ნაწილი<br> |
||
იისფერი—კუდუსუნი |
იისფერი—კუდუსუნი |
||
]] |
]] |
16:32, 1 თებერვალი 2015-ის ვერსია
{{subst:ET|თარგის გამოყენების შეცდომა! ეს თარგი გამოიყენება subst-ის მეშვეობით. პრობლემის აღმოსაფხვრელად ჩაანაცვლეთ თარგი {{მუშავდება}} თარგით {{subst:მუშავდება}}.}}{{მუშავდება/ძირი|[[სპეციალური:Contributions/{{subst:REVISIONUSER}}|{{subst:REVISIONUSER}}]].|{{subst:CURRENTDAY}}|{{subst:CURRENTMONTH}}|{{subst:CURRENTYEAR}}}}
ხერხემალი — ხერხემლიანი ცხოველებისა და ადამიანის საღერძე ჩონჩხის ძირითადი ნაწილი. ევოლუციურ პროცეში ხერხემალმა მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა, რასაც მოჰყვა ხერხემლის რამდენიმე განყოფილებად დიფერენცირება. თევზების ხერხემალი შედგება 2 განყოფილებისაგან:ტანისა და კუდისაგან. ხმელეთის ხერხემლიანების ხერხემალში 4—5 განყოფილებაა:კისრის, მკერდის, წელის (ზოგ ჯგუფს არა აქვს), გავისა და კუდის. კისრის განყოფილებაში ამფიბიებს აქვთ 1 მალა; ქვეწარმავლებს საშუალოდ — 8; ფრინველებს — 11-იდან 25-მდე; ძუძუმწოვრებს ძირითადად — 7 (ზოგჯერ 6 —10). ამნიონებიანების კისრის პირველ ორ მალას — ატლასასა და აქსისს — აქვს განსაკუთრებული ფორმა, რომელიც უზრუნველყოფს თავის როგორც დახრას, ისე ბრუნვას. ზოგ ქვეწარმავალს (მაგ. ჰატერია) ატლასის წინ აქვს კიდევ ერთი მალა — პროატლასი. მკერდის განყოფილების მალებს აქვთ კარგად განვითარებული ნეკნები, რათა უმრავლესობა ესახსრება მკერდის ძვალს და ქმნის გულმკერდს (ამფიბიებს არ გააჩნიათ). ძუძუმწოვრებში მკერდის მალების რაოდენობა იცვლება 9-იდან 24-მდე (უფრო ხშირად 12—15). წელის განყოფილებისათვის დამახასიათებელია რუდიმენტული ნეკნები და, როგორც წესი, უფრო მოძრავია, ვიდრე მკერდის განყოფილება. ძუძუმწოვრების წელის მალების რაოდენობაა 2-იდან 9-მდე. ამფიბიებსა და ქვეწარმავლების ხერხემალში მკერდისა და წელის განყოფილება აშკარად გამოყოფილი არ არის.
ლიტერატურა
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 471.